Μία ἐνδιαφέρουσα ὁμιλία μέ ὀρθόδοξο, πνευματικό, πρακτικό καί ἐποικοδομητικό περιεχόμενο

Ἐπισκόπου ΑΝΔΡΕΟΥ (Σύρου)

Μητροπολίτου Θηβῶν & Λεβαδείας

Σηµασία καί πνευµατική ἀξία

τῆς εἰκόνος [1]

Τελειώσαμε την πρώτη και πιο δύσκολη εβδομάδα της Νηστείας.

Δύσκολη, γιατί βάζουμε πειθαρχία σωματικά και  πνευματικά, στις τροφές και τα πάθη  μας. Δύσκολη, γιατί όπως λέγεται· «κάθε αρχή και δύσκολη».

Βαδίζοντες, όμως, τον αγώνα της πρώτης εβδομάδας, αρχίζουμε συνεχώς και  σταδιακά να πλησιάζουμε το στόχο μας, που  είναι η απελευθέρωση από τα πάθη. Αυτή η απελευθέρωση είναι ουσιαστικά, η αρχή της χαράς της Αναστάσεως.

Με την εγκράτεια, αποδεικνύεται ότι ο άνθρωπος ζώντας με τα λιγότερα, θα  εκτιμήσει τα περισσότερα.  Εκεί όπου  απαιτείται να κρατήσει τα όρια  και να μην πέσει στην παγίδα της λαιμαργίας και της αχόρταγης πλεονεξίας.

Σε αυτήν την περίοδο της εγκράτειας, εισερχόμεθα στο στάδιο των  αρετών, που    έχει σαν πρώτο βήμα την Κυριακή της Ορθοδοξίας.

Βασικό και χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής της ημέρας είναι το απολυτίκιό της. Ας το ακούσουμε, για να το συζητήσουμε στη συνέχεια και  να  βγάλουμε κάποια συμπεράσματα,  για  το βάθος των νοημάτων του:

«Τὴν ἄχραντον Εἰκόνα  σου  προσκυνοῦμεν Ἀγαθέ, αἰτούμενοι συγχώρησιν τῶν πταισμάτων ἡμῶν, Χριστὲ ὁ Θεός· βουλήσει γὰρ ηὐδόκησας σαρκὶ ἀνελθεῖν ἐν τῷ Σταυρῷ, ἵνα ῥύσῃ οὓς ἔπλασας ἐκ  τῆς  δουλείας τοῦ ἐχθροῦ·  ὅθεν   εὐχαρίστως  βοῶμέν σοι· Χαρᾶς ἐπλήρωσας τὰ πάντα, ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, παραγενόμενος εἰς τὸ σῶσαι τὸν Κόσμον»

Την  Κυριακή   της  Ορθοδοξίας γιορτάζουμε  την  αναστήλωση των  εικόνων,  μία   σημαντική  ημέρα,  που   δέν  μιλάει  μόνο γιά εικόνες, αλλά  και  για  τη σάρκωση του  Θεού Λόγου  και  για  τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους.

Αυτό το ίδιο  το απολυτίκιο ψάλλεται σχεδόν καθημερινά στην Εκκλησία, από  τους Αρχιερείς και τους Ιερείς, όταν ετοιμάζονται για τη Θεία Λειτουργία, κάνοντας την προετοιμασία της ακολουθίας που ονομάζεται «Καιρός».

Περί τοῦ Ἁγίου Μανδηλίου

Κυρίως  όμως,  ψάλλεται και  την ημέρα της εορτής του Αγίου Μανδηλίου  (16   Αὐγούστου),   το  οποίο  και   ο   Άγιος   Πατέρας (σημ.: ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Ματθαῖος) αγαπούσε ιδιαίτερα να ζωγραφίζει.

Η  εικόνα αυτή του  Αγίου  Μανδηλίου,  είναι σημαντική,  διότι είναι η πρώτη αχειροποίητη εικόνα, δηλαδή εικόνα που  δεν φτιάχτηκε από ανθρώπινο χέρι.

Όταν  ο   Κύριος  ευρισκόταν  ακόμη   στη  γη   και   δίδασκε,  ο βασιλιάς της  Συρίας Άβγαρος, που ήταν άρρωστος  από ανίατη αρρώστια, άκουσε για το Χριστό ότι έκανε θαύματα. Τότε του έστειλε  με κάποιον δούλο του επιστολή προσκαλώντας τον, να τον επισκεφθεί για να του δώσει τη γιατρειά.

