Ἐγκύκλιος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος "Περί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ κατά τήν Θείαν Λατρείαν"

«Περί τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ κατά τήν Θείαν Λατρείαν» (14/2/2019).

Πρωτ. 5080/2018

Ἀριθμ.Διεκπ. 304                                   Ἀθήνῃσι 14ῃ Φεβρουαρίου 2019

Πρός

τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν Ἀθηνῶν καί

τάς Ἱεράς Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Ἐκ Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, ληφθείσης ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 5ης μηνός Φεβρουαρίου ἐ.ἔ., γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, διεξελθοῦσα τό ὑπ' ἀριθ. πρωτ. 59/11.12.2018 ἔγγραφον τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Θείας Λατρείας καί Ποιμαντικοῦ Ἔργου, ἀπεφάσισεν ὅπως γνωρίσῃ ὑμῖν τά ὡς κάτωθι ἀφορῶντα εἰς τήν χρῆσιν ἠλεκτρονικῶν μέσων ὑπό τῶν ἱεροψαλτῶν ἐν τῷ ἱερῷ ἀναλογίῳ, κατά τήν Θείαν Λατρείαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

(....) ἡ κατά τά τελευταῖα ἔτη παρατηρουμένη αὔξησις τῆς χρήσεως ἠλεκτρονικῶν ὑπολογιστῶν καί δή εἰς τήν μορφήν τῶν φορητῶν αὐτῆς ὑλοποιήσεων (κυρίως smartphones καί tablets), ἔχει ὁδηγήσει ἀρκετούς ἱεροψάλτας, κυρίως νέους εἰς τήν ἡλικίαν, εἰς τήν χρῆσιν τοιούτων συσκευῶν, καί τοῦτο πρός διευκόλυνσιν αὐτῶν, ἐφ' ὅσον, εἰς μίαν καί μόνον συσκευήν, δύνανται νά περιληφθοῦν ἅπαντα τά λειτουργικά καί μουσικά κείμενα μιᾶς ἡμέρας, ἐνῷ εἰς τό ἱερόν ἀναλόγιον ὑπάρχει ἀνάγκη παραλλήλου χρήσεως πολλαπλῶν βιβλίων.

Τά ὡς ἄνω ζητήματα, ἀνήκοντα εἰς τό πεδίον τῆς Θείας Λατρείας, διά τήν ὁποίαν ἡ ποιμαίνουσα Ἐκκλησία μεριμνᾷ ἰδιαιτέρως, ὡδήγησαν τήν Διαρκῆ Ἱεράν Σύνοδον νά λάβῃ τάς ὡς κάτωθι ἀποφάσεις:

(....) δύναται νά ὑπάρξῃ κατ' οἰκονομίαν ἡ λελογισμένη καί μετά φειδοῦς χρῆσις τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναλογίοις κατά τήν Θείαν Λατρείαν, δίχως νά ὑποκαθίστανται ἐπ’ οὐδενί τά λειτουργικά βιβλία. Εἰς τοιαύτας δέ περιπτώσεις, δέον ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί τοποθετοῦνται ἐπί τῷ ἀναλογίῳ ἀποκλειστικῶς, ὥστε νά μήν κρατοῦνται ἤ καί περιφέρονται ἀνά χεῖρας ὑπό τῶν ψαλλόντων ἤ ἀναγιγνωσκόντων, μέ ἀποτέλεσμα τόν σκανδαλισμόν ἔστω καί ἑνός ἐκ τῶν πιστῶν. Ταυτοχρόνως, θεωρεῖται ἀπολύτως ἀπαραίτητον, ὅπως αἱ ἐν λόγῳ συσκευαί χρησιμοποιοῦνται ἀποκλειστικῶς διά τήν Θείαν Λατρείαν καί οὐχί διά διαφόρους χρήσεις, αἱ ὁποῖαι μάλιστα ἀπάδουν εἰς τήν λειτουργικήν διακονίαν, ὡς λ.χ. κοσμική μουσική, συλλογή προσωπικῶν καί ἄλλων φωτογραφιῶν, ἀναζήτησις εἰς τό διαδίκτυον κ.λπ. καί δή κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Λατρείας, ὅπερ συνιστᾷ ἐκκοσμίκευσιν, ἥτις προκαλεῖ μέγιστον σκανδαλισμόν εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πιστῶν.

Ταῦτα πάντα γνωρίζοντες ὑμῖν, παρακαλοῦμεν διά τά καθ' ὑμᾶς.

Ἐντολῇ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

† Ὁ Μεθώνης Κλήμης

ΣΧΟΛΙΟΝ:

Οἱ Πατέρες μᾶς διδάσκουν: οὐ μικρόν τό παραμικρόν, γιά τά παραδεδομένα. Ἡ ἀπόφασις νά ἐπιτρέπεται ἡ χρῆσις κινητῶν κ.λπ. ἠλεκτρονικῶν μέσων ἀντί τῶν λειτουργικῶν βιβλίων στό ἱερό Ἀναλόγιο (ἀργότερον καί στό ἱερό Βῆμα, ἐπί τῆς Ἁγίας Τραπέζης) εἶναι ἀπαράδεκτη καί ἀσύνετη. Πρακτικῶς δέ, θά προκαλέσει πλεῖστα ὅσα προβλήματα. Ἡ χρῆσις αὐτῶν τῶν μέσων εἶναι ἀνάρμοστη καί ἀταίριαστη γιά τήν ὀρθόδοξη Θεία Λατρεία. Συνιστᾶ ἐκκοσμίκευση. Δέν χρειάζεται ἰδιαίτερη ἐπιχειρηματολογία. Δέν τό ἐπιτρέπει ἡ λειτουργική αἰσθητική τῆς ὀρθοδόξου Παραδόσεως. Τά κινητά κλπ. σβήνουν, πέφτουν καί σταματοῦν νά λειτουργοῦν, διακόπτονται ἀπό μία ἄλλη λειτουργία τους, συνιστοῦν ἐπίδειξη κ.ο.κ. Ἕνας ἀριστερός διανοητής ἔλεγε πώς ὅ, τι μειώνει τόν κόπο μας, τελικῶς μᾶς ἀφαιρεῖ ἀπό τήν ἐλευθερία μας! (Σημείωση: Ἄς ἀναλογισθοῦμε τήν ἐξάρτηση ἀπό τό ἠλεκτρικό ρεῦμα, πόσο ἐξαρτημένους μᾶς καθιστᾶ!). Οὔτε αὐτή τή σύνεση τῶν φιλοσοφημένων ἀνθρώπων δέν διαθέτουμε; Δέν κατανοοῦμε ὅτι ἁπλά καί μόνο ὡς εἰκόνα ὅλο αὐτό εἶναι ξένο πρός τόν ἐκκλησιαστικό χῶρο; Ἀφῆστε πού ἡ ἀναφορά σέ ἀποκλειστική χρήση καί λειτουργία εἶναι ἀστειότητα. Τά βιβλία εἶναι ἱερά καί ὡς τέτοια χρησιμοποιοῦνται μέ εὐλάβεια. Τό βιβλίο τοῦ Ἀποστόλου τό ἀσπαζόμαστε. Τό κινητό ποτέ δέν γίνεται ἱερό! Εἶναι, χωρίς ὀρθολογιστικές ἀντιρρήσεις καί ἐπιχειρηματολογίες, ἕνας "πειρασμός", τόν ὁποῖο ἄν τόν ἐπιτρέψουμε θά ἔχουμε συγκατατεθεῖ σέ μία μικρή ἀλλά πραγματκή ἀλλοτρίωση καί ἀλλοίωση. Ἡ βάρκα καί ἀπό μία τρυπούλα βυθίζεται, ἀργά μέν ἀλλά σταθερά. Δημ. Κ. Ἀναγνώστου, Θεολόγος.