Δρ. Σ. Σουμίλο:

«Ἀρνητὴς τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ὁ Κιέβου Ὀνούφριος». Δὲν τὸν θέλουν…

  

Διατί δὲν ἐδόθη ἡ αὐτοκεφαλία
εἰς τὸν Κιέβου Ὀνούφριον;

 

«Ἀπ’ ὅσο γνωρίζω, ὁ Μητροπολίτης Ὀνούφριος προσωπικὰ ἤθελε πραγματικὰ νὰ καταστήσει τὴν Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀνεξάρτητη ἀπὸ τὴν πίεση καὶ τὴν ἐπιρροὴ τοῦ Πατριάρχη Κύριλλου Γκουντιάεφ. Ἦταν πάντα ἐπικριτικὸς ἀπέναντί του, ἀπέναντι στὶς πολιτικὲς καὶ τὶς μεθόδους διακυβέρνησής του. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ὀφείλεται στὴν ἐπιθυμία γιὰ αὐτοκεφαλία τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ μᾶλλον σὲ μία διαφορετική, πιὸ συντηρητική, κοσμοθεωρία τοῦ Ἐπισκόπου Ὀνουφρίου ἐντὸς τῆς ἴδιας τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας. Ποτὲ δὲν ὑπῆρξε ὑποστηρικτὴς τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ἢ τοῦ διαλόγου τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας μὲ τὸ Βατικανό, οὔτε ἔκρυψε τὴ συμπάθειά του γιὰ τὶς συντηρητικὲς ἰδέες τῆς ROCOR καὶ τοῦ ἑλληνικοῦ παλαιοημερολογιτικοῦ ρεύματος. Διατηροῦσε φιλικὴ ἀλληλογραφία μὲ τὸ τελευταῖο. Πίσω στὸ 2016, ὁ ἐπίσκοπός του Λογγίνος (Ζὰρ) σταμάτησε νὰ μνημονεύει τὸν Κύριλλο Γκουντιάεφ ὡς “αἱρετικό”, ἀκριβῶς ἐπειδὴ εἶχε ὑπογράψει τὴ λεγόμενη Διακήρυξη τῆς Ἀβάνας μὲ τὸν Πάπα Φραγκίσκο… Ὅλα αὐτὰ συνέβησαν ὄχι χωρὶς τὴ συγκατάθεση τοῦ Μητροπολίτη Ὀνούφριου, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐπίσης παρόμοιες ἀπόψεις. Παρεμπιπτόντως, αὐτὸς δὲν ἦταν ὁ μικρότερος ἀπὸ τοὺς λόγους, γιὰ τοὺς ὁποίους τόσο εὔκολα συμφώνησε πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸν Τόμο νὰ διακόψει τὴν εὐχαριστιακὴ κοινωνία μὲ τὸ Πατριαρχεῖο Κων/λεως, τὸ ὁποῖο θεωρεῖται ὁ ἡγέτης τῆς οἰκουμενικῆς κίνησης στὴν παγκόσμια Ὀρθοδοξία. Ὡς ἐκ τούτου, οἱ ἀποφάσεις τοῦ Συμβουλίου τοῦ Μαΐου στὴ Μονὴ τῶν Θεοφανείων ὀφείλονταν ἐν μέρει, μεταξὺ ἄλλων, σὲ τέτοια λεγόμενα “ζηλωτικὰ” κίνητρα… Τείνουν νὰ ἔχουν ἀρνητικὴ στάση ἀπέναντι στὸν Οἰκουμενισμό, τὸν ἐκσυγχρονισμὸ καὶ τὸν φιλελευθερισμὸ στὴν ἐκκλησία».

 

Διατί ὁ Περιστερίου ἀφαιρεῖ τόν Τίμιον Σταυρόν;

 

 

Γράφει ὁ κ. Παναγιώτης Κατραμάδος, θεολόγος

 

 

Τὸν παρελθόντα μῆνα ὁ «Ο.Τ.» ἐδέχθη ἐπωνύμους καταγγελίας ὑπὸ πιστῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν Ἱ. Μ. Περιστερίου σχετικῶς μὲ τὴν ἀφαίρεσιν ὄπισθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἰς συγκεκριμένους ἱ. ναούς. Ἡ διαχείρισις τοῦ ζητήματος ἀπήτει διάκρισιν, ὥστε νὰ μὴ μεγιστοποιηθῆ τὸ ὅλον θέμα καὶ δημιουργηθῆ μεῖζον σκάνδαλον ἀπὸ αὐτὸ τὸ ὁποῖον ἤδη ταλαιπωρεῖ συνειδήσεις εὐσεβῶν ἀνθρώπων, καὶ διὰ τοῦτο ὁ «Ο.Τ.» «ἔσπευδε βραδέως». Ὡστόσον, ἐνῶ ἡ ἔρευνα τοῦ «Ο.Τ.» εὑρίσκετο εἰς ἐξέλιξιν, ἐδόθη εἰς τὴν δημοσιότητα κείμενον τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου πρ. Καλαβρύτων κ. Ἀμβροσίου. Εἰς αὐτὸ ὁ πολιὸς Ἱεράρχης ἀναφέρεται εἰς δύο ἐπιστολάς του (11ης Νοεμβρίου καὶ 23ης Ἰανουαρίου), διὰ τῶν ὁποίων ἀπετείνετο πρὸς τὴν Διαρκῆ Ἱερὰν Σύνοδον, προκειμένου αὐτὴ νὰ ἐξετάση καὶ νὰ λάβη τὰς προσηκούσας ἀποφάσεις σχετικῶς μὲ τὸ ἀνακῦψαν ζήτημα. Παραλλήλως, ἀπηυθύνθη γραπτῶς πρὸς τὸν ἴδιον τὸν Σεβ. Μητροπολίτην Περιστερίου κ. Γρηγόριον (Παπαθωμᾶν) ἐκ τοῦ ὁποίου, ὡς πληροφορεῖ ἅπαντας, ἔλαβε τὴν ἑξῆς ἀπάντησιν:

«…ἀντὶ ἄλλης ἀπαντήσεως ἐδέχθημεν ἕνα τηλεφώνημα ἐκ μέρους Του, εἰς τὸ ὁποῖον μᾶς προέβαλεν ὡς ἐπιχείρημα, ὅτι ἡ τοποθέτησις τοῦ Ἐσταυρωμένου ὄπισθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης εἰς τὸ Ἱερὸν Βῆμα εἶναι καινοτομία τῶν 100 τελευταίων ἐτῶν, διὸ καὶ ἔδωσεν ἐντολὴν νὰ ἀφαιρεθῆ ἐκεῖθεν! «Μέχρι τοῦ ἔτους 1900 δὲν ὑπῆρχεν ὁ Ἐσταυρωμένος εἰς τὸ Ἱερὸν Βῆμα», μᾶς εἶπεν ἐπὶ λέξει!».

Ἐφ’ ὅσον τὸ ὅλον ζήτημα καὶ ἡ συζήτησις ἔχει λάβει δημοσίους διαστάσεις, δὲν κωλύει τίποτε τὴν πέννα μας νὰ ἀποτυπώσωμεν σκέψεις πρὸς εὐρύτερον προβληματισμόν.

Ἐκ προοιμίου νὰ σημειώσωμεν ὅτι τείνει νὰ καταστῆ ἄτυπος παράδοσις τὸ ἑξῆς: ὅταν ἀνέρχεται νέος Μητροπολίτης εἰς οἷονδήποτε θρόνον, προβαίνει μονομερῶς εἰς μεταρρυθμίσεις εἴτε ἐπιβάλλων τὰς θεωρίας του εἴτε ἐκ ζήλου διὰ τὴν ποιμαντικὴν εἴτε διὰ τὸ θεαθῆναι. Ἄλλωστε οὐδέποτε ἐρωτᾶται τὸ ποίμνιον, ὅπως καὶ δὲν λαμβάνεται ὑπ’ ὄψιν ἡ συμφωνία τῶν πρεσβυτέρων διὰ τὴν ἐκλογὴν τοῦ ἑκάστοτε Ποιμενάρχου των.  Ὡστόσον, εὐσεβεῖς χριστιανοί, «μὴ ταρασσέσθω ὑμῶν ἡ καρδία», διότι ὅ,τι εἶναι ἐκ Θεοῦ θὰ παραμείνη, ἐνῶ ὅ,τι εἶναι ἐκ πειρασμοῦ σύντομα ἢ ἀργὰ θὰ καταπέση. Εἶναι ὅμως ὀρθὴ ἡ συγκεκριμένη ἀπόφασις τοῦ Σεβ. Περιστερίου δι’ ἀφαίρεσιν τοῦ Τ. Σταυροῦ;

Ἱστορικὴ προσέγγισις

Ὁ Σεβ. Περιστερίου διατείνεται ὅτι ἡ τοποθέτησις τοῦ Τ. Σταυροῦ ὄπισθεν τῆς Ἁγ. Τραπέζης εἶναι μόλις τῶν 100 τελευταίων ἐτῶν. Ὄντως εἶναι. Ὅμως ἀρκεῖ αὐτό; Ἀφ’ ἑνός, ὡς ὑποστηρίζει καὶ ὁ πρ. Καλαβρύτων, ἀποτελεῖ πλέον παράδοσιν 100 ἐτῶν, καὶ ἀφ’ ἑτέρου, πολλὰ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καθιερώθησαν, ἐπειδὴ παρέμειναν ἐπὶ πλεῖστα ἔτη π.χ. ἡ μίτρα τῶν Ἐπισκόπων, τὸ μεγάλον ὠμόφορον, ὁ σάκκος κ.λπ. Θὰ ἠδύνατο, ἑπομένως, ὁ Σεβ. Περιστερίου νὰ λάβη ἀρχὴν μεταρρυθμίσεων ἀπὸ τὴν ἀλλαγὴν τῆς λειτουργικῆς του ἐνδυμασίας. Προφανῶς, ὅμως, αὐτὸ θὰ ἠνόχλη τοὺς συνΙεράρχας του, εἰς τοὺς ὁποίους ὀφείλει τὴν ἀνάρρησίν του, ἐνῶ ἡ ἐνόχλησις τῶν πιστῶν ἀπὸ τὴν ἀφαίρεσιν τοῦ Τ. Σταυροῦ δὲν ἔχει ἀξίαν…

Διατί ὅμως συγκεκριμένως νὰ ἀσχολῆται κάποιος Ἐπίσκοπος μὲ τὸν «Ἐσταυρωμένον»; Διότι ἤδη αὐτὴ ἡ ἀφαίρεσις ἀποτελεῖ πρακτικήν, τὴν ὁποίαν ἐφαρμόζουν εἰς τὸ Πατριαρχεῖον Κων/λεως! Ἂς ὑπενθυμίσωμεν ὅτι τὸ ἔπραξεν ἤδη ὁ Ἀμερικῆς  Ἐλπιδοφόρος (ὁ καινοτομῶν μὲ τὰ «πολλαπλὰ κουταλάκια»…), ἀκολουθῶν αὐτὸ ποὺ συμβαίνει ἤδη εἰς τὸν Ἅγιον Γεώργιον εἰς τὸ Φανάρι, ὅπου ὅταν λειτουργῆ ὁ Πατριάρχης ὁ Ἐσταυρωμένος ἀποσύρεται, ἐνῶ ὅταν ἱερουργῆ κληρικὸς ἐπανέρχεται. Ἡ μεταφορὰ καὶ ἐπαναφορὰ τοῦ Τ. Σταυροῦ ὀλίγον πλέον ἀπέχει ἀπὸ τὸ νὰ καταντήση ἡ ὑπόθεσις θεατρινισμός. Πῶς αἰτιολογεῖται ὅμως αὐτὴ ἡ ἀλλαγή; Ὡς διατείνονται, σκοπὸς εἶναι ἡ ἐπαναφορὰ τῆς σπουδαιότητος τοῦ συνθρόνου, δηλ. τῶν θέσεων ὄπισθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης εἰς τὴν κόγχην, ὅπου κάθεται ὁ Ἐπίσκοπος καὶ τὸ πρεσβυτέριον.

Ἡ ἰδέα αὐτὴ εἶναι μᾶλλον ρομαντική, ἐὰν δὲν εἶναι στοχευμένη… Ἀρκεῖ νὰ ἐξετάση κανεὶς τὴν ἱστορίαν τοῦ συνθρόνου, διὰ νὰ ἀποφανθῆ μὲ νηφαλιότητα. Τὸ σύνθρονον ἐμφανίζεται εἰς τὴν παλαιοχριστιανικὴν ναοδομίαν καὶ κορυφώνεται περίπου τὸν 6ο αἰ μ.Χ. Ὁλοένα μεγεθύνεται καὶ ὑψώνεται, ἀρχικὰ προκειμένου ὁ Ἐπίσκοπος νὰ φαίνεται ὄπισθεν τοῦ ὑψηλοῦ κιβωρίου τῆς Ἁγίας Τραπέζης, ἐνῶ μετέπειτα ἀκολουθεῖ τὴν πορείαν τῆς ἐξελίξεως τοῦ τέμπλου, τὸ ὁποῖον τελικῶς εἰς τὴν πλήρη ἐξέλιξίν του θὰ ἀποκλείση πλήρως τὸ Ἱερὸν Βῆμα ἀπὸ τὸν ὑπόλοιπον ναόν. Ὅμως, πολὺ πρὶν τὴν ἀνύψωσιν τοῦ τέμπλου ἕως τὴν ὀροφὴν τοῦ ναοῦ, ὅπου πλέον ἦτο ἀδύνατον νὰ φαίνεται ὁ Ἐπίσκοπος, ἤδη τὸ συνθρόνον ἀτονεῖ καὶ ἐξαφανίζεται περὶ τὸν 10ον αἰ μ.Χ. Ἡ ἐπικράτησις τῆς τιμῆς τῶν ἱ. εἰκόνων, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐξέλιξις τῆς ναοδομίας καθιστοῦν δύσχρηστον τὸ σύνθρονον. Διὰ τοῦτο -ὅπως καὶ δι’ ἑτέρους λόγους- ἤδη κατὰ τὴν βυζαντινὴν περίοδον ὁ θρόνος τοῦ Ἐπισκόπου ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ Ἱερὸν Βῆμα καὶ τοποθετεῖται εἰς τὸν σολέαν, ὅπου εὑρίσκεται καὶ σήμερα.