Επίσης, είπε στό δούλο του, ότι σε περίπτωση που δεν θα έρθει, να προσπαθήσει να ζωγραφίσει την Αγία του μορφή για να δει πως περίπου μοιάζει.

Ο Κύριος, διάβασε την επιστολή του Άβγαρου  και  ζήτησε ένα μαντήλι και με αυτό σκούπισε το Άγιό του πρόσωπο. Και θαυματουργικώς επάνω σε αυτό σχηματίστηκε, ζωγραφίστηκε δηλαδή, με θεϊκό τρόπο, το Πρόσωπό Του.

Έδωσε κατόπιν στον υπηρέτη το μαντήλι λέγοντάς του, να το δώσει στον άρρωστο αφέντη του και ότι ο ίδιος δεν θα πήγαινε. Όμως, θα  έστελνε τον μαθητή του Θαδδαίο, ως αντιπρόσωπό του, για  να τον οδηγήσει θεραπεύοντάς τον, στην θεογνωσία και στην αλήθεια, όπως και έγινε.

Αυτό το  Άγιο  Μανδήλιο, είναι η πρώτη θεοπαράδοτη εικόνα όπως είπαμε.

Αυτό το γεγονός αποδεικνύει τόσο την ιερότητα και την αναγκαιότητα των ιερών εικόνων, όσο  και την ιστορικότητα, του Προσώπου του Χριστού.

Είναι το βαθύτερο νόημα της Ιεράς Παραδόσεως που ανανεώνεται μέσω της  λειτουργίας,  σύμφωνα με  την οποία  ο Κύριος εικονίζει το Ιερό του Πρόσωπο.

Την πρώτη αυτή εικόνα, μας την παρέδωσε ως κληρονομιά, ο ίδιος ο Κύριος.

Από τότε ο άνθρωπος πήρε το δικαίωμα, να χρησιμοποιεί την εικονογραφία του Χριστού, της  Θεοτόκου και  των Αγίων  και  να γίνει η  εικόνα,  θέμα τιμής  και  μέσο αναγωγής της  προσευχής, στην αληθινή λατρεία του Θεού.

Περί τῆς δηµιουργίας τοῦ ἀνθρώπου

Ακόμη όμως και από  την αρχή  της δημιουργίας του κόσμου  και του ανθρώπου, χρησιμοποιείται η έννοια της εικόνας.

Στην Αγία  Γραφή  και  συγκεκριμένα στο πρώτο  βιβλίο αυτής που ονομάζεται  Γένεση, δηλαδή δημιουργία, διαβάζουμε ότι  ο Θεός είπε· «ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ΄εἰκόνα ἡμετέραν καί καθ΄ ὁμοίωσιν».

Έπλασε δηλαδή τον άνθρωπο η ίδια η Αγία Τριάς, γι’ αυτό λέγει· «νά πλάσουμε τόν ἄνθρωπο σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα μας» μιλώντας στον πληθυντικό.

Και  αυτή η  έννοια της  εικόνας, σημαίνει τα χαρίσματα που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο, όπως νου, αυτεξούσιο κλπ.

Περί σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου

Υπάρχουν πολλά ακόμη  θέματα και γεγονότα που αποδεικνύουν την αναγκαιότητα ύπαρξης των ιερών εικόνων.

Ένα  από  αυτά είναι και  η  μεγάλη συγκατάβαση του Θεού, να σαρκωθεί για χάρη  μας, για να μπορέσουμε να έρθουμε σε επαφή μαζί  του και  να  μας δοθεί η  δυνατότητα να  τον έχουμε, ως το ιδανικό πρότυπο για τη θέωσή μας.

Αυτό ακριβώς το δόγμα της σαρκώσεως του Λόγου, προσπάθησε ο εχθρός μας να καταστρέψει με διάφορες αιρέσεις.

Αλλά, κυρίως με την εικονομαχία η οποία υποστήριζε ότι ο Χριστός,  ως Θεός  δεν μπορεί να περιγράφεται στις εικόνες και ότι προσκυνείται μόνο εν Πνεύματι και όχι μέσω της εικόνας.

