Ὅταν ὁ Ὑπουργός Παιδείας εἶναι ἄθεος
τοῦ κ. Δημητρίου Ἰ. Κάτσουρα,
Θεολόγου
Σέ πρόσφατη συνέντευξή του ὁ Ὑπουργός Παιδείας κ. Νικόλαος
Φίλης μεταξύ ἄλλων ἐρωτήθηκε καί ἀνέφερε τά κάτωθι:
«– Στο θέμα των σχέσεων Πολιτείας-Εκκλησίας κάνετε ένα βήμα
προς την κατεύθυνση άμβλυνσης του ρόλου της Εκκλησίας, όπως π.χ. στα
Θρησκευτικά και κατόπιν υπαναχωρείτε. Είναι κινήσεις κατευνασμού του
αριστερόστροφου ακροατηρίου σας που επιθυμεί τον διαχωρισμό και από ουσία
μηδέν;
– Οι σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας είναι συνταγματικά
προσδιορισμένες. Εν όψει της συνταγματικής αναθεώρησης θα συζητήσουμε την
ανάγκη να αποσαφηνιστούν οι εκατέρωθεν διακριτοί ρόλοι προς όφελος του λαού. Υπάρχει
πάντοτε βέβαια η δυναμική των εξελίξεων, όπως τώρα που η Εκκλησία
δραστηριοποιείται με φιλανθρωπική δράση για την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Το μάθημα των Θρησκευτικών πρέπει να αναμορφωθεί και ήδη στο Ινστιτούτο
Εκπαιδευτικής Πολιτικής έχουν εκπονηθεί πιλοτικά προγράμματα προκειμένου τα
Θρησκευτικά να πάψουν να είναι ομολογιακό μάθημα και να γίνουν μάθημα γνώσης
των θρησκειών, με έμφαση στην ιδιαίτερη παρουσίαση του πολιτισμικού ρόλου
της Ορθοδοξίας στη χώρα μας. Είμαστε σε διάλογο με εκπροσώπους της Εκκλησίας.
Είναι προφανές ότι η αναμόρφωση των Θρησκευτικών είναι προϋπόθεση για να
παραμείνουν υποχρεωτικό μάθημα.»
Ἡ συγκεκριμένη τοποθέτηση τοῦ κ. Ὑπουργοῦ εἶναι
χαρακτηριστική καί ἐκφραστική τῆς ἀδυναμίας καί τῆς ἀκαταλληλότητός του νά
διαχειρίζεται τόσο σοβαρά ζητήματα, ὅπως τῶν σχέσεων Πολιτείας καί Ἐκκλησίας ἀλλά
καί αὐτοῦ τῆς θρησκευτικῆς παιδείας τῆς Ἑλληνικῆς νεολαίας.
Ἀποδεικνύεται σέ τέτοιες περιπτώσεις πόσο τραγικό καί ἐγκληματικό
τελικά ἀποβαίνει τό νά τοποθετοῦνται σέ μιά τέτοια θέση πρόσωπα πού στεροῦνται,
ὅπως γνωρίζουμε, ἀλλά καί προκύπτει, ἐπαρκοῦς ἐπιστημονικῆς γνώσεως περί τοῦ ἀντικειμένου
τοῦ χαρτοφυλακίου των.
Ὁ κ. Φίλης ὁμιλεῖ γιά τήν Ἐκκλησία, θεολογικῶς τό Σῶμα τοῦ
Χριστοῦ καί ἱστορικῶς, ὅσον ἀφορᾶ στήν διαχρονική πορεία τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατά τά
τελευταῖα δύο χιλιάδες χρόνια, τοῦ περιέχοντος τόν Ἑλληνικό λαό ζωντανοῦ ὀργανισμοῦ, σά νά πρόκειται γιά ἕνα κοινωνικό
φορέα τῆς σειρᾶς!