Ἀντίθετον πορείαν εἰς σχέσιν μὲ τὸ σύνθρονον εἶχεν ἡ χρῆσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἡ ὁποία βαίνει πολλαπλασιαζομένη, καθὼς τίθενται εἰς τὴν λειτουργικὴν ὑπηρεσίαν: «σταυρὸς εὐλογίας», «σταυρὸς ἁγιασμοῦ», «σταυρὸς ἀρτοφόριον», «σταυρὸς λειψανοθήκη», ἐπιστήθιος σταυρὸς ὡς ὀφφίκιον κ.λπ. Δύο κύριοι παράγοντες συνέτειναν καὶ εἰς τὴν καθιέρωσιν Τ. Σταυροῦ μεγάλου μεγέθους διὰ τελετουργικοὺς σκοπούς. Πρῶτον, ἡ ἀπόφασις τοῦ Μ. Κων/νου νὰ θέση αὐτὸν ὡς ἔμβλημα εἰς λάβαρα, καθιερώνων κατ’ οὐσίαν τὸν τύπον τοῦ «σταυροῦ λιτανείας», ὁμοῦ μὲ τὴν ἀνακάλυψιν τοῦ Τ. Σταυροῦ τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὴν μητέρα του Ἁγίαν Ἑλένην, ἀνακάλυψις ἡ ὁποία ὡδήγησεν εἰς καθιέρωσιν πλείστων ἑορτῶν τοῦ Τ. Σταυροῦ: εὕρεσις, ὕψωσις, πρόοδος, σταυροπροσκύνησις κ.ἄ. Τοιουτοτρόπως, εἰσάγεται ἀπὸ ἐνωρὶς εἰς τὴν λατρείαν τῆς Ἐκκλησίας ἡ ἀνάγκη ὑπάρξεως εὐμεγέθους Σταυροῦ. Δεύτερος λόγος, ἡ πολὺ παλαιὰ παράδοσις περὶ τῆς ἀκολουθίας τῶν Ἁγ. Παθῶν, ἡ ὁποία ὑφίστατο εἰς τὸ Πατριαρχεῖον τῆς Ἀντιοχείας:

«…κατὰ τὴν ἀπαγγελία στὸ ὕφος τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ πρώτου τροπαρίου τοῦ ιε΄ ἀντιφώνου («Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου…») τῆς ἀκολουθίας τῶν ἁγίων Παθῶν, τοῦ ὄρθρου δηλαδὴ τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς, ἐλιτανεύετο ἀπὸ τὸν ἱερέα μεγάλων διαστάσεων σταυρὸς μὲ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ καρφωμένο ἐπάνω σ’ αὐτὸν κατὰ τέτοιο τρόπο, ὥστε νὰ εἶναι δυνατὴ ἡ ἀποκαθήλωσίς του… πρὶν ἀπὸ ἑκατὸ περίπου χρόνια, θέλησαν στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κων/λεως νὰ μιμηθοῦν τὴν πρᾶξι τῆς Ἀντιοχείας (καὶ διέδωσαν αὐτὴν τὴν πρακτική)…» (Ἰ. Φουντούλη, Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας, τ. Α΄).

Ἀπὸ αὐτὰ συνάγεται ὅτι: ἐνῶ προϊόντος τοῦ χρόνου τὸ σύνθρονον ὑπεβαθμίζετο, ὁ Τ. Σταυρὸς κατέκτησε κεντρικὴν θέσιν, ἐρχόμενος φυσικῷ τῷ τρόπῳ νὰ τοποθετηθῆ ὄπισθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης, εἰς τὸ κέντρον τῆς θείας λατρείας.

Πρακτικὰ ζητήματα

Δεδομένων τούτων, διερωτᾶται κανείς: Ποῦ ἀλλοῦ θὰ ἠδύνατο νὰ τοποθετηθῆ ὁ Τ. Σταυρός; Μήπως εἰς ἀποθήκην, διὰ νὰ ἐξάγεται μόνο κατὰ συγκεκριμένας ἡμέρας; Ὅταν μάλιστα σήμερα ὅλοι οἱ ἱ. ναοὶ ἔχουν τὸν «Ἐσταυρωμένον» ὄπισθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης, πῶς θὰ τὸν ἀπομακρύνουν; Τί θὰ τὸν κάνουν;

Παρόμοια ἰσχύουν διὰ τὸ σύνθρονον. Κατ’ ἀρχὰς πόσους θρόνους θὰ ἔχη ὁ Ἐπίσκοπος; Δύο; Ἕνα ἐντὸς τοῦ Ἱεροῦ Βήματος καὶ ἕνα ἐκτός; Ἢ μήπως θὰ πρέπη νὰ ἀποσύρουν εἰς ἀποθήκην τὸν θρόνον ἀπὸ τὸν σολέαν, ὥστε νὰ παραμείνη μόνον ἐκεῖνος τοῦ συνθρόνου; Πῶς ὅμως θὰ βλέπη ὁ λαὸς τὸν ἐπίσκοπον, ὅταν τὸ τέμπλον εἶναι ὑψηλόν; Ἢ μήπως θὰ καταργήσουν τὰ τέμπλα; Παλαιοτέρα ἀπόπειρα Προκαθημένου ἐναυάγησεν… Ἀκόμη καὶ ἂν ὑποτεθῆ ὅτι κάτι διαφαίνεται ἀπὸ τὴν Ὡραίαν Πύλην, πόσας φορὰς θὰ μεταβῆ ὁ Ἐπίσκοπος εἰς τὸν συγκεκριμένον ἱ. ναόν, διὰ νὰ λειτουργήση, ὅταν ἔχη 40 ἱ. ναοὺς εἰς τὴν ἐπαρχίαν του; Ἄλλωστε πόσην ὥραν ἵσταται εἰς τὸ σύνθρονον; Διὰ τὴν μίαν φορὰν ἐτησίως, ὅπου θὰ ἐπισκεφθῆ τὸν ἱ. ναόν, καὶ διὰ τὴν ἡμισείαν ὥραν κατὰ τὴν ὁποίαν θὰ καθήση εἰς τὸ σύνθρονον εἶναι σκόπιμον νὰ ἀφαιρεθῆ ὁ Τ. Σταυρός ὄπισθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης;

Μήπως εἶναι ὅλα διὰ τὸ θεαθῆναι; Διότι τὸ σύνθρονον ὄχι μόνον τὸ ἐνθυμοῦνται ἀποκλειστικῶς εἰς Ἀρχιερατικὰ Συλλείτουργα ἀλλὰ καὶ ἔχει παρατηρηθῆ ὅτι εἰς αὐτὰ τὰ πολυαρχιερατικὰ συλλείτουργα εἰς τὸ κέντρον τοῦ συνθρόνου κάθεται τιμητικῶς ὁ προσφέρων τὴν Θ. Εὐχαριστίαν καὶ ὄχι ὁ οἰκεῖος Ποιμενάρχης, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι:

«ἀπαγορεύεται ἡ ἄνοδος ὄχι μόνο τῶν λειτουργούντων ἱερέων, ἀλλὰ καὶ ἀρχιερέως ἄλλης ἐπαρχίας, ὅταν ἱερουργῆ ἀδείᾳ τοῦ κατὰ τόπον ἐπισκόπου» (Ἰ. Φουντούλη, Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας, τ. Α΄).

Θεολογικοὶ λόγοι

Ἡ ἀπαγόρευσις αὐτὴ πηγάζει ἐκ θεολογικῶν συμβολισμῶν. Ἡ σύγχρονος ἀρχαιολογικὴ καὶ ἱστορικὴ ἔρευνα προσανατολίζεται εἰς τὴν ἑξῆς ἄποψιν σχετικῶς μὲ τὸν συμβολισμὸν τοῦ συνθρόνου:

«Μεταφέρθηκε στὴν ἁψίδα τοῦ ναοῦ τὸ τυπικὸ σχῆμα τῆς αἴθουσας διδασκαλίας τῆς ὕστερης ἀρχαιότητας, ὅπως τὴ συναντήσαμε στὴν Ἀλεξάνδρεια. Αὐτὸ γίνεται προκειμένου νὰ εἶναι εὔληπτος ὁ συμβολισμὸς ὅτι ὁ ἐπίσκοπος, ποὺ καθόταν στὸν ὑψηλὸ καθηγητικὸ θρόνο, ἔφερε μέσα στὴν σύναξη τῶν πιστῶν τὸ ἀξίωμα τοῦ διδασκάλου τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀναπαράγοντας τὴ σχέση τοῦ Χριστοῦ μὲ τοὺς μαθητές Του… συγχρόνως συσχετίζονταν μὲ τὴν παιδευτικὴ παράδοση τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τῆς ἱερῆς γνώσης τοῦ ἀρχαίου κόσμου» (Δ. Χατζηλαζάρου, Ἡ καταγωγὴ καὶ ἡ σημασία τοῦ παλαιοχριστιανικοῦ συνθρόνου, Δελτίον τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας 40 (2019) 17-28).

Σήμερα ὅμως ἡ ἐκπαιδευτικὴ διαδικασία ἀπέχει παρασάγγας ἀπὸ ἐκείνην τῆς ὑστέρας ἀρχαιότητος καὶ ὁ συμβολισμὸς αὐτὸς ἔχει παρέλθει. (Ἀφήνομεν κατὰ μέρος τὴν θεολογικὴν παιδείαν τοῦ ἑκάστοτε ἐπισκόπου). Ἐπιπροσθέτως, τὸ τότε αὐτοκρατορικὸν πλαίσιον δὲν εἶναι τὸ ἴδιον μὲ τὸ σημερινόν, γεγονὸς τὸ ὁποῖον ἐξεικονίζεται καὶ εἰς τὴν ναοδομίαν. Οἱ μεγάλοι δρομαῖοι βασιλικοῦ τύπου ναοὶ ἀντικατεστάθησαν ἀπὸ ἄλλα εἴδη ναῶν μὲ χαρακτηριστικότερον, κατὰ τὰς μεταγενεστέρας κυρίως περιόδους, τοὺς ναοὺς μὲ τὸ σχῆμα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Αὐτὸ δὲν ἦτο ἁπλῶς μία «μόδα», ἀλλὰ ἐξέφραζε τὴν νέαν αὐτοσυνειδησίαν τῶν Ἀνατολικῶν Χριστιανῶν ὡς Ὀρθοδόξων, ὁμολογητῶν τῆς πίστεως καὶ ἑτοίμων εἰς σταυρικὴν θυσίαν. Αὐτὸ διαφαίνεται καὶ εἰς τὰς ἑρμηνείας τῆς Θ. Λειτουργίας. Μετὰ τὴν εἰκονομαχίαν καὶ τὴν Τουρκοκρατίαν ὑποχωροῦν αἱ ἐσχατολογικαὶ ἑρμηνεῖαι τῆς Θ. Λειτουργίας καὶ ἐπικρατεῖ ἡ Χριστολογική, ὅπου ὅλη ἡ Θ. Λειτουργία ἀποτυπώνει τὴν ζωὴν τοῦ Χριστοῦ μὲ κορυφαίαν στιγμὴν τὸ Σταυρικὸν Πάθος καὶ τὴν Ἀνάστασιν. Ὅταν λοιπὸν μεταγενέστερα ὁ Τ. Σταυρὸς τίθεται ὄπισθεν τοῦ Κενοῦ Τάφου, τὸν ὁποῖον συμβολίζει ἡ Ἁγία Τράπεζα, παράγεται μία φυσικὴ ζεῦξις Πάθους καὶ Ἀναστάσεως.

Εἰς αὐτὸν τὸν Τ. Σταυρὸν (προς)βλέπουν ὁ λειτουργὸς καὶ οἱ πιστοὶ κατὰ τὴν Θ. Λατρείαν, οἱ ὁποῖοι προτιμοῦν –σᾶς διαβεβαιοῦμεν- νὰ ἀτενίζουν τὸν ἴδιον τὸν «Βασιλέα τῆς Δόξης» διὰ νὰ κατανύσσωνται, παρὰ τὸν Κενὸν Θρόνον του [εἰς τύπον καὶ τόπον Χριστοῦ;] τοπικοῦ Δεσπότου…

Ἄλλωστε, τί ἐπιζητοῦν μὲ τὸ σύνθρονον; Νὰ ἀποδείξουν ὅτι ὑπάρχει σύμπνοια Ἐπισκόπων, κλήρου καὶ ποιμνίου, ὅταν τὰ τελευταῖα ἔτη σειρὰ γεγονότων (ἐν οἶς καὶ τὸ Οὐκρανικὸν μὲ τὴν γνωστὴν θέσιν, τὴν ὁποίαν ἔχει λάβει ὁ Σεβ. Περιστερίου ὑπὲρ τῶν ἀχειροτονήτων) ἔχει διχάσει τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἂς διορθώση ὁ Σεβ. Περιστερίου καὶ ἡ Ἱεραρχία ὅλα τὰ ὑπόλοιπα, καὶ τότε ὁ ἴδιος ὁ λαὸς θὰ ἀνεβάση εἰς τὸ σύνθρονον τοὺς Ποιμένας του.

Συμπέρασμα: Ἂν δὲν λάβη κανεὶς ὅλα ὅσα ἐξεθέσαμεν ὑπ’ ὄψιν, τότε οἵαδήποτε ἀφαίρεσις τοῦ Τ. Σταυροῦ μόνον δυσαρμονίαν μεταξὺ κλήρου καὶ λαοῦ προκαλεῖ.

Ἂς ἀτενίσωμεν ὅμως καὶ τὴν θετικὴν πλευράν. Ἡ πρωτοβουλία τοῦ Σεβ. Περιστερίου νὰ κρύψη τὸν Ἐπίσκοπον εἰς σημεῖον μακρὰν ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ τὰ ὦτα τῶν ἐκκλησιαζομένων, ἴσως νὰ ἀποβῆ ἐναντία εἰς ὅσα ὁ ἴδιος καὶ ἄλλοι προσδοκοῦν.

ΣΧΟΛΙΟΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥ: Ὁ κ. Γρηγόριος ὑποστηρίζει ὅτι "ἡ τοποθέτησις τοῦ Ἐσταυρωμένου ὄπισθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης εἰς τὸ Ἱερὸν Βῆμα εἶναι καινοτομία τῶν 100 τελευταίων ἐτῶν". Ὁ ἐν λόγῳ ἀγνοεῖ ἄραγε τήν νεοημερολογιακή Καινοτομία τῶν 100 τελευταίων ἐτῶν, ἡ ὁποία ἀφ' ἑνός προεκάλεσε σχίσμα τό ὁποῖον παραμένει μέχρι σήμερον ἀθεράπευτον καί ἀφ' ἑτέρου τυγχάνει καταδεδικασμένη πανορθοδόξως ἤδη ἀπό τοῦ ιστ' αἰῶνος ὅταν τό πρῶτον ἐτέθη ὑπό τοῦ Παπισμοῦ τοιοῦτο θέμα; Μήπως θά ἦτο συνετόν καί θεάρεστον ἀντί τῆς ἐνασχολήσεως μέ θέματα τά ὁποῖα ἐπιπλέον σκανδαλίζουν καί διχάζουν τόν λαό, νά ἀσχοληθεῖ ὁ κ. Γρηγόριος, ὁ ὁποῖος τυγχάνει καί Πανεπιστημιακός, μέ πραγματικές Καινοτομίες εἰσηγούμενος τήν ἐγκατάλειψη καί ἀποκήρυξή των πρός ἀποκατάσταση καί θεραπεία καί ὄχι δημιουργία  (νέων) διχασμῶν καί σχισμάτων;

Τέλος, γενικότερον, θεωροῦμε ὅτι ἡ τάση ἤ πρόθεση ἀρκετῶν πρός ἀποκατάσταση τῆς ἀρχαίας τάξεως καί παραδόσεως χρειάζεται μεγάλη προσοχή, διότι ἄνευ διακρίσεως καί ὀρθῆς ἱεραρχήσεως τῶν ἀναγκαίων ἐλλοχεύει ὁ κίνδυνος προκλήσεως συγχύσεων, ἀκαταστασιῶν, χρήσεως ἀναχρονιστικῶν κριτηρίων ἀλλά καί ἐξυπηρετήσεως ἤ προωθήσεως ὑστερόβουλων σκοπιμοτήτων. 

Καί ἡ τελετή τῆς Ἀποκαθηλώσεως, ὅπως γίνεται σήμερον, εἶναι "καινοτομία", καθώς καί τοῦ Ἐπιταφίου, πολλῶ δέ μᾶλλον ἡ ὄντως Καινοτομία τοῦ Ἐπιταφίου πρός τιμήν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Ὡστόσον, τά μείζονα προβλήματα καί ζητήματα γιά τούς Ὀρθοδόξους δέν εἶναι αὐτά. Ἄλλωστε ἡ Ἐκκλησία εἶναι ζῶν "ὀργανισμός". Ἑνός ἐστί χρεία, ἡ διαφύλαξη ἀκεραίας τῆς Παραδοθείσης Πίστεως!  Τό οὐσιῶδες ζήτημα καί μεῖζον θέμα εἶναι αὐτό τῆς προδοσίας τῆς Ὀρθοδοξίας διά καί μέσῳ τῆς ἀποστασίας τοῦ παναιρετικοῦ Οἰκουμενισμοῦ! 

 

Ὁ Πρέσβης τῆς Οὐκρανίας στό Βατικανό: «Ἡ μετάβαση στό νέο ἡμερολόγιο εἶναι ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης στίς χῶρες τοῦ δυτικοῦ κόσμου»

Ο κ. Ανδρέας Γιουράς. Φωτογραφία: suspilne.media

 

Ο Πρέσβης της Ουκρανίας στο Βατικανό: «Η μετάβαση στο νέο ημερολόγιο είναι ένδειξη ευγνωμοσύνης στις χώρες του δυτικού κόσμου»

Ελένα Γιούφερεβα

 

Ο Πρέσβης της Ουκρανίας στο Βατικανό κ. Ανδρέας Γιουράς δήλωσε ότι η μετάβαση στο νέο ημερολόγιο είναι ένδειξη ευγνωμοσύνης στις χώρες του δυτικού κόσμου. Αυτά αναφέρει η ιστοσελίδα suspilne.media.

Όπως τόνισε ο κ.Γιουράς: «Αυτή η μετάβαση είναι πολύ συμβολική πράξη. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι τόσο θεολογικό όσο πολιτιστικό και ιδεολογικό ζήτημα. Είμαστε μέρος του δυτικού πολιτισμού. Είναι λογικό να πρέπει να επιβεβαιώσουμε ότι ανήκουμε σε αυτόν και σε αυτήν τη διάσταση. Πόσο μάλλον που δεν είναι μια τυπική επιλογή, αλλά είναι κατά κάποιον τρόπο ευγνωμοσύνη, την οποία νιώθουμε για τις περισσότερες χώρες της δυτικής πνευματικής Οικουμένης στην πάλη ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα».

Σύμφωνα με τον ίδιο, η αντίσταση στη μετάβαση στο νέο εκκλησιαστικό ημερολόγιο ήταν τεχνητή και τυπική.

Και συμπλήρωσε: «Κάποιες προτεσταντικές εκκλησίες ακόμα και το Δεκέμβριο, πριν τα Χριστούγεννα, αποφάσισαν τη μετάβαση στο νέο ημερολόγιο. Επίσης, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (ΟΕΟ) επέτρεπε σε πολλές κοινότητες και επαρχίες, που ήθελαν να γιορτάζουν με το νέο ημερολόγιο, να το κάνουν. Γι΄ αυτό, αυτό αποτελεί μια πολύ ισχυρή ώθηση, η οποία θα έχει αντίκτυπο. Αν υπήρχε κάποια αντιπολίτευση και προβλήματα, αυτά ήταν αρκετά τεχνητά, τυπικά. Από εκκλησιαστικής άποψης δεν υπάρχουν δυσκολίες».

 

Ελένα Γιούφερεβα Μετάφραση για την πύλη gr.pravoslavie.ru : Αναστασία Νταβίντοβα ΕΟΔ - Ενωση Ορθοδοξων Δημοσιογραφων 13/2/2023

 

 Ἀπό τήν πολιτική μαρτυρία μας

Μια νέα πρωτοβουλία
και πρόταση-έκπληξη για τον Δήμο Κορινθίων

 

● Μετά από πολύ καιρό μιά "εναλλακτική" παρέμβαση στα Δημοτικά πράγματα που διαφοροποιεί το υπάρχον σκηνικό

 

Πολίτες του Δήμου Κορινθίων παρεμβαίνουν στα Δημοτικά πράγματα με μια πρωτοβουλία που θέλουν να επηρεάσει τις εξελίξεις. Εκτιμούν ότι η υπάρχουσα κατάσταση δεν ικανοποιεί τους πολίτες και δεν σηματοδοτεί θετική προοπτική για τον τόπο. Θεωρούν ότι υπάρχει ένα αδιέξοδο στα Δημοτικά πράγματα και προτείνουν μία "Πολιτική Διέξοδο", ανεξάρτητη όμως από κομματικές εξαρτήσεις, φανερές ή κρυφές. Με ένα περιεκτικό και ενδιαφέρον κείμενό τους δηλώνουν την παρουσία τους και ζητούν την κινητοποίηση και συνεργασία όλων των πολιτών για μία κοινή παρέμβαση και τις διεκδικήσεις τους. Το προσεχές μέλλον θα δείξει αν θα είναι μια πρόταση-έκπληξη, μάλιστα  εν όψει των Δημοτικών Εκλογών του Φθινοπώρου (2023).

 

Η Συντονιστική Ομάδα:

 

Αλέξανδρος Γκουργιώτης, Νομικός - Δικηγόρος

 

Αντώνης Φλέσσας, Επιχειρηματίας

Κτηνοτρόφος                                                                                                                             

Δημήτρης Κάτσουρας,

Πολιτικός Επιστήμονας - Θεολόγος, πρ. Τραπεζικός

 

Νεκτάριος Μετζάκης, Εκπαιδευτικός, Μέλος Δ.Σ. Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων (Π.Ε.Θ.)

                                   

Δημήτρης Διαμαντόπουλος, Μηχανικός Αεροσκαφών

 

Παναγιώτα Γεωργούλα, Επιχειρηματίας

- Έμπορος Επίπλων 

                                                                                        

Σόνια Μέξη, Νομικός-Υπάλληλος Ελληνικού Κτηματολογίου

 

Νικόλαος Οικονομάκης, Θεολόγος-

Ιδ.Υπάλληλος                                                                                                           

Γεωργία Τσαντήλα, Υπάλληλος Δικηγορικού Συλλόγου Κορίνθου,

Πρόεδρος Συλλόγου Γονέων με τρία παιδιά Ν. Κορινθίας 

                                                                            

Κωνσταντίνα Τόγια, Εκπαιδευτικός, Γραμματέας Ένωσης Θεολόγων (Παράρτημα Ν. Κορινθίας)                                                                           

                                        

Σοφία Τσέκου, Εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

 

Βασίλειος Μακρής, Μεταλλειολόγος Μηχανικός (Ε.Μ.Π.)      

 

 

 

  Μια «Εναλλακτική» Πρόταση  

 

 

Πολιτική Διέξοδος

(Δήμου Κορινθίων )

 

● Ποιοι είμαστε..... 

 

Είμαστε πολίτες - δημότες του Δήμου Κορινθίων που από καιρό μας  προβληματίζει η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και επικρατεί στα πράγματα  του Δήμου μας. Η διοίκηση, η διαχείριση των κοινών μας υποθέσεων και δη της καθημερινότητας, τα ανικανοποίητα αιτήματα της κοινωνίας των  πολιτών, ιδιαίτερα μπροστά στις προκλήσεις των καιρών, εκτιμούμε ότι μας  έχουν οδηγήσει σε οριακό αδιέξοδο, χωρίς θετική προοπτική για τον τόπο μας  και τους ανθρώπους του.  

 

● Τι επιδιώκουμε..... 

 

Συνειδητοποιώντας το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί, ως πολιτών με  υποχρεώσεις και δικαιώματα, όσον αφορά το παρόν και το μέλλον του τόπου  (Δήμου) και των παιδιών μας, σκεφθήκαμε να ενεργοποιηθούμε δραστικά και  στοχευμένα. Επιδιώκουμε την ανάληψη κοινής δράσης και πρωτοβουλιών μέσω της κινητοποίησης και συνεργασίας όσο γίνεται περισσότερων  συμπολιτών μας, για την επίλυση των κοινών μας θεμάτων και των κοινών μας  ζητημάτων. Μετέχουμε, λοιπόν, στα κοινά και ζητούμε την υποστήριξη και  συνεργασία όλων όσοι νοιάζονται, αγαπούν τον τόπο και σκέφτονται ελεύθερα  και χωρίς εξαρτήσεις.  

 

● Το «πλαίσιο» της πρωτοβουλίας μας.....  

 

Σε αυτή την πρώτη επικοινωνία μας θέλουμε να "συστηθούμε" στους συμπολίτες  μας, δηλώνοντας, έστω και επιγραμματικά, από εδώ, το πλαίσιο της  πρωτοβουλίας μας. Όσοι συμμερίζονται τα αναφερόμενα στη συνέχεια βασικά  στοιχεία και σημεία του πλαισίου αυτού, μπορούν από τη συναντίληψη να  προχωρήσουν στη συνοδοιπορία μαζί μας, ώστε ΟΛΟΙ μαζί να διαμορφώσουμε  δυναμικά την πρόταση και να προωθήσουμε τη διεκδίκησή μας. 

Η πρωτοβουλία μας είναι και δεσμεύεται να παραμείνει ανεξάρτητη  και αδέσμευτη από κομματικές εξαρτήσεις. Είμαστε όμως και θα  παραμείνουμε πολιτικά όντα, με τη δημοκρατική και ουσιαστική έννοια του  όρου. Νοιαζόμαστε για τον τόπο μας, την ποιότητα της ζωής μας και το μέλλον  μας. Θεωρούμε ότι πρέπει όλοι οι πολίτες να ενεργοποιηθούν και να πιστέψουν  ότι αξίζει και πρέπει να καθορίσουν αυτοί τις εξελίξεις, με τις επιλογές και τη  συμμετοχή τους, σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο σύγχρονο περιβάλλον.  

Εκτιμούμε ότι μέχρι σήμερα χάθηκε πολύτιμος χρόνος και ευκαιρίες  ανάδειξης της ιστορίας και του πολιτισμού, των συγκριτικών  πλεονεκτημάτων, των προκλήσεων, των δυνατοτήτων και της εν γένει  δυναμικής του τόπου και των προσδοκιών των ανθρώπων του.  

Υπάρχουν ευθύνες για το ότι η σύγχρονη Κόρινθος θεωρείται μια από  τις λιγότερο όμορφες, χωρίς ταυτότητα και ελκυστικότητα, πόλεις της  Πατρίδας μας. Υπάρχουν ευθύνες για τα χρονίζοντα προβλήματα σε ολόκληρο  το Δήμο, για τη μη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής (βάσει μελετημένου  γενικού και αποδεκτού από τους πολίτες σχεδιασμού), για τα ζωτικά  προβλήματα που αντιμετωπίζουν έμποροι, επιχειρηματίες και αγρότες.  Υπάρχουν ευθύνες για την έλλειψη λογοδοσίας, διαβούλευσης, αισθητικής,  σεβασμού στους δημόσιους χώρους και το περιβάλλον, για την αδιαφορία  προσφοράς δημιουργικών διεξόδων στη νεολαία και στήριξης στις αδύναμες  κοινωνικές ομάδες. Υπάρχουν ευθύνες για την μη αξιοποίηση του  πολιτιστικού, φυσικού και γεωγραφικού πλούτου, αλλά και του ανθρώπινου  δυναμικού του τόπου μας.  