Αυτή η διδασκαλία είναι αιρετική. Διότι, καταργώντας αυτή την εικόνα, καταργείται η ιερά Παράδοση, την οποία παραλάβαμε από τον ίδιο  τον Σωτήρα μας.

Περί τῶν Τριῶν Παίδων

Ένα από  τα παραδείγματα της Αγίας Γραφής είναι και οι Τρείς Παίδες  Ανανίας,  Αζαρίας και Μισαήλ, οι οποίοι αρνήθηκαν να προσκυνήσουν την εικόνα του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα, η οποία είχε ύψος 60 και πλάτος έξι πήχεις.

Ο βασιλιάς δεν τους ζήτησε να  προσκυνήσουν τον ίδιο,  αλλά την εικόνα του με απειλή θανάτου.

Αυτό σημαίνει, ότι η εικόνα που στην Αγία Γραφή ονομάζεται ομοίωμα του βασιλιά, ήταν αυτός ο ίδιος ο βασιλιάς που οι Τρείς Παίδες δεν ήθελαν να προσκυνήσουν.

Γιατί, ως πιστοί, προσκυνούσαν μόνο τον Θεό· «Ἔστι  γάρ  Θεός ἡμῶν ἐν οὐρανοῖς ᾧ ἡμεῖς λατρεύομεν», έλεγαν.

Ἄλλα παραδείγµατα καί ἔννοιες εἰκόνων

Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα  κείμενα της Αγίας Γραφής και των Πατέρων, που παρουσιάζουν διάφορες έννοιες εικόνων. Ας δούμε μία τέτοια χαρακτηριστική έννοια.

Όταν  οι  Φαρισαίοι ρώτησαν υποκριτικά  το  Χριστό  γιά  τούς φόρους  που   πληρώνουν  στόν  Καίσαρα,   ο  Χριστός   τους  είπε, «δείξτε μου το νόμισμα  με το οποίο πληρώνετε τους φόρους».

Όταν του έδειξαν το δηνάριο, τους λέγει, «ποιανού είναι η εικόνα αυτή και η επιγραφή στο νόμισμα»; και  του είπαν, «του Καίσαρα».

Τότε αυτός τους απάντησε με την σοφία του·  «δῶστε  τά τοῦ Καίσαρα στόν Καίσαρα καί τά τοῦ Θεοῦ στόν Θεό».

Επομένως εδώ ο Χριστός, διαφοροποιεί τη νοητική εικόνα του Θεού από την εικόνα-μορφή του Καίσαρα.

Βέβαια εδώ υπάρχουν και άλλες έννοιες όπως, ότι στην εικόνα του Θεού ταιριάζουν η παντοδυναμία, η πανσοφία και πολλά άλλα. Ενώ στην εικόνα του Καίσαρα, το χρήμα  και η κοινωνική εξουσία.

Στο σημείο αυτό θα εξετάσουμε την έννοια της εικόνας, όπως αυτή δίδεται  από  τη διδασκαλία των εορτών. Και  θα προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε, στο πνεύμα και στον πλούτο, που μας παρέχουν οι  εορτές,  στην αναγωγή τους με τις  άγιες εικόνες.

Ἡ Εἰκόνα τῆς Γεννήσεως

Μέσα από  την εικόνα αυτή της Γεννήσεως του Χριστού, του ενανθρωπήσαντος καί σαρκωθέντος Θεού Λόγου, εξάγονται εύκολα κάποια σημαντικά συμπεράσματα.

Για   παράδειγμα, μέσα από αυτήν διδασκόμαστε για την ταπείνωση,  τη συγκατάβαση του δεύτερου Προσώπου της Αγίας Τριάδος,  που  φανερώθηκε μέσα στο πτωχό  σπήλαιο,  στη φάτνη και ανάμεσα στα ζώα σαν βρέφος.

Παράλληλα όμως,  διδασκόμαστε από  τον ύμνο  των Αγγέλων, ότι  αυτό το βρέφος είναι «ὁ ἐν ὑψίστοις Θεός», δηλαδή, ο Δημιουργός και πλάστης του κόσμου.

Η έννοια της εορτής και της εικόνας, είναι βαθιά και μπορεί να φέρει σε επίγνωση της αλήθειας, τον κάθε άνθρωπο και  να τον παρακινήσει στην πίστη και τον πόθο για τη σωτηρία του.

