Ὁ δεύτερος Πρόδρομος

 τῆς παρουσίας Χριστοῦ

Ἠλίας ὁ ἔνδοξος

Καλά τα "εύπεπτα", καλύτερα όμως τα....υψηλότερα! Από την Ακολουθία του μεγάλου Προφήτου Ηλιού (του μόνου Προφήτου που η μνήμη έχει Αργία), ο οποίος σήμερα τιμάται, κατά την εκκλησιαστική παράδοση, επέλεξα και παραθέτω ως ιδιαίτερα διδακτικό τον "Οίκο", προλαμβάνοντας δε την ενδεχόμενη απορία "γιατί σήμερον;", παραθέτω αναφορά στον βίο του Προφήτου εκ του Συναξαριστού.

Ο ΟΙΚΟΣ

"Τήν πολλήν τῶν ἀνθρώπων ἀνομίαν, Θεοῦ δέ τήν ἄμετρον φιλανθρωπίαν, θεασάμενος ὁ Προφήτης Ἠλίας, ἐταράττετο θυμούμενος, καί λόγους ἀσπλαγχνίας πρός τόν εὔσπλαγχνον ἐκίνησεν. Ὀργίσθητι βοήσας, ἐπί τούς ἀθετήσαντάς σε, Κριτά δικαιότατε. Ἀλλά τά σπλάγχνα τοῦ ἀγαθοῦ, οὐδόλως παρεκίνησε πρός τό τιμωρήσασθαι τούς αὐτόν ἀθετήσαντας. Ἀεί γάρ τήν μετάνοιαν πάντων ἀναμένει, ὁ μόνος φιλάνθρωπος."

ΚΑΙ Η ΑΝΑΦΟΡΑ:

"Ο Ιερός Δοσίθεος Πατριάρχης Ιεροσολύμων εν τη Δωδεκαβίβλω αυτού (βιβλίον ΙΒ' κεφάλαιο β' παράγραφος β' σελις 1192) διηγήται το εξής θαύμα, όπερ έλαβε χώραν κατά την εικοστή Ιουλίου, ημέραν της εορτής του Αγίου με το παλαιό Ορθόδοξον ημερολόγιον, εν Βελιγραδίω, παρόντος του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Παϊσίου πορευθέντος εκεί κατά τινά μετάβασίν του λέγων επί λέξει τα εξής: "Ο ουν Παΐσιος από Ιασίου ήλθεν εις Κωνσταντινούπολιν, είτα εις Ανδριανούπολιν, Φιλιππούπολιν, Σόφιαν και Βελιγράδιον, εν ω όντος αυτού του Πατριάρχου Παϊσίου, συνέβη γενέσθαι τοιοῦτον τι. Γυνή τις ορθόδοξος Λατινίδι γυναίκα ζυμώσαι θελούση κατά την εικοστή του Ιουλίου, εν η η του Ηλιού του Προφήτου εορτάζεται μνήμη, είπε "Σήμερον εστίν η εορτή Ηλιού του Προφήτου, και μη άπτου έργων". Η δε Λατινίς υπολαβούσα έφη, ότι δέκα παρήλθον ημέραι από της εορτής Ηλιού του Προφήτου, και ούτως αμφότεραι αλλήλαις εφιλονείκουν, ει άρα αι δέκα ημέραι καλώς προσετέθησαν παρά των Παπιστών, και ήρξατο η Λατινίς ζυμούσα. Και, ω του θαύματος! μετεβέβλητο εν ταίς χερσίν αυτής το φύραμα εις λίθον, οίον εστί το κισσήριον, το κοινώς λεγόμενον πωρί, και ηκούσθη εις την Σερβία το πράγμα, και διένειμαν εαυτοίς τον λίθον οι άνθρωποι εις μαρτύριον και έλαβε και ο Παΐσιος μέρος εκ της πέτρας, όπερ έως του νυν κείται κρεμάμενον εις την εικόνα του Προφήτου εν τω κατά την Ιερουσαλήμ Μοναστήριον αυτού..... " ("Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας", τόμος Ζ', Αθήναι 1986, σελ.387-388).

ΣΧΟΛΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΝΩΘΕΝ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ:

Πόσο εξαιρετική είναι η τέχνη αυτής της βυζαντινής τοιχογραφίας! Ο δάσκαλος μου (Κώστας Παπατριανταφυλλόπουλος) στη Σχολή "Πετρά", που είχε δουλέψει με ειδική άδεια φτιάχνοντας αντίγραφα στο Μουσείο του Λούβρου, μου έλεγε ότι δεν συγκρίνεται σε βάθος και σύλληψη με την αναγεννησιακή τέχνη. Η βυζαντινή τέχνη είναι ανώτερη, με αφαιρετικότητα μεταμορφωτική. Και μόνο αυτή η τέχνη φθάνει να επιβεβαιώσει την ελληνικότητα, ως συνέχεια πολιτισμού, του Βυζαντίου, που αμφισβητούν αδαώς οι γείτονές μας εξ ανατολων και κάποιοι αλλήθωροι ημέτεροι! Ένας ολόσωμος Άγιος στη βυζαντινή τοιχογραφία δεν διαφέρει πολύ από ένα αρχαίο ελληνικό άγαλμα, όσον αφορά στην ανατομία, τη στάση, το ύφος, με την ιδιαίτερη βέβαια πνευματική προσέγγιση της ορθόδοξης Χριστιανικής πνευματικότητος.