Ήρθε η ώρα μίας ουσιαστικής αλλαγής και τομής. Ήρθε η ώρα να  γίνουν οριστικά παρελθόν, το εξουσιαστικό ύφος (με επίφαση  δημοκρατικότητας), η διεκπεραιωτική λογική, οι «χαμένες θητείες» χωρίς  ουσιαστική βελτίωση και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών! 

 

● Πώς θα προχωρήσουμε.....  

 

Όλα τα παραπάνω θα τα διεκδικήσουμε με τη συνεργασία, την υποστήριξη των  συμπολιτών μας, με τεκμηριωμένες προτάσεις, δυναμικές παρεμβάσεις,  εποικοδομητική κριτική, εθελοντική προσφορά και συμμετοχή και  κινητοποιήσεις για όλα εκείνα που αξίζει και δικαιούται αυτός ο τόπος και οι  πολίτες του.  Σύντομα θα γνωστοποιηθούν ο χρόνος και ο τόπος των συναντήσεών μας  (κεντρικά και κατά τόπους στον Δήμο μας), θα ξεκινήσει η συνδιαμόρφωση και  καταγραφή της αναλυτικής πρότασής μας για τον Δήμο και ο τρόπος  καθημερινής επικοινωνίας μας.  

Φιλοδοξούμε να είμαστε η εναλλακτική πρόταση που θα φέρει την  πραγματική αλλαγή . Όπως και να ’χει όμως, εμείς θα το παλέψουμε, τουλάχιστον για να επισημαίνουμε, να ελέγχουμε, να προτείνουμε, αφ’ ενός  (προς την κάθε Αρχή), και να ενημερώνουμε, να κινητοποιούμε και να  συνεργαζόμαστε, αφ’ ετέρου (προς/με την κοινωνία).  Πιστεύουμε ότι πλέον ο κάθε Δημότης καλείται να αποποιηθεί το ρόλο του  «ιδιώτη» που τον χαρακτηρίζει η αδράνεια και να γίνει ΠΟΛΙΤΗΣ. Στους  δύσκολους και περίεργους καιρούς μας, είναι επιτακτική ανάγκη να  εξέλθουμε από την "ασφάλεια" της ιδιώτευσης, αν δεν θέλουμε άλλοι να  καθορίζουν, χωρίς εμάς για εμάς, το μέλλον μας. Είναι δε ιδιαίτερο το κάλεσμά  μας στους νέους του τόπου μας, για να το συναισθανθούν και να το  εφαρμόσουν. Ας μη λησμονούμε το απόφθεγμα ενός μεγάλου Έλληνα, του Ρήγα  Φεραίου: «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά»!  

Καλή δύναμη σε όλους μας και καλό αγώνα!  

 

Κόρινθος, Φεβρουάριος 2023 

 

 

Η Συντονιστική Ομάδα

Αλέξανδρος Γκουργιώτης,  

Νομικός - Δικηγόρος 

 

Δημήτρης Κάτσουρας,  

Πολιτικός Επιστήμονας - Θεολόγος,  πρ. Τραπεζικός

  

Παναγιώτα Γεωργούλα,  

Επιχειρηματίας - Έμπορος Επίπλων  

 

Νικόλαος Οικονομάκης,  

Θεολόγος- Ιδ. Υπάλληλος

  

Κωνσταντίνα Τόγια,  

Εκπαιδευτικός, Γραμματέας  Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων  (Παράρτημα Ν. Κορινθίας)  

 

Βασίλειος Μακρής,

Μεταλλειολόγος Μηχανικός  (Ε.Μ.Π.) 

 

Αντώνης Φλέσσας,

Επιχειρηματίας - Κτηνοτρόφος  

 

Νεκτάριος Μετζάκης,

Εκπαιδευτικός,  Μέλος Δ.Σ. Πανελλήνιας Ένωσης  Θεολόγων (Π.Ε.Θ.)  

 

Δημήτρης Διαμαντόπουλος,

Μηχανικός Αεροσκαφών  

 

Σόνια Μέξη,

Νομικός-Υπάλληλος Ελληνικού  Κτηματολογίου  

 

Γεωργία Τσαντήλα,

Υπάλληλος Δικηγορικού Συλλόγου  Κορίνθου, Πρόεδρος Συλλόγου  Γονέων με τρία παιδιά Ν. Κορινθίας  

 

Σοφία Τσέκου, 

Εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας  Εκπαίδευσης

 

 
Οἱ δύο Πάπες
(Δύσεως & Ἀνατολῆς)
τῆς Οἰκουμενιστικῆς ὑπερ-"Ἐκκλησίας", Φραγκίσκος καί Βαρθολομαῖος,
προχωροῦν ἀκάθεκτοι
στήν προσυμπεφωνημένη "ἕνωση"
και το "κοινό Ποτήριο"!

 

Βασιλειάδης: «Ἀνακοινώθηκε μία “κοινὴ” οἰκουμενικὴ Σύνοδος» Ὀρθοδόξων – Παπικῶν!

 

 

Οἰκουμενιστικὴ συμπροσ­ευχὴ ἐπραγματοποιήθη εἰς παπικὸν ναὸν εἰς Θεσσαλονίκην τὴν 21ην Ἰανουαρίου (2023). Ἡ ἑπομένη, ὡς ἀνεκοινώθη, θὰ γίνη εἰς τὴν Ἱ. Μονή Βλατάδων, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἐξάρτημα τοῦ Πατριαρχείου Κων/λεως. Εἰς τὴν συμπροσευχὴν συμμετεῖχον ὁ Πρόεδρος καὶ Καθηγηταὶ τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τί φρόνημα καλλιεργοῦν εἰς τοὺς φοιτητάς;

Ἡ ὁμιλία τοῦ ὁμοτίμου Π. Βασιλειάδη ἀποκαλύπτει τρία τρομερὰ γεγονότα: πρῶτον, ἡ προεργασία Συνόδου ἀπὸ κοινοῦ μὲ τοὺς παπικοὺς-αἱρετικούς, δεύτερον, ἡ δρομολόγησις τῆς ἱερωσύνης τῶν γυναικῶν καὶ τρίτον, ἡ συζήτησις δημιουργίας ἑνὸς νέου ἡμερολογίου-ἑορτολογίου! Παραθέτομεν μέρος ἀπὸ ἀνάρτησιν τοῦ κ. Καθηγητοῦ εἰς μέσον κοινωνικῆς δικτυώσεως:

«Μὲ μεγάλη συμμετοχὴ ἀπὸ ὅλες τὶς χριστιανικὲς παραδόσεις τῆς εὐρύτερης περιφέρειας τῆς Θεσσαλονίκης, ἰδιαίτερα τῆς Ὀρθόδοξης, κάτι ποὺ προοιωνίζει τὴν ἐπιτυχία καὶ τῆς ἑπόμενης οἰκουμενικῆς προσευχῆς γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ποὺ γιὰ πρώτη φορὰ θὰ φιλοξενηθεῖ ἀπὸ Ὀρθοδόξους στὴν Ἱερὰ Πατριαρχικὴ Μονὴ Βλατάδων, μὲ τὴν εὐγενῆ προσ­φορὰ τοῦ ἡγουμένου της, Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Ἀμορίου κ. Νικηφόρου (Ψυχλούδη).

Ἐκτὸς τοῦ Προέδρου τοῦ Τμήματος Θεολογίας, κ. Ν. Μαγγιώρου, μετεῖχαν οἰκογενειακὰ καὶ οἱ Καθ. Σ. Τσομπανίδης, Π. Παναγιωτόπουλος, καὶ οἱ Π. Παχής, Ν. Παπαγεωργίου, Ε. Ἀμοιρίδου καὶ ἀπὸ τὴν Ἀνώτατη Πατριαρχικὴ Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία Κρήτης ὁ κ. Χ. Ἀρβανίτης.

Ἐκ μέρους τοῦ CEMES, σχολιάζοντας τὴν ἐμπνευσμένη ὁμιλία ἀγαπητοῦ μαθητοῦ μας, διδάκτορος τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ ΑΠΘ, καὶ ποιμένος τῆς Εὐαγγελικῆς Ἐκκλησίας τῆς Θεσσαλονίκης, Σωτηρίου Μπούκη, ἀνέφερα τὰ ἑξῆς:

“Γιὰ περισσότερα ἀπὸ 100 χρόνια, οἱ χριστιανοὶ ὅλων ὁμολογιῶν συναντῶνται σὲ μὲ μία ἐτήσια προσευχὴ γιὰ τὴν ἑνότητα τῶν χριστιανῶν καὶ τῶν ἐκκλησιῶν τους, ἐνθυμούμενοι τὴν παρακαταθήκη τοῦ Ἰησοῦ πρὸς τοὺς μαθητές του «ΙΝΑ ΠΑΝΤΕΣ ΕΝ ΩΣΙΝ, γιὰ νὰ πιστέψει ὁ κόσμος» (Ἰω 17.21). Αὐτὸ εἶναι τὸ ζητούμενο στὴν Ἑβδομάδα Προσ­ευχῆς γιὰ τὴν Χριστιανικὴ Ἑνότητα, ποὺ παραδοσιακὰ λαμβάνει χώρα σὲ ὅλο τὸν κόσμο μεταξὺ 18-25 Ἰανουαρίου…

Κατὰ τὴ προσευχὴ ὅμως γιὰ τὴν ἑνότητα τῶν χριστιανῶν δίνεται ἡ εὐκαιρία μίας ἀνασκόπησης τῶν οἰκουμενικῶν δραστηριοτήτων τῆς προηγούμενης χρονιᾶς, προκειμένου νὰ μείνει ζωντανὸ τὸ ἐνδιαφέρον “τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως”, γιὰ τὴν ὁποία ἐν συν­άξει προσεύχονται ὅλες οἱ Ἐκκλησίες τοῦ Χριστοῦ.

Τὸ CEMES καθ’ ὅλο τὸ περασμένο λειτουργικὸ ἔτος ἀφιέρωσε τὶς δραστηριότητές του στὴ Ἑνότητα τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, μὲ συμμετοχὴ ὅλων τῶν χριστιανικῶν ὁμολογιῶν, τόσο τῆς Δύσεως (Καθολικῶν καὶ Εὐαγγελικῶν), ὅσο καὶ τῆς Ἀνατολῆς (Ὀρθοδόξων, Ἑλληνοκαθολικῶν, καὶ Προχαλκηδονίων), τὶς εἰσηγήσεις τῶν ὁποίων σὲ εἰδικὴ ἔκδοση ἐπέδωσε στὸν Πάπα Φραγκίσκο καὶ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη Βαρθολομαῖο, μὲ τὴν συγκινητικὴ προτροπὴ ἀμφοτέρων καὶ συνεχίσουμε τὸ θεάρεστο αὐτὸ ἔργο.

Παράλληλα ἡ Ἁγία Ἕδρα, ὡς συνέχεια τῆς συνοδικῆς διαδικασίας ἐπαναφορᾶς τῆς αὐθεντικῆς συνοδικότητας στὴν Καθολικὴ Ἐκκλησία, ποὺ ἄρχισε τὸ 2021, δημοσίευσε ἕνα κείμενο ἐργασίας μὲ τίτλο «Πλάτυνον τὸν τόπον τῆς σκηνῆς σου», πάλι ἀπὸ τὸν προφ. Ἡσαΐα, τὸ ὁποῖο ὑπογραμμίζει μεταξὺ ἄλλων τὴν ἀνάγκη εὐρύτερης συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, κυρίως τῶν γυναικῶν, κάνοντας λόγο καὶ γιὰ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ θεσμοῦ τῶν διακονισσῶν. Ἡ προσ­πάθεια αὐτὴ κορυφώνεται σὲ οἰκουμενικὸ συνέδριο ἀρχὲς Ἀπριλίου στὸ Καίμπριτζ, στὸ ὁποῖο εὐγενικὰ προσκληθήκαμε κι ἐμεῖς ὡς ὁμιλητές, ἀναγνωρίζοντας τὰ δύο συνέδρια ποὺ ὀργανώσαμε τὰ τελευταῖα χρόνια. Οἱ ἀκόλουθες καταληκτικὲς παρατηρήσεις τοῦ κειμένου αὐτοῦ ἐργασίας εἶναι ἀποκαλυπτικές: «Ὅλοι θέτουν τὸ ζήτημα τῆς πλήρους καὶ ἰσότιμης συμμετοχῆς τῶν γυναικῶν: Ἰδιαίτερα ἡ λατῖνο-ἀμερικανικὴ γενικὴ συνέλευση τοῦ Ἀμαζονίου, ἡ ὁποία σὲ πολλὰ σημεῖα τονίζει ὅτι ἡ Ἐκκλησία συνεχίζει τὶς διακρίσεις εἰς βάρος τῶν γυναικῶν καὶ ζητᾶ  τὴν καθιέρωση τῆς γυναικείας διακονίας».

Τέλος, μετὰ τὴν ἐκφρασθεῖσα ἐπιθυμία Πάπα καὶ Πατριάρχη νὰ συνεορτάσουν ἀπὸ κοινοῦ τὸ Πάσχα τὸ 2025, κατὰ τὴν 1.700ή ἐπέτειο τῆς Α΄ Οἰκ. Συνόδου, ποὺ θεσμοθέτησε σὲ ἀνώτατο ἐκκλησιαστικὸ ἐπίπεδο τὸν κοινὸ ἀπὸ ὅλους τοὺς χριστιανοὺς ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα. Στόχος τους προσευχητικὰ ἀνακοινώθηκε μία “κοινὴ” οἰκουμενικὴ Σύνοδος, ποὺ θὰ ὁδηγοῦσε κατ’ εὐχὴν καὶ στὴν εὐχαριστιακὴ κοινωνία, πολλοὶ φορεῖς στὴν Ἑλλάδα ἐργάζονται ἀπὸ κοινοῦ πρὸς τὸν κοινὸ ἑορτασμό, ὄχι μόνον τοῦ Πάσχα, ἀλλὰ καὶ τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν, μὲ κοινὴ ἀπόφαση καθιέρωσης ἑνὸς κοινοῦ ἡμερολογίου».