Αυτός όμως, δυστυχώς μετέτρεψε την εορτή σε μία εμπορική πανήγυρη για την ανθρωπότητα.

Έτσι, μη κατανοώντας το αληθινό νόημα  της εορτής, αλλοιώνει και την έννοια της εικόνας και αντίστροφα.

Ἡ Εἰκόνα τῆς Βαπτίσεως

Στην εικόνα της Βαπτίσεως  του Χριστού, τα Άγια  Θεοφάνεια, αναδεικνύεται το δόγμα  της Αγίας Τριάδος. Ο Πατήρ με τη φωνή, ο Υιός εν σαρκί και το Πνεύμα το Άγιο εν είδει Περιστεράς.

Με το γεγονός της Βαπτίσεως του Χριστού, αναγεννάται ολόκληρη η κτίση και αγιάζεται ο άνθρωπος. Έτσι βλέπουμε παραστατικά τα δαιμόνια στην εικόνα, που  ευρίσκοντο για αιώνες μέσα σε αυτό, να δραπετεύουν από το νερό.

Δυστυχώς όμως,  όπως και  όλα  τα υπόλοιπα ιερά Μυστήρια, έτσι και αυτό της βαπτίσεως των ανθρώπων, στην εποχή μας το βλέπουμε συστηματικά να αλλοτριώνεται.

Ἡ εἰκόνα τῆς Μεταµορφώσεως

Η εικόνα της Μεταμορφώσεως, μας παρουσιάζει το Χριστό στο όρος Θαβώρ, μεταμορφωμένο μέσα σε άπλετο φως και μαζί  του, τους δύο προφήτες Μωυσή  και Ηλία, να συνομιλούν μαζί του.

Επίσης,  παρουσιάζει τους τρεις μαθητές του, Πέτρο, Ιάκωβο και  Ιωάννη, πεσμένους στο έδαφος, μη μπορώντας να δουν το άκτιστο φως του, με τα αισθητά μάτια τους.

Ο Χριστός στο όρος Θαβώρ, έδειξε στους μαθητές του, τη δόξα της Θεότητάς του, και είδον αυτήν "καθώς ηδύναντο" προκειμένου να βεβαιωθούν για την παντοδυναμία και  για  τη μελλοντική δόξα, που  θα  έχουν οι δίκαιοι.

Διότι, όπως ο ίδιος το είπε· «τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρός αὐτῶν» (Ματθ. ιγ΄ 43).  Σκοπός λοιπόν της ζωής όλων μας είναι, η πρός το καλύτερο αλλαγή και μεταμόρφωση.

Ἡ εἰκόνα τῆς Σταυρώσεως

Ας έρθουμε τώρα στο πάθος του και ας δούμε τα παιδιά με τα βάγια,  το νιπτήρα,  την ποδιά,  το φιλί του Ιούδα  και  τη σύλληψή του από τους Ιουδαίους.

Ας δούμε επίσης τη σταύρωση, τα καρφιά, τα ραπίσματα, το σφουγγάρι, τη λόγχη και από  πάνω την πινακίδα με την επιγραφή· «Νά ὁ Βασιλιᾶς τῶν Ἰουδαίων».

Στην εικόνα  λοιπόν  της  σταυρώσεως,  βλέπουμε το  Χριστό πάνω στο Σταυρό,  με καρφωμένα χέρια και  πόδια, να υποφέρει σαν άνθρωπος και να συμπαρίσταται ως Θεός.

Βλέπουμε την Παναγία  να κλαίει και τον αγαπημένο μαθητή του να συμπαρίσταται. Ακόμη  ακούμε το Χριστό να λέει στη μητέρα του· «Μητέρα ἰδού  ὁ Υἱός σου» και στο μαθητή του να λέει· «ἰδού ἡ Μήτηρ σου».

Στη βάση του Σταυρού βλέπουμε το ματωμένο κρανίο του Αδάμ. Ενώ δεξιά και αριστερά του Χριστού βλέπουμε τους δύο ληστές.

Με αυτά που βλέπουμε, σκεφτόμαστε τη θυσία, την αυταπάρνηση, την ακακία,  την απόλυτη υπακοή του Χριστού στον Πατέρα του, τη συντριβή του εχθρού και τον αγιασμό που δέχτηκε η γη με το πανάγιο και ζωήρητο αίμα του, που χύθηκε πάνω της.

Βλέπουμε επίσης και  άλλα  πρόσωπα και  γεγονότα, όπως για παράδειγμα την έκλειψη του ηλίου, το σχίσιμο του καταπετάσματος του ναού  και άλλα  σχετικά με το μοναδικό αυτό γεγονός.

Ἡ εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως

Στην εικόνα της Αναστάσεως βλέπουμε τον αναστάντα Χριστό, να ανασταίνει τον Αδάμ από τον Άδη.

Έτσι, όπως διά  του Αδάμ  προήλθε η  πτώση του ανθρώπινου γένους, έτσι και διά της αναστάσεως του Αδάμ, γευόμαστε όλοι  οι απόγονοί του, τους καρπούς της αναστάσεως και της σωτηρίας.

Και «ἄνῳ σχῶμεν τά καρδίας» ψάλλουμε· «Ὅτε κατῆλθες πρός τόν θάνατον, ἡ ζωή  ἡ ἀθάνατος, τότε τόν Ἅδην ἐνέκρωσας, τῇ ἀστραπῇ τῆς  Θεότητος·  ὅτε δέ   καί  τούς τεθνεῶτας  ἐκ  τῶν καταχθονίων ἀνέστησας».

Ἡ εἰκόνα τῆς Ἀναλήψεως

Επίσης, βλέπουμε την εικόνα της Αναλήψεως, όπως μας περιγράφεται στο ιστορικό εκείνο γεγονός  που  έγινε πάνω στο όρος των Ελαιών, μπροστά στους μαθητές του και στην Παναγία, σαράντα ημέρες μετά την Ανάσταση του.

Θυμόμαστε εκεί τα λόγια  που  είπε στους μαθητές του, να πάνε σε  όλα  τα  έθνη  και να κηρύξουν το όνομά του. Να μην αναχωρήσουν από τα Ιερουσόλυμα μέχρι να λάβουν την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι «κατέβει φιλάνθρωπος και ανέβει Θεάνθρωπος». Για να θεώσει ως Θεός, τη σάρκα  που έλαβε και να ενώσει το Θεό με τον άνθρωπο.

Ἡ εἰκόνα τῆς Πεντηκοστῆς

Βλέπουμε την εικόνα της Πεντηκοστής όπου ο Παράκλητος, το Άγιο Πνεύμα, με τη μορφή πύρινων γλωσσών, κατέρχεται στους μαθητές και τους καθιστά σκεύη τίμια.

Η σημασία της εορτής της Πεντηκοστής είναι, ότι δι’ αυτής έχουμε  τη συνέχιση μεταδόσεως της χάριτος του Χριστού, στους Αποστόλους και στους διαδόχους τους, τη λεγόμενη «Ἀποστολική Διαδοχή».

Ἡ Χρησιµότητα τῶν εἰκόνων

Οι εικόνες είναι μέσο αναγωγής του νου  και των καρδιών μας προς  το  Θεό. Μας παροτρύνουν  σε πόθο  για  να  μιμηθούμε τα εικονιζόμενα γεγονότα και πρόσωπα.

Μας  συντηρούν  μέσα στο πνεύμα της Εκκλησίας, της Ορθοδοξίας και  γενικώς  της  αλήθειας. Δηλαδή,  η  εικόνα μας δείχνει  την ουσία,  τη  σημασία   και   την  πνευματική  αξία της πίστεως.

Οι εικόνες  σήμερα είναι τόσο σημαντικές και  τόσο χρήσιμες στη ζωή μας, όσο ποτέ άλλοτε.

Ἡ ἐποχή µας

Ο σημερινός  άνθρωπος γενικά ζει την  πνευματική ζωή μηχανικά, για το πρέπει και για το φαίνεσθαι. Βλέπει τον εκκλησιασμό σαν μία κοινωνική υποχρέωση. Έτσι, δυστυχώς, βρίσκεται μακριά  από το πνεύμα της αλήθειας.

Με λίγα  λόγια,  ενώ είναι πλασμένος κατ΄ εικόνα του Χριστού και Θεού μας, έχει κατασκευάσει μία δική  του εικόνα, ένα ψεύτικο εαυτό, μία εικόνα, αντίθετη με την αλήθεια.