Ἐμφανίζεται μάλιστα νά τοῦ κάνει χάρη αὐτοῦ τοῦ «φορέως»,
τόν ὁποῖο οὔτε ὡς προϋπάρχοντα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους θεσμοῦ δέν σέβεται, καί νά
τοῦ ἀναγνωρίζει, κάποιο νόημα ὑπάρξεως, ἀκόμη, ἐπειδή δραστηριοποιεῖται
φιλανθρωπικῶς, ἐν σχέσει μέ τό προσφυγικό ζήτημα! Δηλαδή, θεωρεῖ ὅτι κάπως
δικαιολογεῖ τήν διεκδίκηση κάποιων δικαιωμάτων ἐκ μέρους του, ἐφ’ὅσον μπορεῖ ἐνδεχομένως
νά ἀναλάβει νά παίζει κάποιο κοινωνικό ρόλο!
Περί δέ τοῦ θέματος τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν φαίνεται
ὅτι παρά τίς φραστικές ἐπικλήσεις περί ἰστιτούτων καί διαλόγων μέ ἐκπροσώπους τῆς
Ἐκκλησίας, ὁ κ. ὑπουργός ἔχει ἤδη λάβει «δημοκρατικά» τίς ἀποφάσεις του. Ἐξ οὗ
καί τά «θά παύσει» πλέον καί «θά εἶναι» στό ἑξῆς, «γιά νά παραμείνει (τό
μάθημα) ὑποχρεωτικό»! Διαφορετικά τοῦ ἐπιφυλάσεται νά τό φάει τό μαῦρο σκοτάδι
τοῦ .... διαφωτισμοῦ!
Βεβαίως, γίνεται ἡ χάρη στήν Ὀρθοδοξία νά μπορεῖ νά
διδάσκεται, περιορισμένως ἀσφαλῶς, ἡ πολιτισμική της προσφορά στόν τόπο. Αὐτό
δηλαδή πού θεολογικά καί ἐκκλησιαστικά εἶναι περί Ὀρθοδοξίας τριτεῦον καί βάλε.
Ποιός μπορεῖ καί γιατί ἄραγε στήν Ἑλλάδα τοῦ 2016 νά εἶναι ἀπαραίτητο
νά πρέπει νά πεισθεῖ ὁ ἑκάστοτε Ὑπουργός Παιδείας προσωπικῶς καί παρά τά προφανῆ
ἀντίθετα πιστεύματά του περί τοῦ τί σημαίνει Ἐκκλησία Χριστοῦ καί ὅτι δέν ἔχει
καμμία σχέση μέ τίς θρησκεῖες, τί σημαίνει Ὀρθοδοξία πού δέν νοεῖται ἐκτός Ἐκκλησίας
καί ἐπίσης δέν σχετίζεται καθόλου μέ τήν θρησκεία, ὅπως αὐτή θεωρεῖται καί
προσδιορίζεται στά ἄλλα θρησκεύματα;
Μπορεῖ ὁποιοσδήποτε, μέ ἐπάρκεια σχετική καί ἀνάλογη ἐπιστημονική
γνώση ἐάν κατέχει τήν ἱστορία καί τό περιεχόμενο τῶν ἐννοιῶν καί
πραγματικοτήτων τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Ὀρθοδοξίας ὡς παραδόσεως, νά διανοηθεῖ ὅτι
στά πλαίσια τῶν σχέσεων μέ τήν πολιτεία καί ἑνός σοβαροῦ μαθήματος θρησκευτικῶν
(μέ τήν ἔννοια τῆς θρησκευτικῆς παιδείας τῶν Ἑλλήνων) αὐτά θά ἀντιμετωπίζονται ὡς
«κοινωνικός φορέας» καί «πολιτισμικός παράγων» ἀντιστοίχως καί δέν θ’ἀνοίξει ἡ
γῆ αὐτή πού ἀναξίως πατοῦμε νά μᾶς καταπιεῖ;
Τά σχέδια καί τούς ὁραματισμούς του γιά τό πέρασμά του ἀπό