 

Τό «αὐγό τοῦ φιδιοῦ», οἱ «Ἀνεξάρτητες ἀρχές», ἡ νεοταξίτικη ἀριστεροδεξιά καί τά Θρησκευτικά

 

Παναγιώτη Τσαγκάρη

Υπ. Δρ. Θεολογίας

 

 

Ο υπουργός Επικρατείας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Άκης Σκέρτσος, μιλώντας επί της πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή στις 25/1/2023, τόνισε εμφαντικά, ως προς τον ρόλο των Ανεξάρτητων Αρχών, ότι  «ανεξάρτητη αρχή δεν σημαίνει ανεξέλεγκτη αρχή».  Τόνισε επίσης ότι «στις δημοκρατίες οφείλουν όλοι να σέβονται το Σύνταγμα και τους νόμους» και ότι «κανείς δεν ίσταται πάνω από τους νόμους, ούτε δικαιούται να τους ερμηνεύει κατά το δοκούν. Από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέχρι τον πιο απλό πολίτη και από τους εκπροσώπους των τριών εξουσιών μέχρι και τις ανεξάρτητες αρχές». Υπογράμμισε ακόμη, ότι «την αποκλειστική αρμοδιότητα να κρίνουν τη συνταγματικότητα των νόμων την έχουν τα δικαστήρια και όχι οι ανεξάρτητες αρχές. Αυτό θα έπρεπε να το ξέρουν, πρώτα απ' όλους, οι συνταγματολόγοι μας».

Είναι αξιοσημείωτα όσα ανέφερε ο κ. υπουργός της Επικρατείας και αφορούν άμεσα συν τοις άλλοις και στο πολύπαθο μάθημα των Θρησκευτικών διότι μία υποτίθεται ανεξάρτητη αρχή, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), χρησιμοποιείται από τους γνωστούς πολέμιους του μαθήματος των Θρησκευτικών, ως η αιχμή του δόρατος, είτε για να υποτιμηθεί το ορθόδοξο χριστιανικό μάθημα των Θρησκευτικών από υποχρεωτικό σε προαιρετικό είτε για να μετατραπεί σε μάθημα Θρησκειολογίας ή Φιλοσοφίας.

Οι αποφάσεις όμως, του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) όρισαν σοφά ότι  το μάθημα των Θρησκευτικών «θά ἀπευθύνεται ἀποκλειστικά στούς ὀρθόδοξους χριστιανούς μαθητές» και ακύρωσαν τα συντεταγμένα από τα στελέχη του θεολογικού Συνδέσμου «Καιρός», πολυθρησκειακά Προγράμματα Σπουδών των υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ κ. Φίλη και κ. Γαβρόγλου. Για να επιτευχθεί, λοιπόν, η μείωση, και ο εξοβελισμός του ορθόδοξου μαθήματος των Θρησκευτικών από το ελληνικό σχολείο, μεθοδεύεται, από τους πολέμιους του μαθήματος, η βάπτιση της  ΑΠΔΠΧ ως Αρχή ανώτερη του Συντάγματος και του ΣτΕ, με στόχο την εφαρμογή και επικράτηση, με νύχια και με δόντια, των ερμηνευτικών γνωματεύσεων της ανωτέρω αρχής για μετατροπή του μαθήματος των Θρησκευτικών από υποχρεωτικό σε προαιρετικό,  σε καταφανή αντίθεση με τις πρόσφατε αποφάσεις του ΣτΕ.

Μάλιστα, ο πανταχού παρών και τα πάντα τακτοποιών μέσα από δοκησίσοφους  νομικούς συλλογισμούς, ο πνευματικός συνδαιτυμόνας των θεολόγων του «Καιρού», κ. Ευάγγελος Βενιζέλος  δηλώνει χαρακτηριστικά, με αφορμή το θέμα που προέκυψε με τη γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ισίδωρου Ντογιάκου για την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) ότι «οι Ανεξάρτητες Αρχές δεν εξαρτώνται από τις διακυμάνσεις και τις συγκυριακές επιλογές του κοινού νομοθέτη. Αυτό είναι το νόημα και η κανονιστική εισφορά της συνταγματικής κατοχύρωσής τους. Το ίδιο ισχύει και για τις προβλεπόμενες για το Δίκαιο της ΕΕ ρυθμιστικές αρχές όπως είναι η ΕΕΤΤ και η ΡΑΕ, τις οποίες ο εθνικός νομοθέτης δεν μπορεί να ευνουχίσει ή να απογυμνώσει από τις αρμοδιότητές τους».

Ο κ. Βενιζέλος φυσικά, δεν κάνει τίποτε άλλο από το να θυμίζει σε όλους, τον πραγματικό λόγο, για τον οποίο δημιουργήθηκαν οι λεγόμενες ανεξάρτητες αρχές, δηλαδή, για να νομοθετούν ουσιαστικά αντίθετα από τις πρόνοιες του Συνταγματικού νομοθέτη. Μας αφήνει, δηλαδή, ίσως άθελά του, να υπονοήσουμε ότι εφευρέθηκε ένας εύσχημος τρόπος, ένας σύγχρονος «Δούρειος ίππος», για να παρακάμπτεται το Σύνταγμα και να ρυθμίζονται φλέγοντα ζητήματα σύμφωνα με τις εκάστοτε αντιλήψεις εκείνων των εμφανών ή αφανών παραγόντων που ελέγχουν τις υποτιθέμενες ανεξάρτητες αρχές. Αλλά, αν τελικά, δεν υποκρύπτει όλη αυτή η προσπάθεια μια απολυταρχική – αυταρχική  αντίληψη, νοοτροπία και συμπεριφορά, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το πραγματικό τους νόημα.

Σε αυτή την κατεύθυνση όμως, συνέβαλε με την ανοχή ή την αδιαφορία της και η σήμερα διαμαρτυρόμενη, για τις ενέργειες του Προέδρου της ΑΑΔΕ κ. Χρήστου Ράμμου, Νέα Δημοκρατία η οποία, ξαφνικά, διαπίστωσε ότι τρέφει στον κόρφο της ένα φίδι. Ένα φίδι θα συμπλήρωνε εύκολα κάποιος, που επωάζει το αυγό του. Και το «αυγό του φιδιού» δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η με μαθηματική ακρίβεια γέννηση του φιδιού, η κατάλυση δηλαδή, των δημοκρατικών θεσμών και η επικράτηση ενός ιδιότυπου φασισμού, που φαίνεται να αναδύεται, πλέον,  με  το ένδυμα της Νέας Εποχής και της Νέας Τάξης Πραγμάτων.

Αλλά ο κ. Σκέρτσος και τα υπόλοιπα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, που σήμερα μιλάνε για εργαλειοποίηση της ΑΔΑΕ από τον ΣΥΡΙΖΑ, για παραμάγαζα του ΣΥΡΙΖΑ, για delivery boy του ΣΥΡΙΖΑ, πού ήταν άραγε, χθες, όταν δημιουργούνταν οι ανεξάρτητες αρχές και στελεχωνόταν από μέλη της ευρύτερης Αριστεράς; Πού ήταν, όταν όλα αυτά τα στελέχη χριόταν, ως ανεξάρτητα, επειδή ακριβώς στελέχωναν μια αρχή, που εξ  ορισμού ονομάστηκε ανεξάρτητη για να λειτουργεί ως η νέα κολυμβήθρα του Σιλωάμ, με προφανή σκοπό να εξαφανισθεί το οποιοδήποτε πολιτικό background του κάθε στελέχους της και να παρουσιασθούν κατόπιν αυτά στο δημόσιο πεδίο ως λευκές περιστερές που υποτίθεται θα λειτουργούν ανεξάρτητα και αμερόληπτα; Αλλά και πού θα είναι, άραγε, όλα αυτά τα πολιτικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας και τι θα υποστηρίζουν αύριο όταν οι αποφάσεις μιας ανεξάρτητης αρχής τυχόν τους ευνοούν;

Και σε αυτήν εδώ την περίπτωση είναι εμφανές το φοβικό, το υποχωρητικό αλλά και το καιροσκοπικό σύνδρομο της Δεξιάς πολιτικής παράταξης έναντι μιας ηγεμονεύουσας, στον εγχώριο πολιτικοϊδεολογικό ανταγωνισμό, Αριστεράς. Ως αποτέλεσμα αυτής της ιδιότυπης πολιτικής κατάστασης έχουμε την εμφάνιση πολιτικών προσώπων, εμφορούμενων από μια ερμαφρόδιτη αριστεροδεξιά πολιτική κουλτούρα, η οποία, όμως τελικά, συμπλέει απόλυτα με τα κελεύσματα της λεγόμενης Νέας Τάξης Πραγμάτων. Ουσιαστικά, δηλαδή σήμερα, το αφήγημα της Αριστεράς είναι το αφήγημα της Νέας Τάξης Πραγμάτων και σε αυτό συγκλίνει αβίαστα και η πολιτική ατζέντα ενός μεγάλου μέρους των πολιτικών εκπροσώπων της Δεξιάς.

Ίσως γι΄ αυτόν το λόγον, τα παρακάτω λόγια από το τραγούδι «Ο Χορός των Μαγισσών» να αποκτάνε μια ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική πολιτική σκηνή και για τους έλληνες πολιτικούς: 

«Λεν πως είν’ ένα χωριό, που οι μάγισσες το ζώνουν 

το φιλούν και το φυλάνε και με ομίχλες το θαμπώνουνε.

… στάζουν μέσα σου ενοχές και το κακό καλούν και το αθωώνουνε.

… Δένουν κόμπους τις ψυχές σπάζουνε κόκκαλα σε ξεριζώνουνε

… Και σε κάνουν να ξεχνάς τ’ όνομά σου και το δρόμο σου

και το φως σου ξεπουλάς και την ψυχή σου την ζυμώνουνε.

Κι αν στο δρόμο τους βρεθείς και τον φόβο σου μυρίσουν

ζγιάν διμούτσουνες οχιές δαγκωματιές θα σου κεντήσουνε».

Μέσα λοιπόν, σ΄ ένα απίστευτα συγκεχυμένο ελληνικό πολιτικό τοπίο και με μία Ποιμαίνουσα Εκκλησία, η οποία έχει αποδεχτεί και συμβιβαστεί με το ρόλο του απλού και μόνον παίκτη στο πολιτικό παιχνίδι, το μάθημα των Θρησκευτικών φαίνεται πως «μάγισσες το ζώνουν», πραγματικά είναι σαν να βρίσκεται στο λάκκο με τα φίδια και καταδικασμένο να βολοδέρνει κυριολεκτικά από «τη Σκύλλα στη Χάρυβδη»!

«Εὐτυχῶς ὅμως, ὑπάρχουν ἀκόμη δικασταί εἰς τάς Ἀθήνας» και τελικά, «εἰ ὁ Θεὸς μεθ' ἡμῶν οὐδεὶς καθ' ἡμῶν»!

 

«Ορθόδοξος Τύπος»,  3/2/202

 

 

Μπάτσκας Εἰρηναῖος:

 ''Ἡ Οὐκρανική κυβέρνηση ἐπιδεικνύει τή μέγιστη ἐνεργητικότητα στίς διώξεις''

 

● Συνέντευξη του ιεράρχη της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας στο Σερβικό έντυπο «Πετσάτ»

 

Την παραμονή των Χριστουγέννων ο ιεράρχης έθιξε ειδικότερα θέματα όπως η κατάσταση της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία βιώνει ένα νέο κύμα διώξεων, τα ζητήματα της ορθόδοξης ενότητας, οι συνέπειες των αντικανονικών ενεργειών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην Ουκρανία και η διαίρεση εντός της Ορθοδοξίας, ενώ επίσης αναφέρθηκε στις σχέσεις με την Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Ιερά Αρχιεπισκοπή Αχρίδος και τη θρησκευτική κατάσταση στο Μαυροβούνιο.

Θεοφιλέστατε, είναι προφανές ότι ορισμένα κέντρα ισχύος στον πλανήτη έχουν εκπονήσει σχέδιο διαλύσεως της Ορθοδοξίας, το οποίο υλοποιείται ενεργά, κρίνοντας από τά γεγονότα στην Ουκρανία. Τις παραμονές του πολέμου από δύο ουκρανικές σχισματικές ομάδες δημιουργήθηκε η λεγόμενη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, στην οποία το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως απένειμε το επίμαχο αυτοκέφαλο. Μπορούμε να πούμε ότι η εν λόγω κίνηση στάθηκε μια από τις αφορμές της σημερινής αιματοχυσίας στην Ουκρανία;

– Μπορούμε, αλλά μόνο υπό πολλές προϋποθέσεις. Και ειδικότερα είναι αδύνατο να πιστέψουμε ότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως επιθυμούσε στην πραγματικότητα τη σημερινή αιματοχυσία, όταν με τρόπο αντικανονικό δημιουργούσε δική του παρεκκλησιαστική δομή στην Ουκρανία, που έχει εκκλησιαστική όψη, αλλά ουσιαστικά κάθε άλλο παρά εκκλησιαστική δεν είναι και μάλιστα τη δημιουργούσε παραμερίζοντας την υφισταμένη και αριθμητικώς επικρατέστερη κανονική Εκκλησία, την οποία το ίδιο αναγνώριζε μέχρι να υλοποιήσει τις αποφάσεις τους, αλλά και τώρα εξακολουθεί στην ουσία να αναγνωρίζει, διότι δεν τολμά να την ανακηρύξει αντικανονική ή ανύπαρκτη.

Έτσι προέκυψε το απίστευτο κανονικό οξύμωρο. Το Πατριαρχείο το οποίο διεκδικεί τη δικαιοδοσία εφ’ όλης της ορθόδοξης διασποράς σε όλες τις ηπείρους, επικαλούμενο την κανονική αρχή, η οποία αναφέρει ότι στην ίδια πόλη, δηλαδή στο ίδιο έδαφος δεν μπορούν ταυτόχρονα να έχουν αρμοδιότητα δύο επίσκοποι, το ίδιο στην πραγματικότητα πράττει εκ διαμέτρου αντιθέτως της αρχής, την οποία επικαλείται: στην πόλη και στην περιοχή, όπου υπάρχει ήδη ένας εν ενεργεία και κοινά αποδεκτός επίσκοπος, αυτό το Πατριαρχείο διορίζει έναν άλλο, παράλληλο επίσκοπο, ο οποίος είναι μάλιστα αμετανόητος και στερημένος της χάριτος σχισματικός.

Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως πάντοτε γνώριζε ότι η μετά το Μαϊντάν Ουκρανική κυβέρνηση, η οποία διαμορφώθηκε ως ο πλέον ακραίος αντιρωσικός μηχανισμός, ευρισκόμενος ευθέως στην υπηρεσία του ΝΑΤΟ και την πολιτική «Δύση», όχι μόνον ενδιαφέρεται να μετατρέψει τις σχισματικές ομάδες σε τρόπον τινα κρατική Εκκλησία, αλλά και επιδεικνύει τη μέγιστη ενεργητικότητα στις διώξεις εναντίον της αυθεντικής κανονικής Εκκλησίας (εκφοβισμός του ευαγούς κλήρου, αρπαγή ναών και βίαιες «επανακαταχωρήσεις» ενοριών, τρομοκρατία κατά των πιστών…).

Σε κανέναν και λιγότερο όλων στις εκκλησιαστικές Αρχές της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη δεν απαιτούνταν ιδιαίτερη οξυδέρκεια προκειμένου να κατανοήσει ότι οι αντιεκκλησιαστικές και αντιρωσικές διώξεις υπό συνθήκες πολέμου μεταξύ της Ρωσίας και της συλλογικής Δύσεως στο έδαφος της ατυχούς Ουκρανίας θα καθίσταντο πολύ σκληρότερες από ό,τι ήταν πριν την έναρξη της συγκρούσεως. Η κρατική αυτή τρομοκρατία βρίσκεται κυριολεκτικά στο αποκορύφωμά της ειδικά τις τελευταίες ημέρες. Εικονογράφηση αυτής αποτελεί όχι μόνον η βλάσφημη εισβολή αστυνομικών και «υπαλλήλων των υπηρεσιών ασφαλείας» στο μέγιστο ιερό σέβασμα της Ουκρανίας και ολόκληρου του ρωσικού ορθόδοξου κόσμου, την Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, αλλά και η κήρυξη εκτός νόμου της κανονικής Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και η απειλή ότι με τη συγκατάθεση του Θεού το «φιλευρωπαϊκό» και «δημοκρατικά» προσανατολισμένο Ουκρανικό κράτος απλώς θα την απαγορεύσει, εάν δεν την διαλύσει. Οίκοθεν νοείται ότι οι ενάρετοι εκπρόσωποι της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων – μεταξύ άλλων και των θρησκευτικών – δικαιωμάτων και ελευθεριών εκατέρωθεν του Ατλαντικού κατά τρόπον σοφό σιωπούν. Κατά τη γνώμη τους, στο Κίεβο υπερασπίζονται ιπποτικά (!) τις «αξίες» και τα «ιδεώδη» τους, ενώ η δικτατορία όπως ισχυρίζονται ήταν και παραμένει αναλλοίωτο χαρακτηριστικό του Κρεμλίνου. Ω καιροί, ω ήθη!

Η κοινή γνώμη εν μέρει γνωρίζει ότι πολλοί έμμεσα, αλλά και ορισμένοι ακόμη και άμεσα, όπως π.χ. ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, πολλοί θεολόγοι από την Εκκλησία της Ελλάδος και άλλες ελληνόφωνες Εκκλησίες, αλλά και από την καθ’ ημάς τοπική Εκκλησία, καθώς και σειρά κορυφαίων πιστών διανοουμένων, εγκαίρως και ευθέως, πριν ακόμη λάβουν οι εκκλησιαστικές Αρχές του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως την όχι μόνον αμφιλεγόμενη, αλλά και αντικανονική απόφαση περί ανακηρύξεως του αυτοκεφάλου της λεγόμενης Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, υπέδειξαν ένα ευρύ φάσμα ενδεχόμενων ολέθριων συνεπειών αυτής.

Οι προβλεφθείσες συνέπειες, οι οποίες αφορούσαν, όπως ήδη ανέφερα, την ενδοουκρανική κατάσταση, δεν άργησαν να επισυμβούν: είναι και οι αρπαγές ναών της κανονικής Εκκλησίας, και οι εκφοβισμοί, και οι διώξεις κ.ο.κ.

Ελπίζαμε ότι το Φανάρι δεν θα ακολουθήσει την οδό, την οποία τελικά ακολούθησε. Εκείνη η οδός οδήγησε, όπως εκ των προτέρων είχε υποδειχθεί, σε ακόμη μεγαλύτερη εμβάθυνση και όξυνση του επώδυνου σχίσματος της Εκκλησίας στην Ουκρανία… Είχαν προβλεφθεί και οι συνέπειες στον τομέα των διορθοδόξων σχέσεων και προπαντός η ρήξη σχέσεων μεταξύ των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, η οποία, όπως όλοι γνωρίζουμε, επήλθε νομοτελειακώς. Εγώ ο ίδιος, γνωρίζοντας τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά τη διάρκεια πολλών ετών, στην πραγματικότητα ακόμη και δεκαετιών, απερίφραστα του είχα προσωπικά αναφέρει, όπως και σε άλλους ιεράρχες και θεολόγους της Κωνσταντινουπόλεως, τις ενδεχόμενες συνέπειες, οι οποίες θα επακολουθήσουν σε περίπτωση υποχωρήσεως έναντι των πολιτικών επιρροών και ανεπαρκούς γνώσεως των βαθύτερων προβλημάτων της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία, τους καλούσα πάση θυσία να αποφύγουν την ανάμειξη σε ένα ζωτικό κανονικό πεδίο της Ρωσικής Εκκλησίας.

Εκ των προτέρων αναφέραμε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία σε όλα τα επίπεδα, επαρχιακό, τοπικό και οικουμενικό, πρέπει να είναι οργανωμένη και να πολιτεύεται βάσει των αρχών της συνοδικότητας, ότι μόνον αυτός ο τρόπος του πολιτεύεσθαι και διοικείσθαι μάς καθιστά άξιους εμπιστοσύνης μάρτυρες της Ορθοδοξίας ενώπιον του σύγχρονου κόσμου και πρωτίστως ενώπιον των ρωμαιοκαθολικών. Όμως, δυστυχώς, δεν ελήφθησαν υπ’ όψη ούτε τα επιχειρήματα πολλών ανθρώπων με κύρος, ούτε οι ιεροί κανόνες, ούτε η εμπειρία των περασμένων αιώνων, αλλά ούτε και η Ιερά Παράδοση της Ανατολικής Εκκλησίας.

Όλοι, όσοι προειδοποιούσαν τα ηγετικά πρόσωπα της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως για τις συνέπειες, εννοούσαν τόσο τις εκκλησιαστικές προστριβές, όσο και άλλα προβλήματα, έως και την αδελφοκτόνο βία στην Ουκρανία. Αλλά ήταν αδύνατο να προβλεφθεί ότι οι συγκρούσεις μεταξύ των ορθοδόξων – ανεξαρτήτως του εάν είχαν την πρωτοβουλία γι’ αυτές, είτε μετά την εμφάνισή τους υποδαυλίζονταν επιπροσθέτως από μη ορθοδόξους, ακόμη και από ανοικτά αντιχριστιανικές δυνάμεις, τόσο εσωτερικές, όσο και πολύ περισσότερο εξωτερικές – θα χρησιμοποιούνταν ως προοίμιο και σκηνικό για μια διακρατική σύγκρουση με εκατομμύρια πρόσφυγες, καταστροφή πόλεων, με δεκάδες χιλιάδες θύματα μεταξύ στρατιωτικών και από τις δύο πλευρές, με σκοτωμένους και τραυματισμένους αμάχους κατοίκους...

Αυτή η τραγική εξέλιξη των γεγονότων αποτελεί συνέπεια παγκόσμιων διαδικασιών πολύ πιο περίπλοκων και μακροπρόθεσμων από ό,τι οι «δηλητηριασμένες» ρωσο-ουκρανικές σχέσεις (το αντιρωσικό σχέδιο, ο κρατικός διωγμός κάθε τι ρωσικού στην Ουκρανία, ιδίως της Εκκλησίας, της ρωσικής γλώσσας και του πολιτισμού, η πολύχρονη τρομοκρατία κατά του ρωσικού και ρωσόφωνου πληθυσμού του Ντονμπάς, η άρνηση του ΝΑΤΟ να έχει η Ουκρανία καθεστώς μιας ουδέτερης ζώνης ασφαλείας, η επιδίωξη της Συμμαχίας να προσεγγίσει τα σύνορα της Ρωσίας κλπ.). Πιστεύω ότι όλοι εμείς, σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, καλούμαστε να βιώσουμε μια εξίσου συμπονετική αγάπη έναντι και των μεν και των δε και να προσευχόμαστε ακούραστα στον Θεό της Ειρήνης υπέρ της ταχίστης αποκαταστάσεως της ειρήνης μεταξύ αδελφών. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συμμετέχουμε στην προπαγάνδα εκείνων των δυνάμεων, οι οποίες λεκτικά τάσσονται υπέρ της ειρήνης, αλλά την «προωθούν» με την αποστολή στην Ουκρανία ολοένα και περισσότερων όπλων και κατ’ αυτόν τον τρόπο εργάζονται ώστε να διαρκέσει ο πόλεμος όσο το δυνατόν περισσότερο...

Την παραμονή της απονομής του αυτοκεφάλου της λεγόμενης Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ανακάλεσε τον Τόμο του 1686, με τον οποίο η μητρόπολη Κιέβου μεταβιβάσθηκε στο Πατριαρχείο Μόσχας. Ειδικοί στον τομέα του κανονικού δικαίου θεωρούν αθέμιτη αυτή την ενέργεια του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Δεν την αναγνώρισε και η πλειονότητα των κατά τόπους Εκκλησιών. Όμως, γι’ αυτήν την κίνηση του Φαναρίου χάρηκαν ορισμένες οργανώσεις, που αυτοονομάζονται ορθόδοξες εκκλησίες, όπως π.χ. η λεγόμενη Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κροατίας. Μπορούμε να φαντασθούμε ότι θα επέλθει στιγμή, όπου το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως θα αρχίσει να χορηγεί Τόμους ανεξαρτησίας σε τέτοιες «εκκλησίες»;

– Το έτος, κατά το οποίο χορηγήθηκε το εικονικό αυτοκέφαλο σε μια ανύπαρκτη Εκκλησία στην Ουκρανία, ή ακριβέστερα, σε δύο βιαίως και προσωρινά συγχωνευθείσες σχισματικές παραφυάδες, κατά περιφρόνηση της κανονικής και μόνης υφισταμένης Εκκλησίας στην Ουκρανία, σε όλα τα επίσημα έγγραφα τόσο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, όσο και όλων των άλλων κατά τόπους Εκκλησιών, η μητρόπολη Κιέβου με όλες τις υπαγόμενες εκκλησιαστικές επαρχίες αναφερόταν ως αυτόνομη ή αυτοδιοίκητος Εκκλησία εντός του Πατριαρχείου Μόσχας.

Και ιδού το θαύμα: παρά το γεγονός αυτό, μετά από 333 χρόνια επίσημης συγκατάθεσης και σιγής, το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως κατά τρόπο μαγικό ανακαλύπτει ότι η οικεία αυτού επίσημη κανονική Πράξη του 1686 δεν ήταν ορθή και έγκυρη, και ότι το Κίεβο, χωρίς καν να συνειδητοποιεί κάτι τέτοιο όλο αυτό το διάστημα, στην πραγματικότητα συνέχιζε να υπάγεται στη δικαιοδοσία της Κωνσταντινουπόλεως, η οποία τώρα δήθεν είναι αρμόδια να καθορίσει οριστικά και σύμφωνα με τα δήθεν αποκλειστικά δικαιώματα και προνόμιά της, το κανονικό καθεστώς της Εκκλησίας στην Ουκρανία, η οποία εν τω μεταξύ δεν υπήρχε το 1686 ούτε θεωρητικά, αλλά ούτε και πρακτικά. Υπήρχε μόνο η μητρόπολη Κιέβου, της οποίας έδαφος ήταν ένα μικρό μόνον τμήμα της σημερινής Ουκρανίας, το οποίο αριθμεί περίπου εκατό κανονικές εκκλησιαστικές επαρχίες.

Η πλειονότητα των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών ευθέως ή σιωπηλώς δέχθηκαν αυτή την ενέργεια της Κωνσταντινουπόλεως ως παράνομη, εσφαλμένη και απειλούσα με κινδύνους την ενότητα της Ορθοδοξίας και ακριβώς γι’ αυτό τον τρόπο εξακολουθούν να αναγνωρίζουν ως κανονικό τον μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριο, αγνοώντας τον πολίτη Σέργιο Ντουμένκο («μητροπολίτη Επιφάνιο»). Η καθ’ ημάς τοπική Σερβική και Αγιοσαββαϊτική Εκκλησία σέβεται την μακραίωνη κανονική τάξη της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ακολουθώντας αυτήν λυπάται για τη βαθιά πνευματική και κανονική κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ορθοδοξία και δια προσευχών ελπίζει στην υπερκέρασή της. Ο Θεός να δώσει να γίνει τούτο όσο το δυνατό ταχύτερα! Η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη εκδηλώνει είναι η αλήθεια την επιδίωξη να διευρύνει τη δικαιοδοσία της εφ’ όλης της ορθοδόξου διασποράς σε όλες τις ηπείρους, αναμειγνυόμενη στην εσωτερική ζωή των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, αλλά φρονώ και πολύ περισσότερο είμαι πεπεισμένος ότι οι προαναφερθείσες από εσάς γελοιογραφικές ψευδοεκκλησιαστικές οργανώσεις, όπως και άλλες, όμοιες αυτών, ουδέποτε θα καταστούν υποψήφιες για αναγνώριση και πολύ περισσότερο για λήψη κάποιου Τόμου αυτοτέλειας, παρόλο που τον ονειρεύονται.

Είμαστε μάρτυρες των γεγονότων στην Ουκρανία, όπου οι μυστικές υπηρεσίες του ουκρανικού κράτους πραγματοποιούν επιδρομές στις ιερές μονές της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας, όπως η παλαιά Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου και σε μερικούς άλλους ναούς και ιερατικές σχολές, όπου διενεργούν έρευνες, αντιμετωπίζοντάς τους ως κέντρα κατασκοπείας για λογαριασμό του ρωσικού στρατού. Και μάλιστα ως δυσφημιστικό υλικό για τις ουκρανικές αστυνομικές υπηρεσίες αντιμετωπίζονται οποιαδήποτε βιβλία, που εκδόθηκαν στη ρωσική γλώσσα, ακόμη και χριστουγεννιάτικα ή αναστάσιμα μηνύματα του Πατριάρχη Κυρίλλου. Έφθασαν έως και του σημείου η θεία λατρεία να μπορεί να τελείται στα εδάφη, που ελέγχονται από το ουκρανικό κράτος, μόνον στην ουκρανική γλώσσα. Μπορούμε άραγε να βρούμε παρόμοια παραδείγματα στο παρελθόν;

– Όχι. Πουθενά και ουδέποτε.

Το σκεπτικό της «Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας» υιοθετήθηκε και από ορισμένες άλλες ψευδοεκκλησιαστικές δομές, που δημιουργήθηκαν στο κανονικό έδαφος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας και προπαντός η λεγόμενη «Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου», η οποία δεν αποδέχεται τη σερβική γλώσσα και το κυριλλικό αλφάβητο, χρησιμοποιώντας τη μαυροβουνίτικη και την κροατική γλώσσα, το «μαυροβουνίτικο» ή κροατικό λατινικό αλφάβητο. Μπορεί να επέλθει η μέρα όπου παρόμοιες οργανώσεις, βασιζόμενες στην υποστήριξη ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων, θα ταχθούν υπέρ της απαγορεύσεως των ιερών ακολουθιών στη σερβική γλώσσα και της χρήσης του κυριλλικού αλφαβήτου;

– Δεν πιστεύω στο ενδεχόμενο να υπάρξει παρόμοιο σενάριο ούτε στο Μαυροβούνιο, αλλά ούτε και κάπου αλλού. Στο Μαυροβούνιο, δόξα τω Θεώ, η Ορθοδοξία έχει ήδη σημειώσει μια ιστορική νίκη επί του κρατικού σχεδίου επιβολής της νοσηρής μαυροβουνίτικης σέχτας, που δημιουργήθηκε από έναν καταχωρητή του αστυνομικού τμήματος στην Κετίγνη. Στο Μαυροβούνιο υπάρχει ένα μοναδικό παράδοξο. Ακόμη και δύο κατά σάρκα αδελφοί αυτοπροσδιορίζονται εθνικά με διαφορετικό τρόπο: ο μεν ως Σέρβος, ο δε ως Μαυροβούνιος. Και μάλιστα ο σερβικός λαός στο Μαυροβούνιο βιώνει τη δική του αναγέννηση και τη θριαμβευτική του επιστροφή στο δημόσιο γίγνεσθαι, γεγονός, το οποίο έχει πλέον καταστεί νυκτερινός και ημερινός εφιάλτης για τον καινοφανή «μαυροβουνιτισμό».

Το φαινόμενο του Μαυροβουνίου είναι καταθλιπτικό και λυπηρό. Ο αβάπτιστος άθεος «αρχιστράτηγος» Μίλο Τζουκάνοβιτς ιδρύει «Εκκλησία», αλλά δεν βαπτίζει σε αυτήν τον εγγονό του, διότι γνωρίζει ότι το δημιούργημά του καθόλου Εκκλησία δεν είναι και τον μεταφέρει στην Κωνσταντινούπολη για βάπτιση, όπου για λόγους ευταξίας ανάβει κερί, χωρίς να κάνει τον σταυρό του, πράγμα, που είναι και καλό, διότι ο σταυρός γι’ αυτόν δεν σημαίνει τίποτε. Ωστόσο, η εποχή του Μίλο, σύμφωνα με τη Θεία και την ανθρώπινη δικαιοσύνη, παρήλθε δια παντός. Παρεμπιπτόντως, γνωρίζω τον Μίλο από την εποχή του Ζούτα Γκρέντα, όταν δεν ήταν απλώς Σέρβος, αλλά μεγαλοσέρβος εθνικιστής. Πότε έλεγε ψέματα στον εαυτό του και στους άλλους, τότε ή αργότερα, καλό θα ήταν ο ίδιος να το διηγηθεί στην κοινή γνώμη, αλλά φρονώ ότι δεν θα το κάνει αυτό.

Τα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας ευρίσκονται σε μια τραγική σύγκρουση, η οποία επιδεινώθηκε με τη δικαιοδοσιακή σύγκρουση της Μόσχας με την Αλεξάνδρεια στην Αφρική, πράγμα που και πάλι αποτελεί συνέπεια του γεγονότος, ότι το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, ακολουθώντας τα βήματα του Φαναρίου, αναγνώρισε τη νομιμότητα των Ουκρανών σχισματικών. Πόσους κινδύνους εγκυμονεί αυτή η κατάσταση για την ενότητα της Ανατολικής Εκκλησίας;

– Όχι λιγότερους από όσους η κατάσταση, που προκλήθηκε από τις προηγούμενες αποφάσεις του Φαναρίου.

Υπό την τεράστια πίεση του καθεστώτος του Κιέβου η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας έπαυσε να μνημονεύει τον Πατριάρχη Κύριλλο και έλαβε απόφαση για τελική «αυτοκεφαλοποίηση», κατοχυρώνοντας αυτά με την απόφαση περί αυτοτελούς παρασκευής του Αγίου Μύρου. Αυτή η κίνηση είναι αμφιλεγόμενη από ιεροκανονικής απόψεως. Κατά πόσον έχουμε εδώ να κάνουμε με πολιτική και κατά πόσον με θέματα συνοδικότητας και της Εκκλησίας γενικότερα;

– Η παύση της μνημονεύσεως του Πατριάρχη Μόσχας, που συνέβη υπό την τεράστια πίεση του καθεστώτος του Κιέβου, όπως πολύ σωστά υπενθυμίζετε, εξηγείται πλήρως από ψυχολογική και ηθική άποψη. Αλλά κατά τη γνώμη μου δεν χρειάζεται να υπερβάλλουμε ως προς τη σημασία αυτού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία, στη Ρωσία και σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο διατηρεί την ενότητα ως προς τη διδασκαλία της πίστεως και τους ιερούς κανόνες, και αυτό το γεγονός αποτελεί το μοναδικό εκκλησιαστικό μέτρο των συμβαινόντων. Η έψηση του Αγίου Μύρου δεν αλλάζει την ουσία: από ιστορική και ιεροκανονική άποψη έχει δικαίωμα να το κάνει κάθε εκκλησιαστική επαρχία, και προφανώς κάθε αυτοκέφαλη Εκκλησία.

Μετά τον θάνατο του μητροπολίτη Αμφιλοχίου ο πιστός λαός του Μαυροβουνίου τάχθηκε αποφασιστικά υπέρ του μητροπολίτη Ιωαννίκιου και του επισκόπου Μεθοδίου. Πώς εκτιμάτε την τρέχουσα θρησκευτική κατάσταση στο Μαυροβούνιο;

Και τα προηγούμενα χρόνια έχουμε μαζί σας συζητήσει την πνευματική αφύπνιση και ίαση του λαού στο Μαυροβούνιο μετά σχεδόν από οχτώ δεκαετίες βίας, την οποία υπέμεινε από άρχοντες, οι οποίοι ως σκοπό είχαν τη ριζική αλλαγή της ταυτότητας του σερβικού λαού του Μαυροβουνίου και να καταστούν άθεοι όλοι οι Μαυροβούνιοι, τόσο οι Σέρβοι, όσο και οι μη. Αυτή η σκληρή κοινωνική χειραγώγηση, δυστυχώς, εφαρμοζόταν απανταχού, και όχι μόνον στην πρώην σερβική λεγόμενη Σπάρτη, την ίδια στιγμή, που εμείς οι Σέρβοι, πιο δυνατά από όλους, ίσως και μόνον εμείς, λες και είχαμε τα μάτια και τα αυτιά μας καλυμμένα, τραγουδούσαμε: «Από τον Βαρδάρη μέχρι το Τριγκλάφ, από το Ντζερντάπ μέχρι την Αδριατική...»

Γι’ αυτό σήμερα στο Μαυροβούνιο υπάρχουν αρκετοί, οι οποίοι διεκδικούν να είναι ό,τι δεν είναι, και όχι αυτό που είναι στην πραγματικότητα, παρόλο που τόσο οι πρόσφατοι, όσο και οι απώτεροι πρόγονοί τους ήταν πρόθυμοι να αποκεφαλισθούν για ό,τι ήταν. Εδώ βλέπουμε τη μεγάλη επιτυχία αυτής της σκληρής κοινωνικής χειραγώγησης, η οποία βασιζόταν στα «κοιμητήρια των σκύλων» και σε δεκάδες χιλιάδες δολοφονηθέντες. «Ο φόβος για τη ζωή συχνά στερεί από τον άνθρωπο την τιμή», αναφέρει στο ποίημά του «Νεγκόσα» ο Σεβασμιώτατος Δανιήλ.

Ο Πατριάρχης μας αντιλαμβάνεται κάλλιστα τις ανθρώπινες αδυναμίες και τους φόβους. Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, μιλώντας στην Ποντγκόριτσα ενώπιον δεκάδων χιλιάδων πιστών την παραμονή της ενθρονίσεως του νέου μητροπολίτη Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας προσκάλεσε σε αδελφική αγκαλιά εκείνους τους αδελφούς μας, οι οποίοι δεν μας αναγνωρίζουν ως αδελφούς τους. Ο Πατριάρχης Πορφύριος συχνά επαναλαμβάνει την έκκληση αυτή, που παραμένει επίκαιρη και τώρα.

Τη μεγάλη σημασία της αποφάσεως του Πατριάρχη και του μητροπολίτη Ιωαννίκιου να μην ενδώσουν στην ωμή πίεση και τις επικίνδυνες απειλές (ή από την άλλη, στις «καλοπροαίρετες» συστάσεις των «φίλων») ώστε να απορρίψουν την παλαιά πρακτική, την οποία ακολούθησε η απόφαση της Συνόδου και να τελέσουν την ενθρόνιση του μητροπολίτη Ιωαννίκιου στην Ποντγκόριτσα και όχι στην Ιερά Μονή Κετίγνης, δεν παύουν να μας την υπενθυμίζουν από τις 5 Σεπτεμβρίου 2021 μέχρι και σήμερα εκείνοι, οι οποίοι δεν επιθυμούν το καλό ούτε του σερβικού λαού, αλλά ούτε και της Σερβικής Εκκλησίας.

Τέτοια πρόσωπα έκαναν δηλώσεις από την Κετίγνη και την Ποντγκόριτσα, καθώς και από κύκλους της ελίτ του Βελιγραδίου και από το Σαράγεβο, αλλά, ως φαίνεται, περισσότερη κακία και φαρμακερό μίσος προς τον Πατριάρχη Πορφύριο και τον μητροπολίτη Ιωαννίκιο για τη γενναία αποφασιστικότητά τους υπήρχε στις δηλώσεις, που διατυπώθηκαν από το Ζάγκρεμπ.

Ακραίοι «ρωμαιοκαθολικοί» διανοούμενοι, οι λεγόμενοι φιλελεύθεροι αριστεροί, εκδήλωσαν ακόμη τη μεγαλύτερη οργή από ό,τι οι Κροάτες παλαίμαχοι. Ο ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος Βλάντο Κόσιτς από το Σισάκ, ο οποίος μέχρι πρόσφατα ήταν γνωστός ως «κορυφαίος του οικουμενικού διαλόγου της Εκκλησίας στην Κροατία», χωρίς να παραμείνει αμέτοχος, έκανε δήλωση με θέμα την ενθρόνιση στην Κετίγνη σε μια από τις χαρακτηριστικές γι’ αυτόν αχαλίνωτες εκδηλώσεις «χριστιανικής αγάπης» προς τον σερβικό λαό και την Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας.

Η αποτυχία της απόπειρας να ματαιωθεί η εκκλησιαστική τελετουργία, που έχει γίνει παράδοση και έχει τελεσθεί αναρίθμητες φορές στο διάβα της ιστορίας, απέδειξε ότι κάθε φορά που έχουμε να κάνουμε με τους Σέρβους ως λαό, τη Σερβική Εκκλησία και το κράτος, στην Κροατική πολιτική είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τη διαφορά μεταξύ αριστερών και δεξιών. Μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου 2021 και οι μεν, και οι δε, αντιμετώπιζαν το Μαυροβούνιο ως «πίσω αυλή» της Κροατίας.

Αλλά τι να κάνουμε; Όλα έχουν το τέλος τους, συμπεριλαμβανομένων και των ιστορικών ονείρων για την «Κόκκινη Κροατία μέχρι τη Βαλόνα». Άλλωστε η κατάσταση στο Μαυροβούνιο είναι ηλίου φαεινότερη: η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων είναι με το πλευρό της Εκκλησίας του Αγίου Σάββα. Ο λαός μας, παρόλο που δεν είχε τη δυνατότητα να μελετά την κατήχηση και να λαμβάνει θρησκευτική μόρφωση, καλύτερα από μερικούς ιερείς αντιλαμβάνεται ότι ανήκει εξ ολοκλήρου στην Εκκλησία, τη θεανθρώπινη κοινωνία των ελευθέρων προσώπων, των βαπτισμένων στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

Γι’ αυτό όταν απειλήθηκε η εκκλησιαστική περιουσία, ο λαός αντιλαμβανόμενος ότι πρόκειται για ταυτόχρονη επιβουλή και κατά της εθνικής σερβικής ταυτότητας και στον ίδιο βαθμό κατά της πνευματικής ορθόδοξης ταυτότητας εκείνων των Μαυροβουνίων, οι οποίοι δεν επιθυμούν να αυτοχαρακτηρίζονται Σέρβοι, ξεσηκώθηκε για να υπερασπισθεί την εκκλησιαστική περιουσία πιο αποφασιστικά και από τη δική του ιδιοκτησία.

