Translate

Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2020


Ὁμιλία τοῦ Διαχειριστοῦ μας
περί τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων τοῦ Πόντου
σέ ἐκδήλωση τῆς "Μικρασιατικῆς Στέγης Κορίνθου"



Κατόπιν προτάσεως τῆς Προέδρου τῆς Μικρασιατικῆς Στέγης Κορίνθου κ. Βασιλικῆς Εὐστρατιάδου, συντ/χου Δασκάλας, ἀνετέθη στόν κ. Δημήτριο Κάτσουρα, Θεολόγο, ἡ ἐκφώνηση ὁμιλίας στήν καθιερωμένη ἐτήσια ἐκδήλωση τοῦ συγκεκριμένου Συλλόγου, γιά τήν κοπή τῆς Βασιλειόπιττας καί τήν παρουσίαση τοῦ Ἡμερολογίου τοίχου τῆς "Στέγης" ἀφιερωμένου στόν Πόντο (ἐξ ἀφορμῆς τῆς συμπληρώσεως 100ετίας ἀπό τήν Γενοκτονία τοῦ Ποντακοῦ Ἑλληνισμοῦ), μέ θέμα τούς Νεομάρτυρες τοῦ Πόντου.
Ἡ αἴθουσα στήν ὁποία πραγματοποιήθηκε ἡ ἐκδήλωση ἦταν κατάμεστη καί μέ πολλούς ὀρθίους. Μεταξύ τῶν παρευρισκομένων κατοίκων τῆς Ἰωνίας Κορίνθου καί γενικότερον τῆς πόλεως τῆς Κορίνθου καί ἄλλων περιοχῶν τῆς Κορινθίας, παρέστησαν ἐκπρόσωποι τῶν Ἀρχῶν, ὁπως ὁ Κορίνθιος ὑφυπουργός κ. Χρ. Δήμας, οἱ Κορίνθιοι Βουλευτές κ. Ν. Ταγαράς, κ. Μαριλένα Σούκουλη καί κ. Ψυχογυιός, Περιφερειακοί καί Δημοτικοί Σύμβουλοι, Πρόεδροι Συλλόγων τῆς περιοχῆς καί ἐξ Ἀθηνῶν, ἐκπαιδευτικοί κ. ἄ.
Σύμφωνα μέ τό Πρόγραμμα τῆς ἐκδηλώσεως, ἡ Χορωδία (ἐνηλίκων) τῆς Μικρασιατικῆς Στέγης παρουσίασε παραδοσιακά Κάλαντα ἀπό διάφορες περιοχές τῆς Χώρας μας, τό Χορευτικό Τμῆμα τῶν νέων καί νεανίδων χόρεψε παραδοσιακούς χορούς τοῦ Πόντου, ἐνῶ ἡ Πρόεδρος τῆς Στέγης παρουσίασε μέ τή βοήθεια προβολῆς σχετικῶν διαφανειῶν, τό νέο ἐξαιρετικό Ἡμερολόγιο τοίχου τοῦ νέου ἔτους (2020), στό ὁποῖο παρουσιάζεται, κατά τό δυνατόν, μέ προσεγμένο καί καλαίσθητο τρόπο καί ἀποτέλεσμα, ἡ ἱστορία τοῦ ἐνδόξου καί μαρτυρικοῦ Πόντου. Ἐπίσης, τέλος, ἔγινε ἐπίδοση ἀναμνηστικῶν διπλωμάτων στούς ἐπιτυχόντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ μαθητές, ἀπογόνους Μικρασιατῶν τῆς Κορίνθου.
Τό πυκνό ἀκροατήριο, μεταξύ τῶν ὁποίων καί πολλοί νέοι καί νέες, παρηκολούθησε μέ ὑποδειγματική ἡσυχία καί ἀμείωτη προσοχή τήν ὁμιλία τοῦ Διαχειριστοῦ μας. Ἰδιαίτερα δέ συγκινητική ἦταν ἡ ἔκφραση, μετά τό πέρας τῆς ὁμιλίας, τῶν εὐχαριστηρίων λόγων ἐκτιμήσεως καί ἀγάπης, τούς ὁποίους ἐξέφρασαν πρός τόν ὁμιλητή οἱ παρευρισκόμενοι πολλοί συμπολίτες καί γείτονές του (στήν προσφυγική Ἰωνία Κορίνθου).
Ὁ ὁμιλητής ἀφιέρωσε τήν ὁμιλία του στή μνήμη τῆς ἀειμνήστου γιαγιᾶς του (ἀπό τήν μητέρα του) Καλλίστης μοναχῆς, κατά κόσμον Καλλιόπης Τεκάκη, τό γένος Νικολαΐδη (+2003), καταγομένης ἐκ τῆς Τραπεζοῦντος τοῦ Πόντου. Μετά τό πέρας τῆς ἐκδηλώσεως, ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι κεράστηκαν ἀπό τά μέλη τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τῆς Στέγης, πέραν τοῦ κομματιοῦ ἀπό τήν κοπεῖσα Βασιλειόπιττα, καί μέ τό παραδοσιακό γλύκισμα "ἰσλί", τό ὁποῖο κάθε χρόνο τέτοιες ἡμέρες παρασκευάζουν γι' αὐτό τόν σκοπό.