τό Ὑπουργεῖο Παιδείας ὁ συγκεκριμένος κύριος Ὑπουργός ἐπί τῶν ἀνωτέρω
συγκεκριμένων θεμάτων θά πρέπει νά τά συνδυάζει καί νά τά προσομοιάζει σά μιά
προσπάθεια, ὄχι ἀκατόρθωτη ἤ δυσχερεστάτη, ἀλλά πάντως ἀνιστόρητη καί ἀνίερη, ἡ
ὁποία θά προϋποθέτει τήν διά ὑπουργικοῦ διατάγματος κατάργηση τῆς περιφορᾶς τοῦ
Ἐπιταφίου καί τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα, τήν ἀπαγόρευση λειτουργικῆς χρήσης τῶν
Βυζαντινῶν Ναῶν, τό ἀσβέστωμα τῶν βυζαντινῶν τοιχογραφιῶν, τό κάψιμο τῶν
βυζαντινῶν φορητῶν Εἰκόνων, τήν κατεδάφιση τῶν ἑκατοντάδων χιλιάδων ἀριστουργηματικῆς
ἀρχιτεκτονικῆς ἐξωκκλησίων κυρίως στή νησιωτική Ἑλλάδα, τόν ἐξοστρακισμό ἀπό
τήν ποίηση καί τή λογοτεχνία μας ἐκείνων τῶν ἔργων πού ἐμπεριέχουν στοιχεῖα τῆς
ὀρθοδόξου Παραδόσεως (δηλαδή, σχεδόν ὅλων!), τήν ἐξορία τῶν Ἀγίων ἀπό τήν
καθημερινή μας ζωή καί τήν ἐργασία μας, κ. ἄ. π.
Δραματικοί τόνοι, θά πεῖτε καί ὑπερβολές. Ὅπως ἀκόμη θά
παρατηρήσετε ὅτι ὅλα τά ἀνωτέρω ἐπιβεβαιώνουν τήν πολιτισμική διάσταση τῆς
Πίστεώς μας. Δέν θά συμφωνήσω, διότι ἡ Ὀρθοδοξία γιά τούς Ἕλληνες δέν εἶναι
πολιτισμός. Εἶναι κάτι πολύ ἀνώτερο καί ἀχώριστο ἀπό τήν ἰδιοπροσωπεία τους: Εἶναι
παράδοση, συνέχεια καί ζωή!
Κατανοοῦμε ὅτι ὁ κ. Φίλης δέν μπορεῖ αὐτό νά τό αἰσθανθεῖ,
οὔτε ἴσως νά τό κατανοήσει. Πρέπει, ὄμως, νά τό προσπαθήσει διότι εἶναι στήν Ἑλλάδα
καί στούς Ἕλληνες πού εἶναι ὑπουργός. Ὅπως καί ἡ διοικοῦσα Ἐκκλησία ὀφείλει νά
προσέξει πῶς καί τί διαπραγματεύεται. Διότι εἶναι προτιμότερο καί «χωρισμός» νά
γίνει καί κατάργηση τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν, παρά ὁ συμβιβασμός νά
καθιστᾶ δῶρον ἄδωρον τή συνέχιση μιᾶς ὑποκριτικῆς καί ψευδοῦς συνεργασίας πού μᾶς
ζητᾶ νά ἀρνηθοῦμε τόν ἑαυτό μας.
Ἄς μή χρεωθοῦμε τήν εὐθύνη νά τοποθετοῦμε τούς μαργαρίτες ἔμπροσθεν
τῶν χοίρων, ὅπως λέει τό Εὐαγγέλιο. Ἄλλωστε ἔχει ὁ καιρός (ὁ κανονικός...ὅχι ὁ ἄλλος
ὁ ἤδη μεταλλαγμένος) γυρίσματα, καί ὅπως γνωρίζουμε πάντοτε τελικῶς νικητής εἶναι
ἡ Ἀλήθεια. Ἐμεῖς ἄς φροντίσουμε ἀπλά νά τήν ἐκφράζουμε καί νά τήν διακονοῦμε.
(Ἐφημ. "Ὀρθόδοξος Τύπος", ἀρ.φύλ. 2113, σελ. 8, 15/4/2016)
