Ἡ Νηστεία πρός τιμήν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων

ἤ

 πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;

Πότε και γιατί ξεκινά η νηστεία

των Αγίων Αποστόλων;

Την Δευτέρα, αμέσως μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, αρχίζει η νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Η νηστεία αυτή είναι από τις παλαιότερες που έχει καθιερώσει η Εκκλησία μας.

Πρώτος ο Μέγας Αθανάσιος γύρω στο 357 αναφέρει νηστεία μιάς εβδομάδος μετά την Πεντηκοστή. «Τη γαρ εβδομάδι μετά την αγίαν πεντηκοστήν ο λαός νηστεύσας εξήλθε περί το κοιμητήριον εύξασθαι». Οι Αποστολικές Διαταγές, που περιλαμβάνουν πανάρχαιες εντολές και παραδόσεις της Εκκλησίας μας, αναφέρουν την νηστεία των Αποστόλων μία εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων, αναφέροντας ταυτόχρονα ότι την εβδομάδα της Πεντηκοστής καταλύουμε όλα: «Μετά ουν το εορτάσαι υμάς την πεντηκοστήν εορτάσατε μίαν εβδομάδα και μετ’ εκείνην νηστεύσατε μίαν, δίκαιον γαρ και ευφρανθήναι επί τη εκ Θεού δωρεά και νηστεύσαι μετά την άνεσιν».

Επειδή οι απόστολοι είχαν αρχίσει το κήρυγμα μετά την Πεντηκοστή, οι ημέρες που την ακολουθούσαν αφιερώθηκαν σε αυτούς.

Η χρονική διάρκεια αυτής της νηστείας είναι μεταβλητή, επειδή η αρχή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα, όμως το τέλος της είναι πάντοτε σταθερό. Αρχίζει την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 29η Ιουνίου. Κατά το νέο ημερολόγιο η νηστεία των Αγίων Αποστόλων δεν υπερβαίνει ποτέ τις 30 ημέρες. Υπάρχει ακόμη και περίπτωση, όταν το Πάσχα πέφτει μεταξύ 5 και 8 Μαΐου, να μην έχουμε καθόλου νηστεία.

Κατά την περίοδο της νηστείας των Αγίων Αποστόλων δεν καταλύουμε κρέας, γαλακτοκομικά είδη και αυγά, ενώ επιτρέπεται η κατάλυση ψαριού, εκτός από την Τετάρτη και την Παρασκευή.

Αν όμως η εορτή των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι, αλλά όχι κρέας, γάλα και αυγά.

Ψάρι καταλύεται επίσης και κατά την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου, οποιαδήποτε ημέρα και αν πέσει.

Σε αντίθεση με την νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και του Δεκαπενταύγουστου, η νηστεία των Αγίων Αποστόλων είναι σχετικά άγνωστη στον πολύ κόσμο.

Όμως η νηστεία αυτή θεσπίσθηκε για να προετοι­μάζει τους χριστιανούς για την μεγάλη εορτή των Αποστόλων και αποτελεί μία έκφραση ευγνωμοσύνης προς αυτούς, καθώς τους Αποστόλους χρησιμοποίησε το Άγιον Πνεύμα ως όργανά του για να διαδώσει την διδασκαλία του Χριστού σε όλο τον κόσμο και να συστήσει την Εκκλησία Του.

Τί πρέπει λοιπόν να κάνουμε; Να νηστέψουμε αυτές τις λίγες ημέρες. Να προετοι­μαστούμε, να ἐξομολογηθούμε και να κοινωνήσουμε τουλάχιστον στην ημέρα της εορτής τους στις 29 Ιουνίου.

Νηστεύοντας και συμμετέχοντας στα εκκλησιαστικά μυστήρια, θα τιμήσουμε τους θεμελιωτές της Εκκλησίας μας και θα φέρουμε την ευλογία και τις ευχές τους στο σπίτι μας, στην οικογένειά μας, στην εργασία μας.

orthodoxianewsagency

Ὁ δημόσιος σχολιασμός τοῦ ἀνωτέρω ἄρθρου

ἀπό τόν Διαχειριστή μας

Ἐπιτρέψτε μου μία μικρή παρέμβαση στό ἐνδιαφέρον ἄρθρο περί τῆς ἁγίας Νηστείας, τῆς λεγομένης τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Κατ' ἀρχήν εἶναι ἐπαινετή ἡ ἀντικειμενική πληροφόρηση τοῦ ἀρθρογράφου ὅτι ἡ (ἀντικανονική) ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου ἐπηρέασε τήν Πατροπαράδοτη αὐτή νηστεία τῆς Ἐκκλησίας μας, μέ θλιβερή τή διαπίστωση ὅτι κάποιες φορές ἐξαιτίας τῆς υἱοθετήσεως τοῦ νέου ἡμερολογίου (ὅταν τό Πάσχα εἶναι ὄψιμο) ἡ νηστεία αὐτή ἐξαφανίζεται ἐντελῶς! Δυστυχῶς, αὐτό δέν ἔπρεπε νά ἔχει γίνει ἀποδεκτό, δηλαδή ἠ διοικοῦσα Ἐκκλησία νά καταργεῖ μία Πατροπαράδοτη ἀρχαία Νηστεία τῆς Ἐκκλησίας καί δή γιά λόγους δῆθεν ἀστρονομικῆς ἀκριβείας (αὐτή εἶναι ἡ ἀστεία δικαιολογία τῆς ἀντικανονικῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἡμερολογίου, τήν ὁποία εὐτυχῶς δέν ἀκολούθησαν ἑκατομμύρια πιστῶν ἀνά τόν κόσμο ὅπως οἱ Σέρβοι, Ρῶσοι, Οὐκρανοί, Ἱεροσόλυμα, Σινᾶ, Ἅγιον Ὄρος κ.ἄ.). Τέλος, θά ἤθελα νά ἐπισημάνω ὅτι ὅπως προκύπτει ἀπό τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, περί τῆς ὁποίας ἀναφέρουν Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί μᾶς πληροφοροῦν ἐκκλησιαστικοί συγγραφεῖς, ἡ συγκεκριμένη Νηστεία θεσπίσθηκε πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δέν ἦταν ἀφιερωμένη στούς Ἁγίους Ἀποστόλους, πρᾶγμα πού συνάγεται καί ἐκ τοῦ ὅτι ἀνάγεται στήν ἐποχή τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἀρχικῶς δέ ἡ διάρκειά της ἦταν μόνο μία ἑβδομάδα. Ἀργότερα, ἡ Ἐκκλησία στό πλαίσιο τῆς ἀσκητικῆς παραδόσεώς της ὄχι μόνο δέν περιόρισε τήν διάρκειά της, ὅπως δυστυχῶς ἐπιδιώκεται ἀκόμη καί θεσμικῶς σήμερα, ἀλλά τήν ἐπεξέτεινε μέχρι τήν ἡμέρα τῆς μνήμης τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Γι' αὐτό καί ἡ διάρκεια αὐτῆς τῆς νηστείας εἶναι κυμαινόμενη, χωρίς ὅμως ποτέ νά γίνεται μικρότερη τῆς ἀρχικῶς προσδιορισθείσης ἑβδομαδιαίας ἐκτάσεώς της. Ἐκ τοῦ λόγου τούτου, τῆς λήξεώς της (πλέον) κατά τήν ἡμέρα τῆς μνήμης τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἐπεκράτησε νά λέγεται Νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Σύμφωνα δέ μέ τήν κανονική τήρησή της, ὅπως τηρεῖται στό Ἄγιον Ὄρος, μόνο Τρίτη καί Πέμπτη καταλύεται τό λάδι καί μόνο τό Σαββατοκύριακο τά ψάρια. Καλή Νηστεία!

Δ.Ι.Κ.