 Ἀκολουθεῖ φωτογραφικό ρεπορτάζ καί ἐν συνεχείᾳ τό πλῆρες κείμενο τῆς ὁμιλίας τοῦ Διαχειριστοῦ μας στήν ἀνωτέρω ἐκδήλωση.











Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥ ΜΑΣ




Νεομάρτυρες. Ἀκόμη μία δόξα τοῦ Πόντου!


Σεβαστοί καί ἀγαπητοί προσκεκλημένοι, ἀγαπητό Διοικητικό Συμβούλιο τῆς Μικρασιατικῆς Στέγης Κορίνθου, φίλοι συμπολίτες,
Ἔχω τήν τιμή στό πλαίσιο τῆς σημερινῆς ἐκδηλώσεως νά σᾶς παρουσιάσω συνοπτικά μία θαυμαστή καί πολύτιμη πτυχή τῆς νεώτερης Ἱστορίας τοῦ Πόντου: Τούς ἁγίους Νεομάρτυρες!
Εἶμαι χαρούμενος καί συγκινημένος πού βρίσκομαι σέ αὐτό τό βῆμα καί ἰδιαιτέρως διότι τό θέμα τῆς σύντομης ὁμιλίας μου ἀφορᾶ στήν ἔνδοξη καί ἀλησμόνητη Πατρίδα τῆς ἀείμνηστης γιαγιᾶς μου, κυρά- Καλλιόπης Τεκάκη, τό γένος Νικολαΐδη, ἡ ὁποία γεννήθηκε στήν περιλάλητη Τραπεζούντα τοῦ Πόντου καί τό 1922 ἦλθε στήν πόλη μας καί ἐγκαταστάθηκε ἐδῶ, στόν προσφυγικό Συνοικισμό.
Γιά τήν καλύτερη ἐκ μέρους σας παρακολούθηση, ὅσων ἔχω τήν τιμή στή συνέχεια νά σᾶς παρουσιάσω, σημειώνω εἰσαγωγικά ὅτι θά ἀναφερθῶ, ὅσο πιό συνοπτικά μπορῶ, στά ἑξῆς:
α) Ποιοί ὀνομάζονται καί εἶναι Nεομάρτυρες,
β) Περί ἐξισλαμισμοῦ καί κρυπτοχριστιανῶν (γιά νά κατανοηθεῖ τό πλαίσιο ἐντός τοῦ ὁποίου ἀνεδείχθησαν οἱ Nεομάρτυρες),
γ) Ἡ σημασία τῶν Nεομαρτύρων καί τά στάδια τῆς ὁμολογίας τους, καί
δ) Ἐνδεικτική ἀναφορά σέ μία χαρακτηριστική περίπτωση ἑνός Nεομάρτυρος τοῦ Πόντου, ἐπιλεγμένη ἀπό τό Συναξαριστή τῶν νεομαρτύρων, τόν ὁποῖο σημειωτέον ὅτι συνέγραψε, μαζί μέ ἄλλους τρεῖς ὁσίους ἐκκλησιαστικούς ἄνδρες, ἕνας συμπατριώτης μας καί "ἀλείπτης" Nεομαρτύρων, ὁ Ἅγιος Μακάριος Ἀρχιεπίσκοπος Κορίνθου, ὁ Νοταρᾶς.

ΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ


 Οἱ νεομάρτυρες εἶναι οἱ ἅγιοι μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι "ἄθλησαν"- μαρτύρησαν, κυρίως κατά τήν περίοδο μετά τήν ἅλωση τῆς Πόλεως, δηλαδή τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας, μέχρι τήν ἀπελευθέρωση καί ἀργότερα (μέχρι τίς νεώτερες γενοκτονίες). Ὅσο δέ άφορᾶ ἄλλους ὀρθοδόξους λαούς, πού ἔζησαν κάτω ἀπό ὁλοκληρωτικά καθεστῶτα, καί μέχρι σήμερα.
Νεομάρτυρες, λοιπόν, καί ὄχι ἁπλῶς μάρτυρες ἀποκαλοῦνται πρός διάκριση ἀπό τούς μάρτυρες τῆς ἀρχαίας χριστιανοσύνης καί προφανῶς διακρίνονται ἀπό τούς ἐθνομάρτυρες. Οἱ πρῶτοι, στό δίπτυχο "πίστη καί πατρίδα" ἔριχναν τό βάρος στήν Πίστη καί διακρίνονταν για τήν πνευματικότητά τους ἀλλά καί τήν ἁγιότητά τους, ἡ ὁποία ἐπιβεβαιωνόταν ἀπό θαυμαστά σημεῖα πού συνόδευαν τό μαρτύριό τους. Οἱ δεύτεροι, οἱ ἐθνομάρτυρες, ἔριχναν τό βάρος στήν Πατρίδα.
Παρότι καί τῶν δύο ὁμάδων ἡ θυσία ἦταν προσφορά στή στήριξη καί τήν ἐλευθερία τοῦ Γένους, ἡ θυσία τῶν Νεομαρτύρων ἦταν ὁμολογία τῆς Πίστεως. Ἐξάλλου τό μαρτύριο τῶν νεομαρτύρων δείχνει καί ἐπιβεβαιώνει τή συμμετοχή τῆς Ἐκκλησίας στήν πνευματική ἀντίσταση, τήν ἑνότητα καί τήν ἐνίσχυση τοῦ Γένους ἐναντίον τοῦ τυράννου.
Ἦταν συνήθως νέοι, διαφόρων ἐπαγγελμάτων, πού εἴτε ἀρνοῦνταν τόν βίαιο ἐξισλαμισμό ἤ τόν ἀπέβαλλαν μετά ἀπό ἐξόμωσή τους. Οἱ περισσότεροι ἦταν πρώην ἐξομώτες, οἱ ὁποῖοι παρουσιάζονταν στόν τόπο πού εἶχε γίνει ἡ ἀλλαξοπιστία τους καί μέ παρρησία δήλωναν δημοσίως ὅτι ἐπιστρέφουν στήν Ὀρθοδοξία, μέ συνέπεια τό μαρτύριό τους.