Ελπίζω ότι η κατάσταση θα συνεχίσει να σταθεροποιείται. Καλό σημάδι ήταν η υπογραφή της Θεμελιώδους Συμφωνίας μεταξύ του κράτους του Μαυροβουνίου και της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας. Μετά την απομάκρυνση του τέως πρωθυπουργού Κριβοκάρποβιτς, ο οποίος είχε διαδραματίσει άδοξο επεισοδιακό ρόλο, ο επόμενος πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου Ντρίταν Αμπάζοβιτς (Αλβανός μάλιστα στην καταγωγή), ενεργώντας σύμφωνα με τον νόμο, παρά τις απειλές, εξίσωσε την Εκκλησία της πλειονότητας, την Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας, με τις υπόλοιπες Εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες, οι σχέσεις των οποίων με το κράτος είχαν ήδη ρυθμισθεί προηγουμένως. Από τη στιγμή της γνωριμίας και της συνομιλίας μας κατά την επίσκεψή του στον Πατριάρχη Σερβίας, τον θεωρώ όχι μόνον άξιο άνθρωπο και υπεύθυνο κρατικό στέλεχος «παλαιάς κοπής», αλλά και δικό μου φίλο, γι’ αυτό τον λόγο, δραττόμενος της ευκαιρίας, επικαλούμαι επ’ αυτόν την ευλογία του Θεού (bekim αλβανιστί, ή όπως είχα κάποτε μάθει «шњетен бол»).

Παραμένει ένα ακόμη ευρύ πεδίο δράσεως, για παράδειγμα η επαναφορά της διδασκαλίας των θρησκευτικών στο σχολείο, αλλά πιστεύω ότι υπό συνθήκες ομαλοποιήσεως της θέσεως της Εκκλησίας στην κοινωνία, για τους αδελφούς μου ιεράρχες Ιωαννίκιο και Μεθόδιο θα είναι πολύ ευκολότερο να ασχολούνται με την άσκηση των δικαιωμάτων της από ό,τι προηγουμένως.

Ποιες είναι οι σχέσεις με τη Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Ιερά Αρχιεπισκοπή Αχρίδος με επικεφαλής τον αρχιεπίσκοπο Στέφανο, της οποίας το αυτοκέφαλο αναγνώρισε προσφάτως η Σερβική Εκκλησία; Πώς εξελίσσεται η διαδικασία υλοποίησης των συμφωνιών, στις οποίες κατέληξαν οι δύο Εκκλησίες;

– Οι σχέσεις είναι, δόξα τω Θεώ, όχι απλώς καλές, αλλά αδελφικές. Στην ουσία, υπαρξιακά, πνευματικά, ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε μία Εκκλησία. Μετά τη σύναψη της ευχαριστιακής και κανονικής ενότητας με τη Μητέρα Εκκλησία, εν προκειμένω την Εκκλησία της Σερβίας (σημειωτέον ότι την εποχή πριν από τον Άγιο Σάββα αυτή υπαγόταν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αχρίδος), και κατ’ αυτόν τον τρόπον και με την οικουμενική Ορθοδοξία, έχουμε την ακόλουθη κατάσταση, πρωτοφανή εκ πρώτης όψεως, αλλά στην ουσία τη μόνη δυνατή: τυπικά οι δύο Εκκλησίες απομακρύνθηκαν η μια από την άλλη (διότι η μια εξ αυτών, η αυτόνομη έγινε αυτοκέφαλη), αλλά από την άποψη του περιεχομένου και υπαρξιακώς, προσέγγισαν και ενώθηκαν περισσότερο από ό,τι οποτεδήποτε στο παρελθόν.

Οι αδελφοί μας στη Βόρεια Μακεδονία συνειδητοποίησαν και συμφώνησαν ότι το Πατριαρχείο Σερβίας τίποτε δεν πράττει σε βάρος τους και δεν επιμένει ματαίως στο θέμα του αυτοκεφάλου, το οποίο επιθυμούσαν τόσον καιρό και με τόση θέρμη, ώστε χάριν αυτού ακολούθησαν την οδό του σχίσματος, αλλά αντιθέτως ότι η Σερβική Εκκλησία ως Μητέρα Εκκλησία, για το δικό τους καλό, ως ύψιστη προϋπόθεση όλων των προϋποθέσεων στην οδό προς τον επιθυμητό αυτό σκοπό, απαιτεί την επίτευξή του αποκλειστικά με κανονικό τρόπο, μέσα από την επαναφορά στο νόμιμο καθεστώς της πλέον ευρείας αυτονομίας εντός της Σερβικής Εκκλησίας, η οποία τους χορηγήθηκε το 1959.

Και μόλις προχώρησαν σε αυτή την κίνηση, η Σερβική Εκκλησία χωρίς να προβάλλει οποιουσδήποτε όρους και χωρίς καθυστέρηση τους ευλόγησε όχι μόνον με την επιστροφή από το σχίσμα στην ενότητα, αλλά με το πολυαναμενόμενο αυτοκέφαλο. Αυτοί οι αδελφοί μας πείσθηκαν ότι η Σερβική Εκκλησία δεν είναι εναντίον τους, αλλά υπέρ αυτών και ότι δεν εναντιώνεται στο αυτοκέφαλό τους (εντέλει επί αιώνες ήταν ανεξάρτητη, έστω και από τυπικής απόψεως και όχι Αυτοκέφαλος Εκκλησία), εάν αυτό συνδράμει στη μεγαλύτερη επιτυχία της πνευματικής και ποιμαντικής δράσεως προς σωτηρία ψυχών στον λαό και για τον λαό. Άλλωστε, σε τελική ανάλυση, το εκκλησιαστικό νομικό καθεστώς οποιασδήποτε Εκκλησίας με κανένα τρόπο δεν επηρεάζει εκείνο το οντολογικό γεγονός ότι όλες οι κατά τόπους Εκκλησίες απαρτίζουν τη μια καθολική Εκκλησία.

Η διαφορά μάλιστα μεταξύ του αυτοκεφάλου και του ευρέως ερμηνευομένου καθεστώτος αυτονομίας στην πραγματικότητα είναι ελάχιστη: στην πρώτη περίπτωση ο Πρωθιεράρχης ή Προκαθήμενος μνημονεύει όταν ιερουργεί τους Προκαθημένους όλων των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, ενώ στην δεύτερη μόνον τον οικείο αυτού άμεσο κυρίαρχο επίσκοπο. Ακριβώς κατά τον ίδιο τρόπο στην πρώτη περίπτωση η εκλογή Προκαθημένου δεν συνεπάγεται την υποχρεωτική τυπική έγκριση της εκλογής, που έγινε, ενώ στην δεύτερη η διαδικασία αυτή προβλέπεται και στην πράξη περιορίζεται στο ότι η έγκριση δεν δίδεται μόνον εάν ο εκλεγείς υποψήφιος είναι ασταθής ως προς την πίστη ή απαράδεκτος από ηθική άποψη, ή εάν πίσω του ευρίσκονται εξωεκκλησιαστικοί παράγοντες, δηλαδή οι δυνάμεις του κόσμου τούτου, πολιτικές ή κάποιες άλλες.

Συνελόντι ειπείν, το αυτοκέφαλο δεν εισφέρει στην ύπαρξη μιας Τοπικής Εκκλησίας κάποιο επιπρόσθετο ουσιαστικό στοιχείο οντολογικού χαρακτήρα, κάποια νέα nota Ecclesiae, αλλά δηλώνει το σύστημα οργανώσεως και αλληλεπιδράσεως μεγάλων εκκλησιαστικών περιοχών με σκοπό την πιο αποτελεσματική υλοποίηση του πρωταρχικού στόχου της Εκκλησίας, δηλαδή τη σωτηρία των ανθρώπων, ή με άλλα λόγια, τη διασφάλιση του πληρώματος της γνήσιας πνευματικής ζωής, που είναι αντάξια του ανθρώπου, ως δημιουργηθέντος κατ’ εικόνα Θεού θεοφιλούς όντος.

Το αυτοκέφαλο είναι ακριβέστερα μια ιστορική κατηγορία. Εμφανίσθηκε αρκετά αργά, μετά την οικειοποίηση από την Εκκλησία του μητροπολιτικού συστήματος διοικήσεως και εξελισσόταν σταδιακά. Οφείλουμε να τονίσουμε ότι στην πρώιμη περίοδο της χριστιανικής ιστορίας κάθε Τοπική Εκκλησία με επικεφαλής επίσκοπο (σήμερα την καλούμε επισκοπή ή επαρχία) ήταν πλήρως αυτοτελής (θα λέγαμε σήμερα αυτοκέφαλος), αλλά πάντοτε και υποχρεωτικά σε ενότητα με όλες τις υπόλοιπες κατά τόπους Εκκλησίες.

Ας μην λησμονούμε ότι κατά τη διάρκεια αιώνων ορισμένα αυτοκέφαλα εξαφανίσθηκαν και εμφανίσθηκαν νέα. Ωστόσο με όλες αυτές τις αλλαγές το θεμελιώδες πολίτευμα της Εκκλησίας, που είναι κατοχυρωμένο εγγράφως ήδη στις σελίδες της Καινής Διαθήκης, δηλαδή από την αρχή της ιστορίας της Εκκλησίας της Καινής Διαθήκης, της Εκκλησίας του Χριστού, πάντοτε παρέμενε ένα και το αυτό, αναλλοίωτο, βασιζόμενο επί της επισκοπικής διαρθρώσεως (ορισμένοι το ονομάζουν επισκοποκεντρικό).

Το σύστημα της συνοδικής αλληλοδιασύνδεσης και αλληλοδιείσδυσης μεταξύ αυτοτελών (αυτοκεφάλων) Εκκλησιών, λίγο-πολύ μεγάλων, είναι πολύ περισσότερο αυθεντικό από θεολογικής και εκκλησιολογικής απόψεως, έναντι της μοναρχικής ή πυραμιδοειδούς διαρθρώσεως, όπου δεν υπάρχουν ισότιμοι μεταξύ τους Πατριάρχες και όπου αντί της συνοδικότητας και του πρωτείου τιμής κυριαρχεί η αρχή του πρωτείου της εξουσίας, όπου ο πάπας ευρίσκεται στην κορυφή της «πυραμίδας» και όλοι οι υπόλοιποι είναι κάτω από εκείνον. Στην Ορθοδοξία οι σύνοδοι είναι εκείνες, οι οποίες εκλέγουν και εγκαθιστούν τους επισκόπους, ενώ στο ρωμαιοκαθολικισμό ένας άνθρωπος. Επιπλέον, ο πρώτος στην τάξη επίσκοπος σημαίνει σε μας πρώτος μεταξύ ίσων στη σύνοδο (primus inter pares), και όχι πρώτος in absoluto.

Ένεκεν αληθείας αξίζει να σημειώσουμε ότι η σύγχρονη ρωμαιοκαθολική θεολογία, μελετώντας τις βιβλικές και αγιοπατερικές πηγές, εν μέρει και υπό την επιρροή της ορθόδοξης θεολογίας, ολοένα και περισσότερο αποκαλύπτει για τον εαυτό της την καταλληλότητα και τα πλεονεκτήματα της αρχής της συνοδικότητας στις εκκλησιαστικές δομές, μάλιστα σε όλα τα επίπεδα, από την ενορία μέχρι τον πάπα και τη ρωμαϊκή κουρία.

Εν τω μεταξύ, σε μάς τους ορθοδόξους, κατά έναν τρόπον παράδοξης εντροπίας, όλο και συχνότερα ακούγονται ορολογίες και ρητορική, που θυμίζουν πολύ την ορολογία και τη ρητορική της Α΄ Βατικάνειας Συνόδου (1870): πότε «έχω ιδιαίτερα δικαιώματα», πότε «έχω προνόμια», πότε «έχω ιδιαίτερες αρμοδιότητες» κλπ και ούτω καθεξής.

Οι καρποί αυτού του τρόπου σκέπτεσθαι, που παρατηρούνται στη ζωή της σύγχρονης Ορθοδοξίας και επισημαίνονται κάπου περισσότερο, κάπου λιγότερο (η εχθρότητα, ο αγώνας για πρωτοκαθεδρία, οι φιλονικίες, οι συγκρούσεις μέχρι του βαθμού του σχίσματος μεταξύ επιμέρους κατά τόπους Εκκλησιών), δεν εξυπηρετούν το όφελός μας, αμφισβητώντας το κύρος μας στους ετεροδόξους χριστιανούς, οι οποίοι τόσα πολλά ανέμειναν από εμάς στον τομέα της μαρτυρίας υπέρ της συνοδικότητας και μάλιστα όχι μόνο στα λόγια, αλλά και εμπράκτως.

Όσο συντομότερα ταπεινωθούμε, όσο συντομότερα σταυρώσουμε τον εαυτό μας στον κόσμο και πεθάνουμε για την υπεροψία και την υπερηφάνεια, για την έπαρση και την ειδωλολατρία του εαυτού μας, τόσο συντομότερα ο Χριστός, ο Κύριος των απάντων, ο κυρίαρχος Δεσπότης της ιστορίας και παράλληλα ο Πάσχων Δούλος του Κυρίου και ο εκούσιος Υπηρέτης όλων μας, των «ελαχίστων αδελφών» Αυτού, και πάλι θα μας υψώσει μέχρι τον Εαυτό του, μέχρι τη δόξα του Σταυρού και της Αναστάσεώς Του.

Ολοκληρώνοντας να πούμε ότι το σύστημα της συνοδικής ενότητας των αδελφών Αυτοκεφάλων Εκκλησιών αποτελεί το βέλτιστο από τα δυνατά συστήματα, όμως όταν εφαρμόζεται στη ζωή από πνευματικά ανώριμους ανθρώπους, οι οποίοι δεν έχουν φθάσει το δέον επίπεδο εκκλησιαστικής συνείδησης, τότε χάρη σε αυτούς καθίσταται εμπράκτως το χείριστο από όλα τα εν δυνάμει συστήματα. Ας εργασθεί καθένας μας ώστε να μην είναι το χείριστο, αλλά το βέλτιστο σύστημα, το οποίο στην πραγματικότητα και είναι!