ΙΕΡΑ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ
ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 23η Οκτωβρίου 2014
Στις 11 του μηνός Οκτωβρίου ε. ε.
διεξήχθη συμπόσιο στην Κύπρο προς τιμήν του μακαριστού Οικουμενικού Πατριάρχου
κυρού Μελετίου Μεταξάκη. Συνδιοργανωτές του Συμποσίου: ο Δήμος Λάρνακος, η Ιερά
Μητρόπολις Κιτίου και το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Θέμα του Συμποσίου: «Μελέτιος
Μεταξάκης: Πτυχές της ζωής και της δράσης μιας μεγάλης εκκλησιαστικής
προσωπικότητας».
Ὁ διαβόητος Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης. |
Με την ανακοίνωση του εν λόγω Συμποσίου δεχτήκαμε πολλές
οχλήσεις από πιστούς της τοπικής μας Εκκλησίας, οι οποίοι ζητούσαν να πληροφορηθούν
για την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του μακαριστού Πατριάρχη και ορισμένοι να
διαμαρτυρηθούν, διότι υπάρχουν στοιχεία, τα οποία τον καθιστούν υπόλογο στη
συνείδηση του χριστεπώνυμου πληρώματος. Πολλοί από αυτούς, και δικαίως, του
καταλογίζουν το μέγιστο μερίδιο ευθύνης για το επώδυνο Παλαιοημερολογητικό
Σχίσμα στην Εκκλησία της Ελλάδος, το οποίο προκλήθηκε με την όλως αυθαίρετη και
βεβιασμένη αλλαγή του ημερολογίου–εορτολογίου του 1924. Είναι δε σε όλους
γνωστόν ότι ο εν λόγω Πατριάρχης υπήρξε ο κύριος εμπνευστής,υπέρμαχος και
προωθητής αυτής της αλλαγής. Άλλωστε πολλοί σύγχρονοι γέροντες αποφάνθηκαν πως
ο κυρός Μελέτιος Μεταξάκης, για να φανεί αρεστός στους αιρετικούς Δυτικούς «κατήργησεν
το παλαιόν εορτολόγιον και εισήγαγεν το Γρηγοριανόν, το Παπικόν, όλως
αυθαιρέτως, όλως απερισκέπτως, αντικανονικώς, παρανόμως» (Άγιος Γέρων
Φιλόθεος Ζερβάκος).
Ερευνήσαμε τις πηγές προκειμένου να
δώσουμε λόγο ακριβή και υπεύθυνο στους πιστούς μας, σχετικά με τη βιωτή του
μακαριστού Πατριάρχου. Με λύπη και πόνο ψυχής βρήκαμε ένα κείμενο το οποίο
δίνει από μόνο του τις εξηγήσεις, που ζητούν οι πιστοί για το πρόσωπο αυτό.
Πρόκειται για ένα αποκαλυπτικό άρθρο στο περιοδικό «Τεκτονικόν Δελτίον»,
(αριθμ. 71, Ιανουάριος–Φεβρουάριος 1967, του Αλεξάνδρου Ζερβουδάκη,
με τίτλο: «Διάσημοι τέκτονες: Μελέτιος Μεταξάκης», σελ. 25-50),
του οποίου παραθέτουμε χαρακτηριστικό απόσπασμα[1]:
«Με τις ψυχικές αρετές που ήταν προικισμένος ο Μελέτιος, με την τετράγωνη λογική του, το ανεξάρτητο και απαλλαγμένο από μικρότητες μυαλό του, δεν είναι παράξενο ότι βρέθηκε έτοιμος να δεχθή και το τεκτονικό φως. Την πρώτη φορά που πέρασε από την Κωνσταντινούπολη (1906), γνωρίστηκε με τέκτονες. Συνεζήτησε μαζί τους και τους εντυπωσίασε με το κριτικό και ευθύ του πνεύμα, με τις γνώσεις και τις γνώμες του επάνω στα διάφορα εγκυκλοπαιδικά, γενικά, εκκλησιαστικά και θρησκευτικά ζητήματα. Αυτοί ενδιαφέρθηκαν να μάθουν ποιός ήταν και τι είχε κάμει έως εκείνη τη στιγμή. Όσα έμαθαν τους παρακίνησαν να του υποβάλλουν, έντεχνα, τη δεύτερη φορά που ξαναβρέθηκε στην Πόλη, την ιδέα να γίνη τέκτων. Φαίνεται ότι, στην περίπτωση αυτή, οι τέκτονες, μέλη του Ελληνικού Πολιτικού Συνδέσμου Κωνσταντινουπόλεως, με τους οποίους συνεργάζονταν τότε ο Μελέτιος για το φλέγον ζήτημα των Αραβόφωνων Ορθοδόξων (1908), ενέργησαν σωστά, ώστε το ερευνητικό και φιλοπερίεργο πνεύμα του Μελετίου, που είχε έως τότε, πολλά ακούσει για τους μασώνους στην Κύπρο και αλλού, να ζητήση από τους συνεργάτες του, που εκτιμούσε, να του δώσουν πληροφορίες για τον Τεκτονισμό, και αφού τους άκουσε, ν’ αποφασίση, με την γνωστή ορμητικότητά του να μιμηθή το παράδειγμα τόσων άγγλων και άλλων ξένων επισκόπων και να ζητήση να γνωρίση και μυηθή και αυτός στα μυστήρια που κρύβονταν στον Τεκτονισμό!
«Με τις ψυχικές αρετές που ήταν προικισμένος ο Μελέτιος, με την τετράγωνη λογική του, το ανεξάρτητο και απαλλαγμένο από μικρότητες μυαλό του, δεν είναι παράξενο ότι βρέθηκε έτοιμος να δεχθή και το τεκτονικό φως. Την πρώτη φορά που πέρασε από την Κωνσταντινούπολη (1906), γνωρίστηκε με τέκτονες. Συνεζήτησε μαζί τους και τους εντυπωσίασε με το κριτικό και ευθύ του πνεύμα, με τις γνώσεις και τις γνώμες του επάνω στα διάφορα εγκυκλοπαιδικά, γενικά, εκκλησιαστικά και θρησκευτικά ζητήματα. Αυτοί ενδιαφέρθηκαν να μάθουν ποιός ήταν και τι είχε κάμει έως εκείνη τη στιγμή. Όσα έμαθαν τους παρακίνησαν να του υποβάλλουν, έντεχνα, τη δεύτερη φορά που ξαναβρέθηκε στην Πόλη, την ιδέα να γίνη τέκτων. Φαίνεται ότι, στην περίπτωση αυτή, οι τέκτονες, μέλη του Ελληνικού Πολιτικού Συνδέσμου Κωνσταντινουπόλεως, με τους οποίους συνεργάζονταν τότε ο Μελέτιος για το φλέγον ζήτημα των Αραβόφωνων Ορθοδόξων (1908), ενέργησαν σωστά, ώστε το ερευνητικό και φιλοπερίεργο πνεύμα του Μελετίου, που είχε έως τότε, πολλά ακούσει για τους μασώνους στην Κύπρο και αλλού, να ζητήση από τους συνεργάτες του, που εκτιμούσε, να του δώσουν πληροφορίες για τον Τεκτονισμό, και αφού τους άκουσε, ν’ αποφασίση, με την γνωστή ορμητικότητά του να μιμηθή το παράδειγμα τόσων άγγλων και άλλων ξένων επισκόπων και να ζητήση να γνωρίση και μυηθή και αυτός στα μυστήρια που κρύβονταν στον Τεκτονισμό!
Τον έφεραν τότε στη Στοά
«Αρμονία», υπ’ αριθ.44, της Κωνσταντινουπόλεως, που είχε συγκεντρώσει
στους κόλπους της την αφρόκρεμα του εκεί ελληνισμού, ό, τι καλύτερο σε
γράμματα, επιστήμες και δύναμη διέθετε ποτέ το ελληνικό στοιχείο στην Πόλη και,
η οποία, κατά ένα τρόπο, με τα μέλη της, που βρισκόταν σε κάθε οργάνωση
κοινοτική, εθνική ή άλλη, ουσιαστικά επηρέαζε την ελληνική ζωή. Ζήτησαν από την
τότε Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος την άδειαν να τον μυήσουν και όταν την έλαβαν, ο
Μελέτιος δέχτηκε και το τεκτονικόν φως κατά τις αρχές του 1909. Παραμένει
στην πόλη ένα χρόνο ακόμη και μελετά με πάθος την τεκτονική διδασκαλία,
που του επέτρεψε να χαράξη με πραγματικά τεκτονικό τρόπο, όλες του τις
πράξεις και τα λόγια, όπως είδαμε κατά τη σύντομη εξιστόρηση της δράσης
του. Σε κάθε περίπτωση, η δικαιοσύνη και οι πραγματικές τεκτονικές αρετές,
θάλεγε κανείς, φυσικά και αυθόρμητα τον ωδηγούσαν τι να πη και πώς να ενεργήση.
Τρανό παράδειγμα της επίδρασης που έχει ο Τεκτονισμός στη διαμόρφωση του
χαρακτήρα του ανθρώπου, όταν αυτός ψυχικά είναι προετοιμασμένος να δεχθή τα
διδάγματά του, όταν δηλαδή είναι γεννημένος τέκτων, όπως ήταν ο Μελέτιος.
Ο αδελφός Μελέτιος, μετά τη μύησή του παρακολουθούσε τις εργασίες και τη δράση
του Τεκτονισμού παντού όπου βρέθηκε στην πολυτάραχη ζωή του, και οι περιστάσεις
και το περιβάλλον του το επέτρεπαν. Ο γράφων, όταν μου έγινε η τιμή να
ιδώ με τη σειρά μου το τεκτονικό φως στη Στοά «Αρμονία», ενθυμούμαι με πόση
υπερηφάνεια και χαρά όλοι οι αδελφοί της μιλούσαν για τη μύηση του τότε
εψηφισμένου Πατριάρχη Μελετίου, στη Στοά μας. Και θα ενθυμούμαι πάντοτε την
εξήγηση που έδωκε στην απορία μου, γιατί πρέπει οι αδελφοί να κρατάμε μυστική
αυτή τη μύηση, ο φίλτατός μου αδελφός Δημ. Ξάνθος, που με χειραγώγησε ν’ αντιληφθώ
ορθά και προωθήσω την πραγματική εσωτερική μου μύηση. Ολίγοι είναι
εκείνοι, που σαν τον αδελφό Μελέτιο, δέχτηκαν τον Τεκτονισμό και τον έκαμαν
βίωμά των. Και υπήρξε πραγματική απώλεια ότι τόσο γρήγορα ανακλήθηκε
από τον Μέγα Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος στην Αιώνια Ανατολή, πριν ολοκληρώση τα
έργα με τα οποία εστεφάνωσε το πέρασμά του από τον κόσμο μας» (σελ.49-50).
Αφήνουμε στους αγαπητούς μας αναγνώστες να βγάλουν από
μόνοι τους τα συμπεράσματά τους. Εμείς απλά προσθέτουμε ότι είναι τραγικό λάθος
να εμφανίζεται μια Μητρόπολη της Μεγαλονήσου συνδιοργανώτρια ενός συμποσίου,
προκειμένου να τιμήσει ένα πρόσωπο που ευθύνεται τα μέγιστα για την
συνεχιζόμενη εδώ και έναν σχεδόν αιώνα τραγωδία του παλαιοημερολογητικού
σχίσματος της Εκκλησίας μας. Για ένα πρόσωπο, για το οποίο υπάρχουν σαφέστατες
και αναντίρρητες μαρτυρίες ως προς την τεκτονική του ιδιότητα. Μια ιδιότητα η
οποία, εάν αληθεύει, τον καθιστά αυτόχρημα αρνητή του Χριστού.
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των παραθρησκειών
ΤΙΜΗ
ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΞΑΚΗ
ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ
ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ!
(Από το βιβλίο του αρχιμανδρίτου Χαραλάμπους Δ. Βασιλόπουλου «Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ», εκδ. «Ορθόδοξου Τύπου», Αθήναι 2001.)
ΤΙΜΗ
ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΞΑΚΗ
ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ
ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ!
"Πολύ κατέτρεξε τον Άγιο Νεκτάριο
και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Μελέτιος Μεταξάκης. Αυτός διετέλεσε και Οικουμενικός
Πατριάρχης και Πατριάρχης Αλεξανδρείας (σημ. ἡμ. καί Μητροπολίτης Κιτίου Κύπρου!). Αυτός ο δυστυχής ήτανε μασώνος
μοντέρνος, νεωτεριστής και έκαμε πολύ κακό στην Εκκλησία.
Αυτός ήταν και κατά του μοναχισμού. Όταν ο Άγιος
αγωνιζόταν με τόσες δυσκολίες να κτίση το Μοναστήρι, επήγε και τον απέτρεπε
...;
- Τί κάνεις εδώ; Μοναστήρι κτίζεις τώρα; Δεν βλέπεις
ότι τόσα εξωκκλήσια γύρω εδώ ερήμωσαν; Δεν είναι για Μοναστήρια στη σημερινή
εποχή.
Ο Πενταπόλεως όμως εξηκολούθησε και έγινε το Μοναστήρι
και άλλα πολλά κατόπιν, ώστε η Αίγινα σήμερον να έχη τα περισσότερα Μοναστήρια.
Το προείπεν ο Άγιος: «Θα γίνη, είπεν, η Αίγινα το Άγιον Όρος των Μοναζουσών».
Και ήδη έχει εννέα Μοναστήρια γυναικών.
Αλλά και ποία διαφορά στο τέλος των δύο Ιεραρχών.
Ο Μεταξάκης, που έκαμε τόσα εις βάρος της Ορθοδοξίας,
είχεν οικτρόν τέλος. Τον βρήκαν ένα πρωί κάτω από το κρεββάτι του νεκρόν και με
την γλώσσαν του έξω. Αυτήν ακριβώς την γλώσσαν, που έλεγε αυτά στον Άγιο και
τόσα εις βάρος της Ιεράς Παραδόσεως και της Ορθοδόξου
Εκκλησίας!
Εξ αντιθέτου, ο Πενταπόλεως, που έμεινε πιστός εις την
Ι. Παράδοσιν και υπέμεινε τους πειρασμούς και διώξεις, είχεν άγιον τέλος και
σήμερον τιμάται, όχι μόνον από το Πανελλήνιον, αλλά και από όλην την Υδρόγειον.
(Από το βιβλίο του αρχιμανδρίτου Χαραλάμπους Δ. Βασιλόπουλου «Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ», εκδ. «Ορθόδοξου Τύπου», Αθήναι 2001.)
ΣΧΟΛΙΟ "Ε.-Σ." : Ἀπό τήν παραπάνω μαρτυρία λείπει μία συγκλονιστική λεπτομέρεια, τήν ὁποία μοναχές ἐκείνης τῆς ἐποχῆς ἔχουν καταθέσει καί ἐπιβεβαιώσει. Ὁ Μελέτιος Μεταξάκης ἐπισκεφθείς τή Μονή τοῦ Ἁγίου στήν Αἴγινα, χειρονόμησε κατά τοῦ Ἁγίου. Τόν ἔπιασε ἀπό τό ράσο καί τόν ἀπείλησε ὅτι θά τοῦ "κλείσει" τό μοναστήρι. Ὅ Ἅγιος σιωπηλός καί προσευχόμενος ἀντιπαρῆλθε μέ ὑπομονή τήν ἀσεβῆ αὐτή συμπεριφορά. Ἀργότερα, ὅμως, ἀνέφερε στίς μοναχές ὅτι αὐτός (ὁ Μελέτιος Μεταξάκης) μία ἡμέρα θά σχίσει τήν Ἐκκλησία! Συγκλονιστική πρόρρηση τοῦ Ἁγίου, ἡ ὁποία ἐπαληθεύθηκε λίγα ἔτη μετά τήν ὁσιακή Κοίμησή του (+1920) μέ τήν ἐπάρατη ἀλλαγή τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου καί τήν ἐπιβολή τῆς Καινοτομίας τοῦ παπικοῦ ἡμερολογίου (1924).