Ἡ στάση τῶν Νεομαρτύρων ἦταν ἡ πιό συνεπής, πρός τήν Πίστη καί ἡ πιό ἀποτελεσματική, ἀπέναντι στόν κατακτητή, ἀντίσταση. Δέν ἀπαιτοῦσαν θυσίες ἄλλων. Θυσίαζαν οἱ ἴδιοι τόν ἑαυτό τους. Δέν ἐφάρμοζαν τό "σφάξε με, Ἀγά μου, ν' ἁγιάσω", ὅπως ἐπιπόλαια κάποιοι θά θεωροῦσαν. Συνέχιζαν τήν παράδοση τῶν ἀρχαίων μαρτύρων, ἡ δέ στάση τους ἦταν μία ἠχηρή ἀπόρριψη τοῦ κατακτητή καί μία ἐπιβεβαίωση τῆς ὑπεροχῆς τῆς Πίστεως πού ὁμολογοῦσαν.
Οἱ Νεομάρτυρες δέν "αὐτοκτονοῦσαν", ἀλλά συνειδητῶς γίνονταν τό ἀνάχωμα στήν μεγάλη ἀπειλή καί πληγή τοῦ ἐξισλαμισμοῦ. Μή λησμονοῦμε ὅτι, τουλάχιστον τότε, ἐξισλαμισμός σήμαινε ἄρνηση τῆς ἰδιότητος τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ ἀλλά καί τῆς ἰδιότητος τοῦ Ἕλληνα καί προσχώρηση στήν πλευρά τῶν κατακτητῶν.
Ὅσο κι ἄν ἀκούγεται περίεργο γιά τή σημερινή ἐποχή, οἱ Νεομάρτυρες δέν εἶχαν ὡς κίνητρο τό μίσος ἐναντίον τῶν ἀλλοπίστων, ἀλλά τήν ἀγάπη γιά τόν Χριστό καί τούς ἀνθρώπους. Γι' αὐτό μερικές φορές τό μαρτύριό τους καί ἡ στάση τους συγκινοῦσε τούς ἀντιπάλους τους, ἀκόμη καί τούς δημίους τους! Ἐπιπλέον, γνώριζαν καί πίστευαν στήν ἐνίσχυση πού προκαλοῦσε τό παράδειγμά τους καί τή δυναμική πού ἀσκοῦσε τό μαρτύριό τους στίς ψυχές τῶν ὑποδούλων συνανθρώπων καί ὁμοπίστων τους.
Οἱ βίοι καί τό μαρτύριο τῶν Νεομαρτύρων ἦταν τό συναξάρι πού στήριζε τό Γένος. Ἡ συμβολή τους ἦταν καθοριστική γιά τό φρόνημα τῶν ὑποδούλων καί δοκιμαζόμενων ἤ διωκόμενων ὀρθόδοξων Ἑλλήνων. Ἡ Ἐκκλησία (τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο), συνήθως χωρίς κἄν ἐπίσημες ἀνακηρύξεις, πού ἄλλωστε δέν ἦταν πάντοτε ἐφικτές, τούς τιμοῦσε ὡς Ἁγίους ἀμέσως μετά τό μαρτύριό τους. Δικαίως δέ, θεωρήθηκαν ἀπό ἔγκριτους ἱστορικούς ὡς "ἀγωνιστές τῆς πίστης καί τῆς ἐλευθερίας".

ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ

Ὅπως ἤδη ἀναφέρθηκε, οἱ ἐξισλαμισμοί ἦταν μεγάλη πληγή γιά τό Γένος μας. Ἡ ἀλλαξοπιστία μπορεῖ νά μήν ἐπιβλήθηκε, ἀλλά πρακτικῶς οἱ πιέσεις ἦταν μεγάλες. Ὑπῆρχαν δέ, οἱ περιπτώσεις τῶν ἀκούσιων ἐξισλαμισμῶν, πού ἦταν καί οἱ περισσότερες, ἀλλά καί ἐκεῖνες τῶν ἑκούσιων ἐξισλαμισμῶν, ἀφοῦ τό δέλεαρ ἦταν μεγάλο. Ὅσοι ἀλλαξοπιστοῦσαν γίνονταν αὐτομάτως ἀπό δοῦλοι κύριοι, μέ ὅ,τι αὐτό συνεπαγόταν. Ἡ χειρότερη μορφή ἐξισλαμισμοῦ γινόταν μέ τό παιδομάζωμα καί τόν γενιτσαρισμό, ἱστορική πραγματικότητα πού μνημονεύεται ἀκόμη καί σήμερα σάν ἀποτρόπαιη ἔννοια.
Ἀξίζει νά ἀναφερθεῖ ὅτι σέ ἄλλες ὁμάδες ὑποδούλων, ὅπως οἱ Βόσνιοι, οἱ Κροάτες καί οἱ Ἀλβανοί οἱ ἐξισλαμισμοί ἔλαβαν μεγάλη ἔκταση, μέ σημαντικά ἀποτελέσματα καί ἐπιπτώσεις γι' αὐτούς καί τήν πορεία τους μέχρι σήμερα. Ἔχει ἐπίσης ἰδιαίτερη σημασία, ὁ ρόλος τῶν ἐξισλαμισμῶν, κατά τίς χρονικές περιόδους πού οἱ ἰδιότητες τοῦ Ἕλληνα καί τοῦ Χριστιανοῦ ἦταν ταυτισμένες, σέ ἱστορικούς Ἑλληνικούς τόπους, ὅπως ἡ Κύπρος, γιά τή δημιουργία μειονοτήτων, οἱ ὁποῖες, μετά τή δημιουργία τῶν νεώτερων ἀνεξαρτήτων ἐθνικῶν Κρατῶν, μεταλλάχτηκαν, καθόλου τυχαῖα, σέ ἐθνικές μειονότητες, μέ τίς γνωστές συνέπειες (βλ. περίπτωση "Τουρκοκυπρίων").
Ἐκτός, ὅμως, ἀπό τόν ἐξισλαμισμό μία ἀκόμη πληγή γιά τό Γένος ἀποτέλεσε, ἀρχικά τουλάχιστον, καί τό φαινόμενο τοῦ κρυπτοχριστιανισμοῦ. Κρυπτοχριστιανοί ὀνομάστηκαν ὅσοι ρωμηοί, κυρίως στή Μικρά Ἀσία, ἀλλά καί τόν Πόντο, μπροστά στά δεινά καί τήν ἐξόντωση τῶν Τούρκων, προτιμοῦσαν νά ἀσπάζονται ἐξωτερικά τόν ἱσλαμισμό, παραμένοντας μυστικά-ἐσωτερικά πιστοί στήν πνευματική-θρησκευτική Παράδοσή τους.
Γιά τήν Ἐκκλησία, αὐτό τό φαινόμενο ἦταν ἕνα θεολογικό πρόβλημα, ἀλλά καί στούς ἴδιους τούς κρυπτοχριστιανούς ἦταν βάρος μεγάλο, ἀφοῦ δέν μποροῦσαν νά εἶναι καί νά θεωροῦνται οὔτε τό ἕνα (χριστιανοί), οὔτε τό ἄλλο (μουσουλμάνοι). Μέ τήν ἐξάπλωσή του, τό φαινόμενο ἀντιμετωπίσθηκε ἀπό τήν πλευρά τῆς Ἐκκλησίας μέ φιλάνθρωπο τρόπο, κατ' οἰκονομίαν, ὅπως λέγεται στή γλώσσα τῶν Κανόνων Της καί οἱ κρυπτοχριστιανοί ἐνισχύονταν καί ἐξυπηρετοῦνταν "κρυφά".
Χαρακτηριστικό καί ἐνδεικτικό τοῦ δυναμισμοῦ τῶν κρυπτοχριστιανῶν εἶναι τό γεγονός ὅτι μετά τήν ἔκδοση τοῦ Σουλτανικοῦ Διατάγματος τοῦ 1856, τοῦ "Χάττι Χουμαγιούν", καί τήν μέ αὐτό παραχώρηση θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν στίς διάφορες μειονότητες τῆς Τουρκίας, χιλιάδες χριστιανικές οἰκογένειες τοῦ Πόντου, φανέρωσαν τή χριστιανική τους Πίστη.
Ὄπως παρατηρεῖ ὁ σπουδαῖος ἱστορικός καί Θεολόγος, Καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἀείμνηστος π. Γεώργιος Μεταλληνός, "τό φαινόμενο τοῦ κρυπτοχριστιανισμοῦ εἶναι μοναδικό  στήν παγκόσμια ἱστορία τῶν θρησκευμάτων καί ἀποδεικνύει τήν ταύτιση τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τήν Ὀρθοδοξία καί τή δύναμη τῆς Πίστης τοῦ Ἕλληνα". Ἄς σημειωθεῖ ὅτι, ὅπως ἐκτιμᾶται, ἀκόμη καί σήμερα ἐντοπίζεται αὐτό τό φαινόμενο στήν Τουρκία καί ὑπάρχει σέ διάφορα μέρη τῆς γειτονικῆς χώρας σημαντικός ἀριθμός κρυπτοχριστιανῶν.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥΣ

Ὑπολογίζεται ὅτι μετά τήν Ἅλωση τῆς Πόλεως ἀναδείχθηκαν περίπου 35.000  Νεομάρτυρες, δηλαδή νέοι Ἅγιοι μάρτυρες τῆς ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας. Πρόκειται πράγματι γιά νέο "νέφος μαρτύρων" πού κοσμεῖ τό πνευματικό στερέωμα τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ἄν ἀναλογισθοῦμε ὅτι, γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν Ἐκκλησία, οἱ πρῶτοι στήν τιμή καί κατ' ἐξοχήν ἅγιοι εἶναι οἱ μάρτυρες, τότε θά ἐννοήσουμε πόσο σημαντικό εἶναι στά νεώτερα χρόνια καί τή νεώτερη ἐκκλησιαστική Ἱστορία νά ἀναδεικνύονται τέτοιοι καί τόσοι Ἅγιοι, πού ἀποτελοῦν, ὅπως καί οἱ ἀρχαῖοι ἅγιοι μάρτυρες, τή βάση τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Εὐαγγελίου τήν τελείωση!
Χαρακτηριστικά καί συγκλονιστικά συνάμα εἶναι, ὅσα σχετικῶς ἐπισημαίνει ὁ σπουδαῖος Δογματολόγος καί ἀείμνηστος Δάσκαλός μας π. Ἰωάννης Ρωμανίδης: "Οἱ Ἅγιοι δείχνουν ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία ἔχουν ἀποτελέσματα....Ὅταν μία Ἐκκλησία ὁδηγῆ τόν ἄνθρωπο στήν ἁγιότητα, τότε διακρίνεται γιά τήν ἐπιτυχία, διαφορετικά εἶναι ἀποτυχημένη. Θεολογία πού δέν «παράγει» Ἁγίους, δέν εἶναι Ὀρθόδοξη....Ὅταν ἕνας μάρτυρας κατά τούς ἀρχαίους διωγμούς καί ἕνας Νεομάρτυρας κατά τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας ἄντεχε τά βασανιστήρια καί δέν ἠρνεῖτο τόν Χριστό, αὐτό ἦταν δείγμα ὅτι ἡ πίστη του ἦταν ὀρθή καί αὐτό ἦταν τό μεγαλύτερο κήρυγμα"!
Ὅσο γιά τά στάδια τῆς ὁμολογίας τῶν Νεομαρτύρων, κυρίως αὐτῶν πού ἦταν πρώην ἐξομώτες, αὐτά τά παρουσιάζει ἐξαιρετικά ὁ ἱερός Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό "Νέο Μαρτυρολόγιό" του, ὅπου ἀναφέρει ὅτι πρῶτα πήγαιναν σέ ἔμπειρο καί ἐνάρετο Πνευματικό στόν ὁποῖο ἐξομολογοῦνταν τήν ἄρνησή τους, τίς ἄλλες ἁμαρτίες τους καί φανέρωναν τόν σκοπό τους γιά τό μαρτύριο. Ἔπειτα, ζητοῦσαν τή χρίση μέ ἅγιο μῦρο, ὅπως προβλέπει ἡ Τάξη τῆς Ἐκκλησίας. Στή συνέχεια, ἀποσύρονταν σέ ἡσυχία καί ἀσκοῦνταν μέ νηστεία, ἀγρυπνία, προσευχή καί δάκρυα γιά τήν ἄρνησή τους καί ζητοῦσαν τή Θεία ἐνίσχυση γιά τό μαρτύριο, πρός καταισχύνη τοῦ διαβόλου καί τῶν ὑπηρετῶν του. Κατόπιν, κοινωνοῦσαν τῶν ἀχράντων Μυστηρίων μέ κατάνυξη καί εὐλάβεια καί τέλος πήγαιναν στόν τόπο τῆς ἀρνήσεως γιά νά ἀρνηθοῦν τήν ψεύτικη θρησκεία, νά ὁμολογήσουν τόν Χριστό ὡς μόνο ἀληθινό Θεό καί μέ αυτή τήν ὁμολογία νά χύσουν τό αἶμα τους καί νά πεθάνουν σ' αὐτήν.