Σκέφτεται  ορθολογιστικά  και   έχει  χάσει  τα  κριτήρια  του αληθινού και ολοκληρωμένου ανθρώπου και μαζί τον πόθο για την έρευνα της αλήθειας.

Η κατάσταση αυτή είναι καρπός της νέας εποχής. Τα παιδιά στα σχολεία, δεν μαθαίνουν να σκέφτονται σωστά.

Μαθαίνουν να χρησιμοποιούν, σαν ετερόφωτα τους υπολογιστές, καθώς και άχρηστες γνώσεις που τους τροφοδοτούν τεχνηέντως.

Ο άνθρωπος αυτής της εκτροπής δεν ασχολείται για  να γίνει κατά χάρη Θεός, αλλά προσπαθεί μέσω της επιστήμης να τον υποκαταστήσει.

Να καταργήσει όλους τους ηθικούς φραγμούς και να βάλει στη θέση τους την ασυδοσία στην ἁμαρτία.

Ο άνθρωπος που δεν ασχολείται με το Θεό, σιγά σιγά αλλά σταθερά, μετατρέπεται σε ρομπότ.

Αφού   σκοπός  της  νέας  εποχής,  είναι  νά   μετατρέψει  τον άνθρωπο σέ ρομπότ και το ρομπότ να το ανεβάσει, πάνω από  τον άνθρωπο.

Έτσι, αντί να βοηθήσει η τεχνολογία τον άνθρωπο, κινδυνεύει ο άνθρωπος  να  υποστεί τέτοιους  εθισμούς, ώστε να  καταλήξει σκλάβος της τεχνολογίας.

Τα σύγχρονα θεάματα, όχι  μόνο  δεν βοηθούν στη δημιουργία αξιών και  προτύπων των πολιτών και  ιδιαίτερα των νέων, αλλά αντίθετα συμβάλλουν στο γενικότερο κατήφορο της κοινωνίας.

Η τηλεόραση και τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά μέσα, βομβαρδίζουν την ανθρωπότητα, με εικόνες αντίθετες των αρχών του Χριστιανισμού.

Και παρέχουν στο μυαλό  του ανθρώπου, πορνείες και διάφορες ακαθαρσίες, που διαφθείρουν ακόμη και τους πλέον εκλεκτούς.

Όλα   αυτά  δημιουργούν  μία   δουλική  ελευθερία,   που   ζητά συνεχώς το δικαίωμα να κάνει αυτό που θέλει.

Ὅλα αυτά κάνουν τους  νέους, να μεγαλώνουν με έναν απαιτητικό τρόπο, που συνέχεια προσπαθούν να  μεγιστοποιούν.

Θέλω αυτό, θέλω εκείνο, θέλω το άλλο.  Όμως, αυτό τό δικαίωμα του «θέλω», είναι αντίθετο του θελήματος του Θεού, αφού ο ίδιος ο Χριστός υπάκουος προς τον Πατέρα, λέγει· «πλήν οὐχ ὡς ἐγώ  θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ».

Επίσης, είναι αντίθετο προς το πνεύμα της αλήθειας και της Ορθοδοξίας. Διότι η Εκκλησία διδάσκει και βιώνει την πνευματικότητα με τη στέρηση, τη συμμετρία, την αγρυπνία, τη νηστεία, την προσευχή, την ταπείνωση και την αγάπη.

Την πατρότητα αυτού του «αλλοτριωμένου, σχολαστικού και ορθολογικού» πνεύματος, κατέχουν κυρίως, οι παπικοί και οι περισσότεροι λαοί της Ευρώπης.

Οι οποίοι, έχουν συγκεντρωθεί σε μία πλαστή φιλανθρωπία του «φαίνεσθαι» και  σε έναν άκρατο "αγαπητισμό",  βουτηγμένο μέσα στην βρωμιά και τη δυσωδία των αιρέσεων.

Σήμερα οι άνθρωποι που  σκέφτονται ορθολογικά, θεωρούν ότι ο Χριστός,  είναι μόνο ένας μεγάλος διδάσκαλος της  αγάπης. Όμως στην πραγματικότητα ο Χριστός είναι τά πάντα, το Ἀλφα και το  Ωμέγα και κυρίως η ενσάρκωση της αλήθειας και η προσωποποίησή της.

Η αγάπη  είναι μία σημαντική περιεκτική αρετή πού  δεν στέκει ὅμως  από   μόνη   της.  Συνδέεται με  πολλές  ἄλλες  αρετές  και κυρίως με την αλήθεια. Δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη, ούτε ἀλλη αρετή, χωρίς την αλήθεια. Αλλά πάλι  δεν υπάρχει αλήθεια, αν δεν υπάρχει αγάπη.

Την αρχή  αυτή διατρανώνει ο μεγάλος σοφός και Πατέρας της Εκκλησίας,  Άγιος  Μάξιμος  ο  Ομολογητής  όταν λέγει·  «διά  τήν ἀλήθειάν ἐστιν ἡ ἀρετή· ἀλλ᾿ οὐ διά τήν ἀρετήν ἡ ἀλήθεια».

Η ἀγάπη, η αλήθεια, η ταπείνωση και  άλλες αρετές, είναι, που τον έκαναν να σαρκωθεί, νά διδάξει, νά ελέγξει, να προσφέρει, να σταυρωθεί, να αναστηθεί, να αναληφθεί και να πέμψει το Πνεύμα το Άγιο.  Και όπως αναφέρεται στο κοντάκιο της Αναλήψεως  να πληρώσει «τήν ὑπέρ ἡμῶν οἰκονομίαν».

Το δώρο της θεώσεως, που ο Χριστός χάρισε στον άνθρωπο, η νέα εποχή προσπαθεί,  με όλες τις δυνάμεις,  να  την υποβιβάσει, και εάν είναι δυνατόν να την εξαφανίσει.

Ήδη  το έχει  καταφέρει σε κάποιο βαθμό,  σε όσους υποτάσσονται στο πνεύμα της νέας εποχής και του αντιχρίστου.

Εδώ  και  πολλά χρόνια,  το πνεύμα της νέας εποχής,  ετοιμάζει το έδαφος για τον ερχομό του αντιχρίστου, φέρνοντας τους ανθρώπους σε τέτοιο σημείο άγνοιας της αλήθειας, έτσι ώστε, τα ίδια τα παιδιά, να μην έχουν ηθικές αξίες και πρότυπα.

Και τούτο, διότι εδώ και  πολλά χρόνια έχει  σταματήσει να διδάσκεται και στα σχολεία η Χριστιανική διδασκαλία.

Τα διδάγματα της νέας εποχής, βρίσκουν αντίσταση μόνο  μέσα στο χώρο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία διατηρεί το δόγμα και τη διδασκαλία των Πατέρων ανόθευτα· «τάς ὀσφύας περιεζωσμένας καί τούς λύχνους καιομένους» όπως  λέει  και  η Γραφή.

Η Εκκλησία ετοιμάζει τα μέλη της, από νήπια, δίνοντάς τους το Άγιο  Βάπτισμα·  για «τόν φωτισμόν γνώσεως  καί εὐσεβείας, διά τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».

Και τέλος διδάσκει, όχι  τα δικαιώματα της νέας εποχής, αλλά τα δικαιώματα του Θεού, τα οποία είναι ο νόμος και η αλήθειά του. Και σύμφωνα με το νόμο  του Θεού· «ἱῶτα ἕν ἤ μία κεραία  οὐ μη παρέλθῃ ἀπό τοῦ νόμου ἕως ἄν πάντα γένηται».

Και ψάλλει και επαναλαμβάνει μαζί με το Δαβίδ· «δίδαξόν  με τά δικαιώματά σου...,  συνέτισόν με  τά δικαιώματά σου...,  φώτισόν με τοῖς δικαιώμασί σου» και στον εκατοστό δέκατο όγδοο ψαλμό, τον άμωμο, αναφέρει την πρόταση «δικαιώματα  του Θεού» πάνω από εικοσιπέντε φορές.

Εμείς  ας  ζητούμε  συνεχώς  τα  δικαιώματα  του  Θεού και  ας είμαστε μεταξύ μας αγαπημένοι,  ειλικρινείς,  ταπεινοί και  πράοι για να γίνουμε,  όπως διδάσκει ο Απόστολος Παύλος· «σύμμορφοι τῆς εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ».

Η Εκκλησία όμως, που  αποτελείται από  την Κεφαλή της, το Χριστό και από τα μέλη της, τον κλήρο  και τον λαό, αντιμετωπίζει πολλές  συνεχόμενες συγκρούσεις και  σχίσματα.  Η κύρια αιτία τους είναι,  η  μή  ταύτιση των  πιστών  και  του  Κλήρου,  με  τα δικαιώματα και τα πραγματικά θελήματα του Θεού.

Γιατί  όπως  λέγει  και   ο  Άγιος   Συμεών  ο  Νέος  Θεολόγος· «Ὅποιος πραγματοποιεῖ ἔστω καί λίγο τό δικό του θέλημα  δέν θά μπορέσῃ ποτέ νά φυλάξῃ  τό πρόσταγμα τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ».

Στη θέση του Θείου θελήματος, πολλοί βάζουν τα προσωπικά θέλω και  τις παράνομες επιδιώξεις τους,  μη  αισθανόμενοι την καταστροφή που προκαλούν στο λαό και στον εαυτό τους.

Οι  άνθρωποι του ιδίου θελήματος,  κατά το λόγο   του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου «ως υποκριτές κρύπτονται στο στρώμα και  στο δέρμα  του προβάτου· και  με  τη χρηστολογία, θέλουν  να  φαίνονται  σε  όλους,  ότι είναι   αυτοί  που  με  κόπο απέκτησαν την κατά Χριστόν ηλικία».

Ενώ στην πραγματικότητα, δεν έθεσαν τις βάσεις της πίστεως και  της ελπίδας τους,  επάνω  στην πέτρα,  ούτε  ανύψωσαν την οικοδομή των αρετών τους, επάνω στο θεμέλιο Χριστό.

Πιστεύουν ότι υπερέχουν των άλλων, στη γνώση και  το λόγο. Ενώ ως δήθεν σοφοί, ευλαβείς και σώφρονες, τιμούνται και απολαύουν σεβασμό από  πολλούς. Σε τίποτε όμως δεν διαφέρουν κατά τις αφανείς κινήσεις της ψυχής, από  τους διαπρεπείς στην κακία.

Μετά  ταύτα  και   προκειμένου  να  ακολουθούμε πάντοτε  το θέλημα του Θεού και όχι  το δικό μας, ευχόμαστε σε όλους Ταπείνωση, Μετάνοια, Ορθοδοξία και Σωτηρία.

Και  για   να   κλείσουμε  τη  σημερινή  ξεχωριστή   ημέρα  της Κυριακής της Ορθοδοξίας, ας θυμηθούμε τον αγώνα των Πατέρων μας, των αειμνήστων Αρχιεπισκόπων Ματθαίου του Α΄, Δημητρίου, Αγαθαγγέλου, Ανδρέου και Νικολάου. Αιωνία  τους η μνήμη.

Ας  ευχηθούμε δε και  στον σημερινό Αρχιεπίσκοπο  κ. Στέφανο και  στη  συνοδεία  αυτού,  να   συνεχίσουν  τον  αγώνα  και   την Ομολογία των Πατέρων μας. Αμήν.

---

[1] Ἡ ὁμιλία αὐτή ἐκφωνήθηκε κατά τόν ἑορτασμό τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας (2019) στό Ἐκκλησιαστικό Πνευματικό Κέντρο Περιστερίου, παρουσίᾳ τοῦ Μακ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, Συνοδικῶν Ἱεραρχῶν, πολλῶν Κληρικῶν καί πλήθους πιστῶν. Ὁ ὁμιλητής γεννήθηκε στίς Η.Π.Α., νέος στήν ἡλικία καί μετά τήν ὁλοκλήρωση τῶν σπουδῶν του ἀσπάσθηκε τόν μοναχισμό εἰσερχόμενος στήν ἱστορική Ἀνδρώα Ἱερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτῆρος, Κουβαρᾶ Ἀττικῆς. Χειροτονήθηκε Διάκονος καί Πρεσβύτερος ὑπό τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Ἀνδρέου (+), ἐνῶ Ἐπίσκοπος ἐξελέγη ὑπό τῆς Ἱ. Συνόδου καί χειροτονήθηκε τό ἔτος 1996. Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Θηβῶν & Λεβαδείας κ. Ἀνδρέας εἶναι κατά σάρκα ἀδελφός τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἐπισκόπου Φιλίππων κ. Χρυσοστόμου.