Η ΔΟΞΑ ΤΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΣΤΟΝ ΕΝΔΟΞΟ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΚΟ ΠΟΝΤΟ

Ὁ Πόντος ἔχει Ἀποστολική Χριστιανική Παράδοση. Δέχθηκε τόν εὐαγγελισμό του ἀπό τούς αὐταδέλφους Ἁγίους Ἀποστόλους Ἀνδρέα τόν Πρωτόκλητο καί Πέτρο τόν πρωτοκορυφαῖο. Ἀνέδειξε πλῆθος Ἁγίων Μαρτύρων, Ἱεραρχῶν καί Ὁσίων στή μακραίωνη ἱστορική πορεία του. Ἐνδεικτικά ἀναφέρουμε τόν Ἅγιο Εὐγένιο τόν Τραπεζούντιο, τόν Ἅγιο μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο τόν Τήρωνα, τόν Ἅγιο Ἀθανάσιο τόν Ἀθωνίτη, τόν Ἅγιο Νίκωνα τόν Μετανοεῖτε, τόν ἐκ Πόντου καταγόμενο Μέγα Βασίλειο καί πλῆθος ἄλλων πολλῶν ἀνδρῶν καί γυναικῶν.
Μέ τήν κυριαρχία τῶν Τούρκων ἀπό τόν 12ο-13ο αἰώνα καί κυρίως μετά τήν κατάληψη τῆς Τραπεζούντας, τό 1461, ἡ ἐκεῖ ζωή τῶν Χριστιανῶν ἔγινε ἀφόρητη καί ἀβέβαιη. Ὅλα ἦταν στή διάθεση τῶν κατακτητῶν. Οἱ ἐξισλαμισμοί καί ὁ κρυπτοχριστιανισμός ἐξαπλώθηκαν καί δημιούργησαν μιά νέα πραγματικότητα. Ἡ Ἐκκλησία, ὅσο μποροῦσε, στήριξε, προστάτευσε, ἐνίσχυσε καί διατήρησε μέ τή διδασκαλία της καί τήν παιδεία πού παρεῖχε, τό φρόνημα, τήν Πίστη καί τήν πνευματική ταυτότητα τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.
Μετά τόν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914) ὁ βίος τῶν χριστιανῶν τοῦ Πόντου ἔγινε καί πάλι ἀφόρητος καί ἐπισφαλής. Οἱ διώξεις, ἐξοντώσεις καί θανατώσεις πού ἀκολούθησαν εἶναι βέβαιο ὅτι προσέθεσαν στήν τότε ἤδη μεγάλη χορεία τῶν Νεομαρτύρων τοῦ Πόντου πολλούς ἀκόμη, τά ὀνόματα τῶν ὁποίων μπορεῖ νά εἶναι ἄγνωστα στούς ἀνθρώπους, εἶναι ὅμως γνωστά στόν Θεό καί καταγεγραμμένα στή βίβλο τῆς αἰωνίου ζωῆς.
Ἀντί ἐπιλόγου στήν παρουσίαση μας αὐτή, ἐπιλέξαμε νά ἀναφερθοῦμε στό μαρτύριο ἑνός ἐκ τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων τοῦ Πόντου, στό ὁποῖο διακρίνονται καί ἐπιβεβαιώνονται ὅσα, γενικῶς περί τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων τοῦ Γένους μας, προαναφέραμε. Πρόκειται γιά τόν Ἅγιο Ἰορδάνη καταγόμενο ἀπό τήν Τραπεζούντα, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε τό ἔτος 1650 καί τιμᾶται στίς 2 Φεβρουαρίου.
Ὁ Νεομάρτυρας Ἰορδάνης ἦταν σαράντα ἐτῶν, παντρεμένος καί στό ἐπάγγελμα καζαντζής (κατασκευαστής καζανιῶν). Μία ἡμέρα διασκέδαζε μαζί μέ συντεχνίτες του ἀγαρηνούς. Πάνω σέ κάποιο παιγχνίδι πού ἔπαιζαν, ἕνας ἀπό αὐτούς εἶπε χλευαστικά: ἅγιε Νικόλαε ψωριάρη, βοήθησέ με νά νικήσω καί ὁ Ἰορδάνης ἀπάντησε κοροϊδευτικά γιά τόν προφήτη τους.
Μετά τό τέλος τῆς διασκεδάσεως, ὁ καθένας πῆγε στό σπίτι του, πλήν ὅμως ἕνας ἀπό τήν παρέα ἐνήργησε ὥστε νά βγεῖ ἀπόφαση ὅτι ὅποιος ὑβρίσει τόν προφήτη τους νά θανατώνεται. Ὁ Ἰορδάνης μόλις τό πληροφορήθηκε κρύφτηκε στό σπίτι κάποιου μεγάλου ἀγαρηνοῦ. Οἱ Τοῦρκοι, ἐν τῶ μεταξύ, ἔβγαλαν διαταγή ὅτι ὅποιος κρύβει Χριστιανό, βλάσφημο ἀπέναντι στόν Προφήτη νά θεωρεῖται ἔνοχος.
Ἔτσι, καταγγέλθηκε στόν Βεζύρη, ἐνώπιον τοῦ ὁποίου τόν προσήγαγαν. Ἐκεῖνος τοῦ εἶπε ὅτι σύμφωνα μέ τίς καταγγελίες πρέπει ἤ νά γίνει Τοῦρκος ἤ ἀλλιῶς θά ἀποκεφαλιστεῖ. Στήν πρώτη περίπτωση, πού θά δεχόταν νά ἀλλαξοπιστήσει, θά τόν τιμοῦσαν πολύ. Ὁ Ἰορδάνης ἀπάντησε ὅτι δέν ἀρνοῦμαι τόν γλυκύτατον Ἰησοῦ Χριστό, ἀλλά τόν πιστεύω καί τόν ὁμολογῶ ὡς Θεό ἀληθινό. Ζήτησε δέ νά τοῦ δοθεῖ ἄδεια νά πάει στό ἐργαστήριό του, γιά νά τακτοποιήσει κάποιες ὑποχρεώσεις του καί μετά νά γίνει ὅ,τι προστάξουν.
Τότε, ὁ βεζύρης πρόσταξε νά τόν συνοδεύσει ὁ ἔπαρχος στό ἐργαστήριό του καί ὕστερα νά τόν ἀποκεφαλίσουν. Ἐκεῖ, ὁ Ἰορδάνης ἔδωσε λογαριασμό στούς συντρόφους του, ζήτησε καί ἔλαβε τήν τελευταία συγχώρηση ἀπό τούς χριστιανούς, παράγγειλε νά μοιράσουν τά πράγματά του σέ ἐκκλησίες, μοναστήρια καί ὀρφανά γιά τήν ψυχή του καί ἐπέστρεψε γιά τόν ἀποκεφαλισμό.
Στόν δρόμο ἦταν χαρούμενος καί ζητοῦσε συγχώρηση ἀπό ὅποιον συναντοῦσε. Δέν φοβήθηκε, δέν δείλιασε, δέν ἄλλαξε ἡ ὄψη του. Ὅταν ἔφθασε στόν ὁρισμένο τόπο, τόν γονάτισε ὁ τζελάτης (δήμιος) γιά νά τόν ἀποκεφαλίσει. Τότε ἔφθασε ἕνας τσαούσης (λοχίας) τοῦ βεζύρη καί εἶπε μυστικά στόν μάρτυρα: ὁ βεζύρης σοῦ μηνᾶ λυπήσου τή ζωή σου καί πές μόνο μέ λόγια στά φανερά ὅτι τουρκεύεις καί μετά πήγαινε ὅπου θέλεις νά ζεῖς χριστιανικά.
Ὁ Μάρτυς τοῦ ἀποκρίθηκε, εὐχαριστῶ μέν τόν βεζύρη, ἀλλά αὐτό δέν πρόκειται νά τό κάνω ποτέ! Καί ἔτσι ἔκλινε τήν κεφαλή ὁ μακάριος καί τόν ἀποκεφάλισε ὁ τζελάτης. Τή νύκτα ἐκείνη πῆγαν οἱ συγγενεῖς καί φίλοι του καί ἔδωσαν χρήματα στόν ἔπαρχο καί σήκωσαν τό λείψανο καί τό ἐνταφίασαν στό λεγόμενο Μπέγιογλου, μέ εὐλάβεια καί τιμή εἰς δόξαν Πατρός, Υἱοῦ καί Ἁγίου Πνεύματος.
Αὐτό ἦταν τό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Ἰορδάνου. Μία χαρακτηριστική περίπτωση Νεομάρτυρος. Ἄλλους Νεομάρτυρες τούς ἔκαψαν, τούς ἔπνιξαν, τούς παλούκωσαν, τούς ἔγδαραν, τούς τεμάχισαν, τούς ἔχτισαν καί σέ ἄλλα πολλά τούς ὑπέβαλλαν, ἀλλά ἐκεῖνοι οἱ μακάριοι ὅλα τά ὑπέμειναν μέ ὑπομονή, πίστη, ἀνεξικακία καί χαρά!
Θά κλείσω μέ τά λόγια τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἀπό μία ὁμιλία του πρός τιμήν ἁγίων μαρτύρων, τά ὁποῖα ἀπευθύνει πρός ὅλους μας:
Εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι αὐτοί ὁ ὁποῖοι παραδέχονται τοὺς γενναίους ἄνδρες, ὅπως ἐσεῖς, δὲν θὰ ὑστερήσουν στὴ μίμησή τους, ὅταν βρεθοῦν σέ παρόμοιες περιστάσεις. Νὰ μακαρίσετε, λοιπόν, ἀληθινὰ αὐτούς ποὺ μαρτύρησαν, γιὰ νὰ γίνετε μάρτυρες κατὰ τὴ διάθεση, καὶ θὰ καταλήξετε νὰ ἀξιωθεῖτε νά λάβετε τοὺς ἰδίους μισθοὺς μὲ ἐκείνους, χωρὶς νὰ διωχθεῖτε, χωρὶς νὰ καεῖτε στὴν φωτιά, χωρὶς νὰ μαστιγωθεῖτε! Ἀμήν!
Σᾶς εὐχαριστῶ!
Δ. Ι. Κ.

Καλλίστη μοναχή, κατά κόσμον Καλλιόπη Τεκάκη, τό
γένος Νικολαΐδη, ἐκ Τραπεζοῦντος Πόντου (1912-+2003)






Δεν υπάρχουν σχόλια: